WikiMini

Hong Kong

"HK" dilencongkan ke sini. Untuk kegunaan lain, sila lihat HK (nyahkekaburan).
Hong Kong
香港
Kawasan pentadbiran khas
Kawasan Pentadbiran Khas Hong Kong Republik Rakyat China
Nama-nama rasmi
Lokasi Hong Kong
Lokasi Hong Kong dalam China
Negara berdaulatChina
Tanah jajahan British26 Januari 1841
Perjanjian Nanking29 Ogos 1842
Konvensyen Peking24 Oktober 1860
Pajakan Wilayah Baharu9 Jun 1898
Pendudukan Empayar Jepun25 Disember 1941 ke 30 Ogos 1945
Ditetapkan semula sebagai Wilayah Tanggungan British1 Januari 1981
Pengisytiharan Bersama China-British19 Disember 1984
Penyerahan kepada China1 Julai 1997
Pusat pentadbiranTamar
Daerah terbesarSha Tin (mengikut bilangan penduduk)
Bahasa rasmi
Bahasa daerah
Bahasa Kantonis[a]
Tulisan rasmi
Tulisan Cina Tradisional[b]
Abjad Inggeris
Kelompok etnik
(2021)
91.6% Orang Cina
2.7% Orang Filipina
1.9% Orang Indonesia
0.8% Orang kulit putih
0.6% Orang India
0.4% Orang Nepal
2% lain[6]
Kerajaan/PemerintahPemerintah yang diketuai oleh badan eksekutif yang diturunkan kuasa dalam sebuah negara satu parti kesatuan[7]
John Lee
Eric Chan
Andrew Leung
Andrew Cheung
Badan perundanganMajlis Undangan
Perwakilan kebangsaan
• Kongres Rakyat Kebangsaan
36 wakil
• Persidangan Perundingan Politik Rakyat China
203 wakil[8]
Keluasan
• Jumlah
2,754.97[9] km2 (1,063.70 bt2) (ke-168)
• Air (%)
59.70%
(1,640.62 km2;
633.45 bt2)[9]
• Tanah
1,114.35 km2
(430.25 bt2)[9]
Aras tertinggi
(Tai Mo Shan)
957 m (3,140 ft)
Aras terendah
(Laut China Selatan)
0 m (0 ft)
Penduduk
• Anggaran 2023
Neutral increase 7,498,100[10]
• Banci 2021
Neutral increase 7,413,070[11]
• Kepadatan
6,801[12]/km2 (17,614.5/sq mi) (ke-4)
KDNK (PKB)Anggaran 2024 
• Jumlah
▲ $570.082 billion[13] (ke-44)
• Per kapita
▲ $75,128[13] (ke-12)
KDNK (nominal)Anggaran 2024 
• Jumlah
▲ $406.775 billion[13] (ke-38)
• Per kapita
▲ $53,606[13] (ke-19)
Gini (2016)negative increase 53.9[14]
tinggi
IPM (2022)▼ 0.956[15]
sangat tinggi · ke-4
Mata WangDolar Hong Kong (HK$) (HKD)
Zon waktuUTC+08:00 (HKT)
Format tarikhhh/bb/tttt
tttt年bb月hh日
Bekalan elektrik sesalur220 V–50 Hz
Arah memandukiri[c]
Kod panggilan+852
Kod ISO 3166
DPT Internet
Awalan plat nomborTiada untuk kenderaan setempat, 粤Z untuk kenderaan rentas sempadan

Hong Kong[d] merupakan sebuah kawasan pentadbiran khas di Republik Rakyat China. Dengan penduduk pelbagai rupa bangsa seramai 7.4 juta[e] dalam sebuah wilayah seluas 1,104-kilometer-persegi (426 bt2), Hong Kong merupakan salah satu wilayah yang paling berpenduduk padat di dunia.

