Cicindela

Homokfutrinka
Cicindela duponti
Cicindela duponti
Rendszertani besorolás
Ország: Állatok (Animalia)
Törzs: Ízeltlábúak (Arthropoda)
Osztály: Rovarok (Insecta)
Alosztály: Szárnyas rovarok (Pterygota)
Rend: Bogarak (Coleoptera)
Alrend: Ragadozó bogarak (Adephaga)
Öregcsalád: Futóbogárszerűek (Caraboidea)
Család: Futóbogárfélék (Carabidae)
Alcsalád: Homokfutrinka-formák (Cicindelinae)
Nemzetség: Homokfutrinka-rokonúak (Cicindelini)
Nem: Homokfutrinka (Cicindela)
L., 1758
Típusfaj
mezei homokfutrinka (Cicindela campestris)''
Szinonimák

tigrisbogár

Alnemek

szövegben

Hivatkozások
Wikifajok
Wikifajok

A Wikifajok tartalmaz Homokfutrinka témájú rendszertani információt.

Commons
Commons

A Wikimédia Commons tartalmaz Homokfutrinka témájú médiaállományokat és Homokfutrinka témájú kategóriát.

Cicindela sexguttata hangyát eszik

A homokfutrinka (Cicindela) a ragadozó bogarak (Adephaga) alrendjébe sorolt futóbogárfélék (Carabidae) családjában a homokfutrinka-rokonúak (Cicindelini) nemzetségének névadó neme több mint négyszáz leírt fajjal. Angol nevének tükörfordításával magyarul is mind gyakrabban „tigrisbogár” néven említik.[1] Ezt indokolja, hogy magyarul homokfutrinkának nevezünk némely, a futrinkaformák (Carabinae) alcsaládjába tartozó fajokat, így például a sziki homokfutrinkát (Calomera littoralis)

Származása, elterjedése

Kozmopolita nemzetség, amelynek legtöbb faja Eurázsiában él. Észak-Amerikából 111 faja ismert (Greelane). Észak-Afrikából is ismert (Székessy).

Megjelenése, felépítése

Erős testű, közepes vagy nagy bogár. Lábai és csápjai aránylag rövidek.

Feje közepesen fejlett, még a mérsékelten kidomborodó szemek­kel együtt alig szélesebb, mint az erős, rövid előtor. Fejpajzsa, pofája és halántéka csupasz.

A szárnyfedők szélén három, egymással össze nem kötött hullámos harántszalag, illetve folt rajzolódik ki (kivéve a C. hybrida egyes változa­tait, amelyeken egy összekötő oldalszalag is látható). Egyes fajoknál ez a három szalag hat különálló foltra esik szét.

A pénisz praeputial-zsákjának baloldali falában fekvő flagellum rövid, pipa alakú (Székessy).

Életmódja, élőhelye

A Magyarországon honos fajok főleg homokos területeken élnek (Székessy).

Rendszertani felosztása

A nemet 21 alnemre bontják. Sok az alnembe sorolatlan faj.

Alnemek

  • Cicindela (Ancylia)
  • Cicindela (Austrocicindela)
  • Cicindela (Callytron)
  • Cicindela (Calochroa)
  • Cicindela (Cephalota)
  • Cicindela (Cicindela)
  • Cicindela (Cicindelidia)
  • Cicindela (Cosmodela)
  • Cicindela (Dromochorus)
  • Cicindela (Ellipsoptera)
  • Cicindela (Elliptica)
  • Cicindela (Eugrapha)
  • Cicindela (Habrodera)
  • Cicindela (Habroscelimorpha)
  • Cicindela (Hipparidium)
  • Cicindela (Hypaetha)
  • Cicindela (Lophyridia)
  • Cicindela (Pancallia)
  • Cicindela (Ropaloteres)
  • Cicindela (Spilodia)
  • Cicindela (Taenidia)
  • Cicindela (besorolatlan)

Magyarországi fajok, alfajok[2]

  • mezei homokfutrinka (Cicindela campestris ssp. campestris L., 1758)
  • öves homokfutrinka (Cicindela hybrida ssp. hybrida L., 1758)
  • alföldi homokfutrinka (Cicindela soluta) — pannon homokfutrinka (Cicindela soluta ssp. pannonica Mandl, 1936)
  • erdei homokfutrinka (Cicindela sylvicola Dejean, 1822)
  • nyugati homokfutrinka (Cicindela transversalis Dejean, 1822)

