Luettelo Rooman provinssien muutoksista
Provinssit tasavallan kaudella ja keisarikaudella n. vuoteen 293 | Prefektuurit, diokeesit ja provinssit myöhäisroomalaisella kaudella | Nykyinen alue tai valtio | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
n. vuosina 293–395[sel 1] | n. vuodesta 395[sel 2] | |||||||||
Diokeesi | Provinssi | Provinssi | Diokeesi | |||||||
Italia, Illyricum et Africa tai Italia et Africa[sel 3] | Länsi-Rooma Italia et Africa | |||||||||
Illyricum 27/16 eaa.–9/10 jaa. (?) (Illyria vallattu 168 eaa. ja Dalmatia 46 eaa.) | Illyricum inferius 9/10 jaa. (?) – Flaviusten aika | Pannonia Flaviusten aika – 103/107 | Pannonia superior 103/107–293 | Pannonia | Pannonia prima | Pannonia prima | Illyricum | (Itävalta itäinen) | ||
Savia | Savia | (Kroatia) | ||||||||
Pannonia inferior 103/107–293 | Pannonia secunda | Pannonia secunda | (Vojvodina) | |||||||
Valeria | Valeria | (Unkari läntinen) | ||||||||
Illyricum superius 9/10 jaa. (?) – Flaviusten aika | Dalmatia Flaviusten aika – | Dalmatia | Dalmatia | (Dalmatia, Bosnia) | ||||||
Noricum 41/54– (vallattu 16 eaa.) | Noricum ripense | Noricum ripense | (Baijeri eteläinen) | |||||||
Noricum mediterraneum | Noricum mediterraneum | (Itävalta läntinen) | ||||||||
Raetia (Raetia, Vindelicia et Vallis Poenina) 17– (vallattu 15 eaa., Alpes Poeninae erotettiin vuonna 47 jaa.) | Italia | Raetia prima | Raetia prima | Italia annonaria | (Sveitsi itäinen) | |||||
Raetia secunda | Raetia secunda | (Baijeri osa) | ||||||||
Alpes Cottiae 64/65– (vallattu 15 eaa.) | Alpes Cottiae | Alpes Cottiae | (Alpi Cozie) | |||||||
Gallia cisalpina 82–42 eaa. (vallattu eri vaiheissa 177 eaa. alkaen) | Italia alueet[sel 4] (7 eaa.–) | Liguria (Regio IX) | (Liguria) | |||||||
Venetia et Histria (Regio X) | Venetia et Histria | Venetia et Histria | (Veneto, Friuli ja Istria) | |||||||
Aemilia (Regio VIII) | Aemilia et Liguria[sel 5] | Aemilia | (Lombardia ja Emilia läntinen) | |||||||
Transpadana (Regio XI) | Liguria[sel 6] | (Piemonte ja Lombardia) | ||||||||
Picenum (Regio V) | Flaminia et Picenum | Flaminia et Picenum annonarium | (Romagna ja Umbrian rannikko) | |||||||
Picenum suburbicarium | Italia suburbicaria | (Marche Esino-joelta Saline-joelle) | ||||||||
Valeria | (Latium koillinen) | |||||||||
Umbria (Regio VI) | Tuscia et Umbria | Tuscia et Umbria | (Umbria) | |||||||
Etruria (Regio VII) | (Toscana) | |||||||||
Latium et Campania (Regio I) | Campania | Campania | (Campania ja Latium) | |||||||
Samnium (Regio IV) | Samnium | Samnium | (Abruzzo ja Molise) | |||||||
Apulia et Calabria (Regio II) | Apulia et Calabria | Apulia et Calabria | (Puglia) | |||||||
Lucania et Bruttii (Regio III) | Lucania et Bruttii | Lucania et Bruttii | (Calabria ja Basilicata) | |||||||
Sardinia et Corsica 227 eaa.– (Sardinia vallattu 238 eaa. ja Korsika 237 eaa.) | Sardinia | Sardinia | (Sardinia) | |||||||
Corsica | Corsica | (Korsika) | ||||||||
Sicilia 237 eaa.– (vallattu 241 eaa.) | Sicilia | Sicilia | (Sisilia) | |||||||
Africa 146–46/45 eaa. | Africa vetus 46/45–27 eaa. | Africa proconsularis 27 eaa.–193 jaa. | Africa proconsularis | Africa | Proconsularis Zeugitana | Africa proconsularis | Africa | (Tunisia pohjoinen) | ||
