José Félix Uriburu

José Félix Uriburu
Irudi gehiago
Argentinako presidentea 1930eko irailaren 6a - 1932ko otsailaren 19a ← Hipólito Yrigoyen - Agustín Pedro Justo (en) →
Bizitza
Jaiotza	Salta, 1868ko uztailaren 20a
Herrialdea	Argentina
Heriotza	Paris, 1932ko apirilaren 29a (63 urte)
Hobiratze lekua	La Recoleta hilerria
Heriotza modua	berezko heriotza: urdaileko minbizia
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	militarra eta politikaria
Lantokia(k)	Buenos Aires
Gradua	teniente jeneral
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Nationalist Liberation Alliance (en)

José Félix Uriburu (Salta, Argentina, 1868ko uztailaren 20a - Paris, 1932ko apirilaren 29a) militar argentinarra izan zen, de facto Nazioaren Lehendakaritza hartu zuen 1930eko irailaren 8tik otsailaren 20ra, 1932koa estatu kolpe baten bidez, ordura arte aurrekaririk gabeko gertaera Argentinako historian.

1930eko irailaren 6ko kolpea eta gobernu militarra

193ko irailaren 6an, Uriburuk Hipólito Yrigoyen gobernu konstituzionala indargabetu zuen estatu kolpea zuzendu zuen eta diktadura militarra ezarri zuen, 1983ra arte iraungo zuen serie bateko lehena.

Uriburuk Leopoldo Lugones poetaren esku utzi zuen iraultza-aldarrikapena idaztea, baina lehen bertsioa kritikatu egin zuen José María Sarobe koronelak eta Agustín P. Justo jeneralak bere eduki faxistengatik. Lugonesek aldatu egin behar izan zuen.

Irailaren 10ean, Uriburu Nazioko presidente de facto izendatu zuten de facto gobernuen doktrina sortu zuen Justizia Auzitegi Gorenaren Saio ospetsu eta galdekatu baten bidez. Kongresua desegin zuen, salbuespen-egoera deklaratu zuen, probintzia guztietan esku hartu zuen eta, oro har, izaera faxista zuen gobernu elitista autoritario bat eratu nahi zuen, mireslea zen erregimena.

Errepresioaren erregimena ezarri zuen, polizia federaleko Atal Berezia sortzearen bidez aurkari politikoen aurkako torturaren erabilera sistematikoa lehen aldiz abian jarri zuen. Hainbat buruzagi politiko atxilotu zituen, horien artean Hipólito Yrigoyen, zentsura ezarri zien egunkariei, esku hartu zuen unibertsitateetan 1918ko Unibertsitate Erreformatik ezarritako autonomia eta elkar gobernua baliogabetuz.

1931 hasieran hauteskundeak antolatu zituen Buenos Aires probintzian, baina gero bertan behera utzi zituen Unió Cívica Radical (Batasun Zibiko Erradikala) irabazi zuelako. Urte horretako azaroan hauteskundeak deitu zituen berriro, hautagaitza erradikalistak debekatu eta publikoki iruzurtzat onartuta zegoen sistema antolatu ondoren. Baldintza horietan, Agustín P. Justo jenerala hautatu zuten lehendakari, Sáenz Peña Legearen zigorrarekin amaitu zuen kontserbatorismo liberala ordezkatzen zuena.

Boterea entregatu ondoren, Uriburu atzerrira joan zen osasun arrazoiengatik eta Parisen hil zen, urdaileko minbiziagatik ebakuntza egin eta bi hilabete geroago.

Momentu honetan Balcarce hirian Uriburu izeneko monumentua dago, izen bereko kalearen hasieran. Kentzeko udal ordenantzen proiektu desberdinak izan arren, batek ere ez zuen aurrera egin.

Kanpo estekak

• Datuak: Q363555
• Multimedia: José Félix Uriburu / Q363555