Egyéb fajok

    • Cicindela abdominalis
    • Cicindela aberrans
    • Cicindela aeneicollis
    • Cicindela africana
    • Cicindela albissima
    • Cicindela alboguttata
    • Cicindela albosinuata
    • Cicindela allardi
    • Cicindela alluaudi
    • Cicindela altaica
    • Cicindela amargosae
    • Cicindela ancocisconensis
    • Cicindela andrewesi
    • Cicindela angulata
    • Cicindela angulicollis
    • Cicindela ankarahitrae
    • Cicindela anometallescens
    • Cicindela antennalis
    • parti homokfutrinka (Cicindela arenaria)
    • Cicindela arenicola
    • Cicindela arida
    • Cicindela asiatica
    • Cicindela asperula
    • Cicindela assamensis
    • Cicindela aterrima
    • Cicindela aulica
    • Cicindela aurofasciata
    • Cicindela aurora
    • Cicindela aurulenta
    • Cicindela barmanica
    • Cicindela basilewskyana
    • Cicindela batechii
    • Cicindela batesi
    • Cicindela belfragei
    • Cicindela bellissima
    • Cicindela beneshi
    • Cicindela bianconii
    • Cicindela bicolor
    • Cicindela blanda
    • Cicindela bohemani
    • Cicindela boops
    • Cicindela bouyeri
    • Cicindela bramani
    • Cicindela brancuccii
    • Cicindela brazzai
    • Cicindela brevipilosa
    • Cicindela cabigasi
    • Cicindela californica
    • Cicindela calligramma
    • Cicindela cardini
    • Cicindela cardoni
    • Cicindela cariana
    • Cicindela carissima
    • Cicindela carolae
    • Cicindela carthagena
    • Cicindela caternaulti
    • Cicindela caucasica
    • Cicindela cazieri
    • Cicindela celeripes
    • Cicindela ceylonensis
    • Cicindela chatthinensis
    • Cicindela chinensis
    • Cicindela chloris
    • Cicindela chlorocephala
    • Cicindela chrysippe
    • Cicindela cicindeloides
    • Cicindela cincta
    • Cicindela circumpicta
    • Cicindela clarina
    • Cicindela clavator
    • Cicindela clypeata
    • Cicindela coerulea
    • Cicindela colasiana
    • Cicindela columbica
    • Cicindela compressicornis
    • Cicindela concolor
    • Cicindela congoensis
    • Cicindela conturbatum
    • Cicindela convexoabrupticollis
    • Cicindela coquerelii
    • Cicindela corbetti
    • Cicindela craverii
    • Cicindela crespignyi
    • Cicindela cristipennis
    • Cicindela cubana
    • Cicindela cuprascens
    • Cicindela cursitans
    • Cicindela cyanea
    • Cicindela cyaniventris
    • Cicindela debilis
    • Cicindela decemguttata
    • Cicindela decemnotata
    • Cicindela denikei
    • Cicindela denverensis
    • Cicindela depressula
    • Cicindela descarpentriesi
    • Cicindela desertorum
    • Cicindela desgodinsii
    • Cicindela despectata
    • Cicindela deyrollei
    • Cicindela diania
    • Cicindela didyma
    • Cicindela diehli
    • Cicindela discrepans
    • Cicindela dispersesignata
    • Cicindela distanti
    • Cicindela divergentemaculata
    • Cicindela diversa
    • Cicindela diversilabris
    • Cicindela dives
    • Cicindela dorsalis
    • Cicindela duodecimguttata
    • Cicindela duplosetosa
    • Cicindela duponti
    • Cicindela dysenterica
    • Cicindela elegantula
    • Cicindela elisae
    • Cicindela equestris
    • Cicindela euthales
    • Cicindela fabriciana
    • Cicindela fatidica
    • Cicindela favergeri
    • Cicindela feisthamelii
    • Cicindela fera
    • Cicindela ferriei
    • Cicindela fimbriata
    • Cicindela fischeri
    • Cicindela flavomaculata
    • Cicindela flavosignata
    • Cicindela flavovestita
    • Cicindela fleutiauxi
    • Cicindela flohri
    • Cicindela floridana
    • Cicindela foliicornis
    • Cicindela fontanea
    • Cicindela formosa
    • Cicindela fowleri
    • Cicindela fulgida
    • Cicindela fulgoris
    • Cicindela funerea
    • Cicindela gabbii
    • Cicindela gabonica
    • Cicindela gallica
    • Cicindela gemmata
    • Cicindela gemmifera
    • Cicindela georgiensis