Valeria Byzacena | Byzacena | (Tunisia eteläinen) | ||||||||
Tripolitania | Tripolitania | (Libyan länsirannikko) | ||||||||
Africa nova 46/45–27 eaa. | Numidia | Numidia Cirtensis | Numidia | (Algeria koillinen) | ||||||
Numidia militiana | ||||||||||
Mauretania Caesariensis 40/42– | Mauretania Caesariensis | Mauretania Caesariensis | (Algeria luoteinen) | |||||||
Mauretania Sitifensis | Mauretania Sitifensis | (Algeria luoteinen) | ||||||||
Gallia | Länsi-Rooma Gallia | |||||||||
Mauretania Tingitana 40/42– | Hispania | Mauretania Tingitana | Mauretania Tingitana | Hispania | (Marokko pohjoinen) | |||||
Hispania ulterior 197–27 eaa. | Hispania Baetica | Baetica | Baetica | (Andalusia) | ||||||
Hispania Lusitania | Lusitania | Lusitania | (Portugali) | |||||||
Hispania citerior 197–27 eaa. | Hispania Tarraconensis | Tarraconensis | Tarraconensis | (Espanja pohjoinen) | ||||||
Insulae Baleares | (Baleaarit) | |||||||||
Carthaginensis | Carthaginensis | (Espanja kaakkoinen) | ||||||||
Gallaecia | Gallaecia | (Galicia) | ||||||||
Alpes Poeninae 47– (?) (vallattu 15 eaa. (?), n. 47 jaa. asti osa Raetiaa) | Gallia | Alpes Poeninae et Graiae | Alpes Poeninae et Graiae | Gallia | (Valais ja Savoie) | |||||
Alpes Graiae 47– (?) (vallattu 15 eaa. (?), n. 47 jaa. asti osa Raetiaa) | Alpes Graiae (myös Alpes Atrectianae 100-luvun lopulla) | |||||||||
Gallia comata (Tres Galliae) 50–16 eaa. | Gallia Belgica 16 eaa.– | Germania superior n. 85/90– | Germania prima | Germania prima | (Alsace ja Rheinland-Pfalz) | |||||
Sequania | Maxima Sequanorum | (Sveitsi läntinen ja keskinen) | ||||||||
Germania inferior n. 85/90– | Germania secunda | Germania secunda | (Maas-joen alue) | |||||||
Gallia Belgica | Belgica prima | Belgica prima | (Mosel-joen alue) | |||||||
Belgica secunda | Belgica secunda | (Belgia ja Pohjois-Ranska) | ||||||||
Gallia Lugdunensis 16 eaa.– | Lugdunensis prima | Lugdunensis prima | (Burgundi) | |||||||
Lugdunensis secunda | Lugdunensis secunda | (Normandia) | ||||||||
Lugdunensis tertia | (Bretagne) | |||||||||
Senonia (Lugdunensis quarta) | (Pariisi ja Orléans) | |||||||||
Gallia Aquitania 16 eaa.– | Viennensis | Aquitania prima | Aquitanica prima | Septem provinciae | (Auvergne) | |||||
Aquitania secunda | Aquitanica secunda | (Poitou-Charentes) | ||||||||
Novempopulana | Novempopulana | (Gascogne) | ||||||||
Gallia transalpina 121–22 eaa. | Gallia Narbonensis 22 eaa.– | Narbonensis prima | Narbonensis prima | (Languedoc) | ||||||
Narbonensis secunda | Narbonensis secunda | (Var, Vaucluse ja Drôme) | ||||||||
Viennensis | Viennensis | (Rhône-joen alue) | ||||||||
Alpes maritimae 14/8 eaa.– | Alpes maritimae | Alpes maritimae | (Meri-Alpit) | |||||||
Britannia 43 – n. 197 | Britannia superior | Britannia | Britannia prima | Britannia prima | Britannia | (Englanti eteläinen, Wales) | ||||
Maxima Caesariensis | Maxima Caesariensis | |||||||||
Britannia inferior | Britannia secunda | Britannia secunda | (Englanti keskinen ja pohjoinen) | |||||||
Flavia Caesariensis | Flavia Caesariensis | |||||||||
Valentia (?) | ||||||||||
Oriens | Itä-Rooma Oriens | |||||||||
