Lehuntze
Lehuntze | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Lapurdi, Euskal Herria | |||||||||||
Lehuntzeko eliza eta herrigunea. | |||||||||||
| |||||||||||
Kokapena | |||||||||||
Herrialdea | Euskal Herria | ||||||||||
Lurraldea | Lapurdi | ||||||||||
Administrazioa | |||||||||||
Estatua | Frantzia | ||||||||||
Eskualdea | Akitania Berria | ||||||||||
Departamendua | Pirinio Atlantikoak | ||||||||||
Elkargoa | Euskal Hirigune Elkargoa | ||||||||||
Barrutia | Baiona | ||||||||||
Kantonamendua | Errobi-Aturri | ||||||||||
Izen ofiziala | Lahonce | ||||||||||
Auzapeza | David Hugla ( DVC) + (abertzale)Pettan Gillemotonia (2008-2014)[1] | ||||||||||
Posta kodea | 64990 | ||||||||||
INSEE kodea | 64304 | ||||||||||
Herritarra | lehunztar | ||||||||||
Geografia | |||||||||||
Azalera | 9,47 km² | ||||||||||
Garaiera | 0 - 96 metro | ||||||||||
Distantzia | 10 km (Baionatik) | ||||||||||
Demografia | |||||||||||
Biztanleria | 2.462 (2018: 132) | ||||||||||
| |||||||||||
Dentsitatea | 225,87 biztanle/km² | ||||||||||
Zahartzea[2] | % 22,47 | ||||||||||
Ugalkortasuna[2] | ‰ 34,66 | ||||||||||
Ekonomia | |||||||||||
Jarduera[2] | % 71,78 (2011) | ||||||||||
Desberdintasuna[2] | % 6,52 (2011) | ||||||||||
Langabezia[2] | % 6,02 (2013) | ||||||||||
Euskara | |||||||||||
Euskaldunak | % 9,02 (2010) | ||||||||||
Erabilera | % 0,46 (2011) | ||||||||||
Datu gehigarriak | |||||||||||
Webgunea | http://www.ville-lahonce.fr/ |
Lehuntze Lapurdiko iparraldeko udalerri bat da, Lapurdi Beherekoa.
Geografia
Ingurune naturala
Aturri ibaiak udalerria iparraldetik mugatzen du. Aturrik berak uharte bat sortzen du udalerri honetan, gaur egun Lehuntzeko uhartea deitzen dena; uhartea sortzen duen Aturriren adarrak l'Aiguèta[3] du izen. Kondistegi errekak, Ardanabia ibaiaren ibaiadar batek, udalerriaren hegoaldea zeharkatzen du[4].
Udalerrian altuerak oso apalak dira: Aturriren ibarra itsasoaren mailan dago eta punturik altuena 97 metroko muinotxo bat da, Mugerrerekiko mugatik hurbil. Herri-barnea 70 bat metrotan dago.
Udalerri mugakideak
Aturriren hegoaldeko auzokide lapurtarrak:
Aturriz bestaldera, mendebaldetik ekialdera:
- Baiona.
- Tarnose eta Sent Martin de Senhans udalerri okzitaniarrak; Senhans eskualdekoak, administratiboki Landetan daude.
Etxetalde eta auzoak
- Eliza
- Tarre Behere
- Tarre Garai
Herri-elkargoak
Lehuntze zenbait herri-elkargoren kidea da, haien artean:
Historia
Udalerri honetan Nabasia izeneko aztarnategia (musteriar eta aurignaciar garaikoa) dago.
Lehuntzeren historiaren leku nagusia Premontretarrak kongregazio katolikoaren abadetxea da, 1227an eraikia, gaur egun parrokia-eliza dena[5][6].
Demografia
Herri txikia zen Lehuntze XIX. mendean, 600 biztanle ingurukoa. Ez zuen hazkunde nabarmenik izan 1960ko hamarkadara arte; orduan hasi zen populazioa emendatzen, Baionaren inguruko udalerri guztietan bezala, eta bilakaera horrek aurrera segitu zuen XXI. mendearen hasieran, 2.000 biztanleen maila gaindituta.