    • parlagi homokfutrinka (Cicindela germanica)
    • Cicindela gigantula
    • Cicindela goryi
    • Cicindela gracileguttata
    • Cicindela grandidieri
    • Cicindela grandis
    • Cicindela granulata
    • Cicindela gratiosa
    • Cicindela guerrerensis
    • Cicindela guttata
    • Cicindela haefligeri
    • Cicindela hamata
    • Cicindela hamiltoniana
    • Cicindela harmandi
    • Cicindela hemorrhagica
    • Cicindela herbacea
    • Cicindela heros
    • Cicindela hiekei
    • Cicindela highlandensis
    • Cicindela hirticollis
    • Cicindela hirtilabris
    • Cicindela holzschuhi
    • Cicindela hornii
    • Cicindela huttoni
    • Cicindela hydrophoba
    • Cicindela iberica
    • Cicindela ingridae
    • Cicindela intermedia
    • Cicindela interrupta
    • Cicindela interruptoabbreviata
    • Cicindela interruptofasciata
    • Cicindela ioessa
    • Cicindela isaloensis
    • Cicindela ismenia
    • Cicindela jakli
    • Cicindela japana
    • Cicindela japonica
    • Cicindela javeti
    • Cicindela junkeri
    • Cicindela juno
    • Cicindela kachowskyi
    • Cicindela karlwerneri
    • Cicindela kassaica
    • Cicindela katsepyana
    • Cicindela kenyana
    • Cicindela kerandeli
    • Cicindela kikondjae
    • Cicindela klugii
    • Cicindela kolbeana
    • Cicindela kudrnai
    • Cicindela lacrymans
    • Cicindela lacrymosa
    • Cicindela lacteola
    • Cicindela lagunensis
    • Cicindela lamburni
    • Cicindela latesignata
    • Cicindela laticornis
    • Cicindela laurae
    • Cicindela leguilloui
    • Cicindela lemniscata
    • Cicindela lengi
    • Cicindela lepida
    • Cicindela leptographa
    • Cicindela leucopicta
    • Cicindela lewisii
    • Cicindela limbalis
    • Cicindela limbata
    • Cicindela lisaannae
    • Cicindela littoralis
    • Cicindela lizleriana
    • Cicindela longestriata
    • Cicindela longicornis
    • Cicindela longilabris
    • Cicindela lugens
    • Cicindela lugubris
    • foltos homokfutrinka (Cicindela lunulata) (Lophyridia) [3]
    • Cicindela lurida
    • Cicindela lusitanica
    • Cicindela luteolineata
    • Cicindela macra
    • Cicindela macrochila
    • Cicindela macropus
    • Cicindela majalis
    • Cicindela mamasa
    • Cicindela marginata
    • Cicindela marginella
    • Cicindela marginipennis
    • Cicindela mariae
    • Cicindela maritima
    • Cicindela marmorata
    • Cicindela maroccana
    • Cicindela marshalli
    • Cicindela marutha
    • Cicindela mathani
    • Cicindela mechowi
    • Cicindela melissa
    • Cicindela mimula
    • Cicindela mindanaoensis
    • Cicindela minettii
    • Cicindela mireki
    • Cicindela miseranda
    • Cicindela monticola
    • Cicindela moraveci
    • Cicindela mouhoti
    • Cicindela muata
    • Cicindela mufumbweana
    • Cicindela multifoveolata
    • Cicindela mwinilungae
    • Cicindela myinthlaingi
    • Cicindela nagaii
    • Cicindela nebraskana
    • Cicindela nebuligera
    • Cicindela neumanni
    • Cicindela nevadica
    • Cicindela nigrilabris
    • Cicindela nigrior
    • Cicindela nigritula
    • Cicindela nigrocoerulea
    • Cicindela nordmanni
    • Cicindela nosei
    • Cicindela notata
    • Cicindela notopleuralis
    • Cicindela nubifera
    • Cicindela nysa
    • Cicindela nzingae
    • Cicindela oaxacensis
    • Cicindela obliqueclavatum
    • Cicindela obsoleta
    • Cicindela ocellata
    • Cicindela octogramma
    • Cicindela octonotata
    • Cicindela ohlone
    • Cicindela olivacea
    • Cicindela opigrapha
    • Cicindela oregona
    • Cicindela osa
    • Cicindela pamphila
    • Cicindela papillosa
    • Cicindela parowana
    • Cicindela patruela
    • Cicindela pepetela
    • Cicindela permaculata
    • Cicindela perroti
    • Cicindela petermayri
    • Cicindela petitii
    • Cicindela phosphora
    • Cicindela pierronii
    • Cicindela pilatei
    • Cicindela pimeriana