Asia 127 eaa.– (vallattu 133 eaa.) | Asiana | Asia | Asia | Asiana | (Turkin Egeanmeren puoleinen rannikko) | |||||
Hellespontus | Hellespontus | (Dardanellit Aasian puolella) | ||||||||
Lydia | Lydia | (Turkki läntinen) | ||||||||
Caria | Caria | (Turkki lounainen) | ||||||||
Phrygia prima | Phrygia Pacatiana | (Turkki läntinen) | ||||||||
Phrygia secunda | Phrygia salutaris | |||||||||
Insulae | Insulae | (Egeanmeren saaret) | ||||||||
Lycia 43/44 – Claudiuksen aika (jälleen itsenäinen Neron aikana ja 74 saakka) | Lycia et Pamphylia | Lycia et Pamphylia | Lycia | (Turkin etelärannikon länsiosa) | ||||||
Galatia 25 eaa.–74 | Pamphylia | |||||||||
Galatia 74–Trajanuksen aika | Galatia | Pisidia | Pisidia | (Turkki eteläinen) | ||||||
Lycaonia | ||||||||||
Pontica | Galatia | Galatia | Pontica | (Turkki keskinen) | ||||||
Galatia salutaris | ||||||||||
Cappadocia 17–74 | Cappadocia | Cappadocia | Cappadocia prima | (Turkki keskinen) | ||||||
Cappadocia secunda | ||||||||||
Pontus Polemoniacus | Pontus Polemoniacus | (osa Turkin Mustanmeren rannikosta) | ||||||||
Armenia[sel 7] (114–118) (sekä Armenia minor että Armenia maior) | Armenia minor | Armenia prima | (Turkki itäinen) | |||||||
Armenia secunda | ||||||||||
(Armenia) | ||||||||||
Sophene | (Turkki kaakkoinen) | |||||||||
Bithynia et Pontus 63 eaa.– (Bithynia vallattu 74 eaa. ja Pontus 65/64 eaa.) | Bithynia | Bithynia | (Turkki, Istanbulin alue) | |||||||
Paphlagonia | Paphlagonia | (Turkin Mustanmeren rannikon länsiosa) | ||||||||
Honorias | ||||||||||
Diospontus | Helenopontus | (Turkin Mustanmeren rannikon keskiosa) | ||||||||
Cilicia (Cilicia aspera ja Cilicia campestris) 72 eaa.– (vallattu 102 eaa.) | Cilicia et Cyprus 58–22 eaa. | Cilicia | Oriens | Cilicia | Cilicia prima | Oriens | (Turkki kaakkoinen) | |||
Cilicia secunda | ||||||||||
Isauria | Isauria | |||||||||
Cyprus | Cyprus | Cyprus | (Kypros) | |||||||
Syria 64 eaa.–193 | Syria Coele | Syria Coele | Syria prima | (Syyrian rannikko) | ||||||
Syria secunda (Syria salutaris) | (Syyria keskinen) | |||||||||
Euphratensis (Augusta Euphratensis) | (Syyria Eufrat-joesta länteen) | |||||||||
Syria Phoenice | Syria Phoenice | Phoenice prima | (Libanon) | |||||||
Phoenice secunda (Phoenice Libanensis, Augusta Libanensis) | (Syyria eteläinen) | |||||||||
Judaea 44–135 | Syria Palaestina 135– | Syria Palaestina | Palaestina prima | (Palestiina) | ||||||
Palaestina secunda | ||||||||||
Arabia Petraea 106– | Palaestina salutaris (Palaestina tertia) | (Siinai) | ||||||||
Arabia | Arabia | (Jordania) | ||||||||
Mesopotamia 115–119 | Mesopotamia 197– | Mesopotamia | Mesopotamia | (Irak pohjoinen) | ||||||
Osroene 195– | Osroene | Osroene | (Syyria Eufrat-joesta itään) | |||||||
Assyria 116–118 | (Irak koillinen) | |||||||||
Aegyptus 30 eaa.– | Thebais | Thebais | Aegyptus | (Ylä-Egypti) | ||||||
Aegyptus Jovia | Aegyptus | (Ala-Egypti läntinen) | ||||||||
Aegyptus Herculia | Augustamnica | (Ala-Egypti itäinen) | ||||||||
Arcadia | (Keski-Egypti) | |||||||||
Cyrenaica 74–67/27 eaa. (vallattu 96 eaa.) | Creta et Cyrene 67/27 eaa.– | Libya superior | Libya superior | (Libya koillinen) | ||||||
Libya inferior | Libya inferior | (Libya luoteinen) | ||||||||