Lehuntzeko biztanleria |
---|
Datuen iturburua: INSEE |
Politika
Alkateak
Alkatea | Agintaldia | Alderdia |
---|---|---|
Jean-Baptiste Landart | 1995-2001 | |
François Bioy | 2001-2008 | |
Pettan Gillemotonia | 2008-2014 |
2008an alkatetza eskuratu zuen Gillemotonia Réussir Lahonce-Lehuntze hobetu izaneko zerrendaren burua izan zen; ordura arteko François Bioy auzapezarenari irabazi zion[7].
Azpiegiturak
Errepideak
Udalerria departamendu mailako errepide hauek zeharkatzen dute:
- D 312: Aturriren ertzetik Lehuntzeko mendebaldeko bazterretara lehen eta hegoaldeko muga, Kondistegi errekaren parean gero pasatzen ditu Beskoitzerako bidean.
- D 261: Aturriren bidea segitzen du. Mugerreko Portua auzotik Ahurtirako bidean, beraz, iparraldeko auzoak zeharkatzen ditu.
- D 257: Hiru Elizateak (Milafranga, Mugerre, Hiriburu) mugarritik iparralderantz jota, D 312 gurutzatu, herri-barnera heldu eta hor ekialderantz abiatzen da, Urketarantz.
- D 161: herri-barnetik iparralderantz D 261ekin lotura egiteko, elizatik pasatuta.
Garraiobideak
Gaur egun desagertu diren bi garraio-motak azpimarra daitezke:
- Aturrin ontzi mota desberdin batzuen (batez ere galuparen) bidezkoa. Orain Port de l'Aiguèta izeneko portutxo bat geratzen da, aisialdiarekin eta eskala txikiko arrantzarekin lotuta.
- Tolosa-Baiona trenbideak eman zion kolpe handia ibaiaren bidezko garraioari. Herriak geltokia izan zuen baina hori ere desagertu zen, autoen erabileraren garapenarekin.
- Gaur egun, beraz, garraiobide publiko bakarra autobusa da.
Kultura
Hezkuntza
Herrian Ama Eskola eta Lehen Hezkuntzako eskola publikoa dago; 2009-2010 ikasturtean 195 ikasle zituen eta adar elebiduna ere badu[8].
Elkarteak
Lehuntzen elkarte ugari dago[9]; denak Entente lahonçais delakoan biltzen dira. Haietako batzuk:
- Eskulari (esku pilota) eta Lehunztarrak (pala).
- "Atxik eta segi"[10] eta ACPG-CATCM zaharren elkarteak.
- Football Club Lahonce-Urcuit-Briscous futbol taldea. Zelaia Lehuntzen dago.
- Hik hasi: euskara eskolak eta kantua.
- Lehuntze kantari.
- Ttirrittak: dantzak (mutxikoak...).
Igandero antolatzen den merkatua ere azpimarratzekoa da[11].
Ondasun nabarmenak
- Andre Mariaren eliza, XII. mendekoa.
- Premontretar abadia, egun Jasokundearen eliza dena.
- Eliza eta herrigunea
- Eliza eta pilotalekua
- Herriko Etxea
Lehunztar ezagunak
- Jean Pierre Darrigol (1790 - 1829) idazlea.
Kartografia
- IGNko 1344 OT (Bayonne Anglet Biarritz) 1:25.000 eskalako mapa.
Erreferentziak
- ↑ Frantsesez Pierre Guillemotonia. Euskarazko izena hemen irakurgai.
- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ Okzitanierazko toponimoa da, "ur txikia" esan nahi duena. Frantsesez ofizialki l'Aiguette.
- ↑ Lehuntze Sandreren webgunean.
- ↑ Paul Raymond, Dictionnaire topographique Béarn-Pays Basque.
- ↑ Abadetxea Kultura Ministerioaren webgunean.
- ↑ Albistea Euskal Herriko Kazetan.
- ↑ Hezkuntza Herriko Etxearen webgunean.
- ↑ Elkarteak Herriko Etxearen webgunean.
- ↑ Frantsestutako grafian Atchik.
- ↑ Iganderoko merkatua Herriko Etxeko webgunean.
Ikus, gainera
Kanpo estekak
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Lapurdi |
- (Frantsesez) Lehuntzeko Herriko Etxe edo udalaren webgunea.
- (Frantsesez) Lehuntzera bisitaldia Fred Fort idazlearen eskutik Euskal Herriko Kazetan.
- Datuak: Q197079
- Multimedia: Lahonce / Q197079
- Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Lehuntze