    • Cicindela plumigera
    • Cicindela plutonica
    • Cicindela politula
    • Cicindela praetextata
    • Cicindela princeps
    • Cicindela prodotiformis
    • Cicindela pseudoaurora
    • Cicindela pseudoeuthales
    • Cicindela pseudoradians
    • Cicindela pseudorusticana
    • Cicindela pseudosiamensis
    • Cicindela pseudosoa
    • Cicindela pseudosuturalis
    • Cicindela pseudotereticollis
    • Cicindela pseudoviridis
    • Cicindela pudibunda
    • Cicindela pudica
    • Cicindela pugetana
    • Cicindela pulchra
    • Cicindela punctulata
    • Cicindela puritana
    • Cicindela purpurea
    • Cicindela quadripunctulata
    • Cicindela quedenfeldti
    • Cicindela radians
    • Cicindela rafflesia
    • Cicindela regina
    • Cicindela repanda
    • Cicindela resplendens
    • Cicindela restricta
    • Cicindela rhodoterena
    • Cicindela rivalieri
    • Cicindela robillardi
    • Cicindela roseiventris
    • Cicindela rotundicollis
    • Cicindela rufiventris
    • Cicindela rufoaenea
    • Cicindela rufomarginata
    • Cicindela rugatilis
    • Cicindela rugicollis
    • Cicindela rusticana
    • Cicindela sacchii
    • Cicindela sachalinensis
    • Cicindela safraneki
    • Cicindela sahlbergii
    • Cicindela salvazai
    • Cicindela sanguineomaculata
    • Cicindela satura
    • Cicindela scabrosa
    • Cicindela schauppii
    • Cicindela schillhammeri
    • Cicindela scutellaris
    • Cicindela sedecimpunctata
    • Cicindela segonzaci
    • Cicindela semicircularis
    • Cicindela semiconfluens
    • Cicindela senilis
    • Cicindela separata
    • Cicindela serieguttata
    • Cicindela setosomalaris
    • Cicindela severa
    • Cicindela sexguttata
    • Cicindela sexpunctata
    • Cicindela shinjii
    • Cicindela shivah
    • Cicindela shozoi
    • erdei homokfutrinka (Cicindela silvicola)
    • Cicindela sjoestedti
    • Cicindela smaragdina
    • Cicindela smrzi
    • Cicindela soalalae
    • Cicindela sommeri
    • Cicindela songorica
    • Cicindela sperata
    • Cicindela splendida
    • Cicindela stephanae
    • Cicindela striga
    • Cicindela sturmii
    • Cicindela suturalis
    • Cicindela suturata
    • Cicindela sylvatica
    • Cicindela talychensis
    • Cicindela tenuicincta
    • Cicindela tenuisignata
    • Cicindela tereticollis
    • Cicindela terricola
    • Cicindela thalestris
    • Cicindela theatina
    • Cicindela thugurica
    • Cicindela togata
    • Cicindela trailini
    • Cicindela tranquebarica
    • Cicindela transbaicalica
    • Cicindela transversefasciata
    • Cicindela trifasciata
    • Cicindela trimaculata
    • Cicindela tritoma
    • Cicindela turkestanica
    • Cicindela turkestanicoides
    • Cicindela unipunctata
    • Cicindela vasseletii
    • Cicindela velata
    • Cicindela velutinigrens
    • Cicindela veracruzensis
    • Cicindela virgula
    • Cicindela viridicollis
    • Cicindela viridiflavescens
    • Cicindela viridipennis
    • Cicindela viridisticta
    • Cicindela vittata
    • Cicindela vonhageni
    • Cicindela vulcanicola
    • Cicindela wachteli
    • Cicindela walkeriana
    • Cicindela wapleri
    • Cicindela waynei
    • Cicindela whithillii
    • Cicindela wickhami
    • Cicindela willistoni
    • Cicindela xanthophila

Jegyzetek

  1. Bíró Gábor: Mozgó homok, inváziós fajok és a változás szele: túl jól sikerült a tudományos kísérlet, ami a Dűnét ihlette
  2. Szél Győző: A hazai futóbogarak (Carabidae) magyar neve
  3. Természettudományi lexikon III. (Gy–K). Főszerk. Erdey-Grúz Tibor. Budapest: Akadémiai. 1966. 254. o.

Források

  • Székessy: Székessy Vilmos: CARABOIDEA — FUTÓBOGÁR-IDOMÚAK Archiválva 2021. november 6-i dátummal a Wayback Machine-ben
  • Greelane: Greelane: Tigrisbogarak
  • remlac.hu: HOMOK(FUTRINKA)
Taxonazonosítók
  • Biológia Biológiaportál • összefoglaló, színes tartalomajánló lap