Italia, Illyricum et Africa tai Illyricum[sel 3] | Itä-Rooma Illyricum | |||||||||
Creta (vallattu 67 eaa., oma provinssinsa ajoittain vuosien 67–27 eaa. välillä?) | Moesia | Creta | Creta | Macedonia | (Kreeta) | |||||
Macedonia (Macedonia et Achaea) 146–27 eaa. | Macedonia 27 eaa.–67 | Epirus | Epirus vetus | Epirus vetus | (Kreikka luoteinen) | |||||
Macedonia | Epirus nova | Epirus nova | (Albania) | |||||||
Macedonia | Macedonia prima | (Kreikka pohjoinen, Pohjois-Makedonia) | ||||||||
Macedonia secunda (Macedonia salutaris) | ||||||||||
Thessalia | Thessalia | (Keski-Kreikka) | ||||||||
Achaea | Achaea | Achaea | (Peloponnesos ja Attika) | |||||||
Moesia 6/44–82/86 | Moesia superior 82/86– | Moesia superior | Moesia prima | Moesia prima | Dacia | (Serbia eteläinen) | ||||
Dardania | Dardania | (Kosovo ja Pohjois-Makedonia) | ||||||||
Praevalitana[sel 8] | Praevalitana | (Albania, Montenegro) | ||||||||
Dacia Aureliana 275–283 | Dacia ripensis | Dacia ripensis | (Bulgaria luoteinen) | |||||||
Dacia mediterranea | Dacia mediterranea | (Bulgaria lounainen) | ||||||||
Moesia inferior 82/86– | Thracia | Moesia secunda | Moesia secunda | Thracia | (Bulgaria pohjoinen) | |||||
Scythia | Scythia | (Romanian rannikko) | ||||||||
Thracia 44/46– | Europa | Europa | (Turkin Euroopan puoleinen osa) | |||||||
Thracia | Thracia | (Bulgaria eteläinen) | ||||||||
Haemimontus | Haemimontus | (Bulgaria kaakkoinen) | ||||||||
Rhodope | Rhodope | (Kreikka pohjoinen) | ||||||||
Dacia 106/107–119 | Dacia superior 119–124/158 | Dacia Porolissensis, Dacia Apulensis ja Dacia Malvensis –167/168 | Tres Daciae 167/168–260/268 | (alue hylättiin n. 260–268) | (Romania) | |||||
Dacia inferior 119– |
Selityksiä
- ↑ Prefektuurit, diokeesit ja provinssit Diocletianuksen noin vuonna 293 tekemän uudistuksen jälkeen.
- ↑ Prefektuurit, diokeesit ja provinssit Theodosius I:n ajan jälkeen vuonna 395, kun imperiumi jaettiin Länsi- ja Itä-Roomaan.
- ↑ a b Italia, Illyricum et African prefektuuri oli olemassa noin vuosina 293–347, 361–375, 379–388 ja 391–395, ja Italia et African prefektuuri ja Illyricumin prefektuuri noin vuosina 347–361, 375–379, 388–391 ja 395–.
- ↑ Augustuksen aikana perustetut Italian yksitoista aluetta eivät olleet provinsseja eivätkä kuuluneet mihinkään provinssiin.
- ↑ Nimestä huolimatta Aemilia et Ligurian provinssin tapauksessa Liguria ei tarkoita entistä Ligurian (Regio IX) aluetta, joka oli yhdistetty Alpes Cottiaen provinssiin, eikä nykyistä Ligurian aluetta, vaan vastasi enemmän entistä Transpadanaa.
- ↑ Nimestä huolimatta Ligurian provinssi ei vastannut entistä Ligurian (Regio IX) aluetta, joka oli yhdistetty Alpes Cottiaen provinssiin, eikä nykyistä Ligurian aluetta, vaan vastasi enemmän entistä Transpadanaa.
- ↑ Armenia maior palautui vuonna 118 vasallikuningaskunnaksi, kun taas Armenia minor yhdistettiin Cappadocian provinssiin.
- ↑ Erotettu Dalmatian ja Moesia superiorin provinsseista.
Tämä artikkeli tai sen osa on käännetty tai siihen on haettu tietoja muunkielisen Wikipedian artikkelista.
Alkuperäinen artikkeli: it:Suddivisioni e cronologia delle province romane
Alkuperäinen artikkeli: it:Suddivisioni e cronologia delle province romane