Hong Kong didirikan sebagai sebuah tanah jajahan Empayar British selepas Dinasti Qing menyerahkan Pulau Hong Kong pada tahun 1841–1842 sebagai akibat kekalahan Perang Candu Pertama. Tanah jajahan tersebut diperluaskan ke Semenanjung Kowloon pada tahun 1860 dan diperluaskan dengan lebih lanjut apabila United Kingdom memperolehi pajakan 99 tahun Wilayah Baharu pada tahun 1898. Hong Kong diduduki oleh Jepun dari tahun 1941 hingga tahun 1945 ketika Perang Dunia Kedua. Wilayah tersebut telah diserahkan daripada United Kingdom kepada China pada tahun 1997. Hong Kong mengekalkan sistem pemerintahan dan ekonomi yang berasingan daripada Tanah Besar China di bawah prinsip satu negara, dua sistem.[f]

Asalnya sebuah kawasan kurang penduduk yang terdiri daripada kampung petani dan nelayan,[18][19] wilayah ini kini merupakan salah satu daripada pusat kewangan dan pelabuhan perdagangan yang paling penting di dunia. Hong Kong merupakan pusat kewangan global berkedudukan keempat, pengeksport kesembilan terbesar dan pengimport kelapan terbesar di dunia. Mata wangnya, Dolar Hong Kong, merupakan mata wang kesembilan terbanyak didagangkan di dunia. Hong Kong mempunyai bilangan individu nilai bersih ultra tinggi terbesar di dunia, dan merupakan tempat tinggal golongan jutawan ketujuh tertinggi mengikut bilangan dalam kalangan bandar raya di dunia. Walaupun Hong Kong mempunyai salah satu daripada pendapatan per kapita tertinggi di dunia, ketidaksamaan pendapatan yang teruk wujud dalam kalangan penduduknya. Meskipun mempunyai bilangan pencakar langit terbesar dalam kalangan bandar raya di dunia, perumahan di Hong Kong telah didokumenkan dengan baik sebagai mengalami kekurangan yang teruk dan berterusan.

Hong Kong (Cina: 香港) secara rasmi Kawasan Pentadbiran Khas Hong Kong (Cina: 香港特别行政区),[20], adalah sebuah wilayah di Republik Rakyat China, menghadap Guangdong di utara dan Laut China Selatan di timur, barat dan selatan. Hong Kong ialah metropolitan global dan pusat kewangan, dan mempunyai satu ekonomi kapitalis sangat maju. Di bawah polisi "satu negara dua sistem",[21] dan berdasarkan pada Basic Law, ia mempunyai "kuasa autonomi tinggi" dalam keseluruhan aspek kecuali hal-ehwal luar negeri dan pertahanan, yang merupakan tanggungjawab Kerajaan PRC.[22] Hong Kong memelihara mata wang sendirinya, sistem perundangan, sistem politik, kuasa imigresen, peraturan lalu lintas dan aspek lain yang berkaitan cara hidup mereka,[22] yang mana adalah banyak berlainan daripada Tanah Besar China.[23][24][25][26]

Bermula sebagai sebuah pelabuhan perdagangan, Hong Kong menjadi tanah jajahan United Kingdom pada 1842. Ia diklasifikasikan semula sebagai sebuah wilayah yang bergantung kepada British pada 1983 sehingga penyerahan kedaulatan kepada Republik Rakyat China pada 1997.[27][28] Terkenal untuk latar langitnya yang hebat dan pelabuhan semula jadi yang dalam, identitinya sebagai sebuah pusat kosmopolitan di mana Timur bertemu Barat dicerminkan dalam masakan, pawagam, muzik dan tradisinya.[29] Jumlah penduduk bandar raya ialah 95% etnik Han dan 5% lain.[30] Dengan populasi 7 juta penduduk dan luas kawasan tanah 1,054 km2 (407 sq mi), Hong Kong ialah satu daripada kawasan berpenduduk paling padat dalam dunia.[31]

Hong Kong
"Hong Kong" dalam Tulisan Cina
Bahasa Cina香港
Jyutpinghoeng1 gong2
Perumian Yale Bahasa Kantonis
Maksud harfiah"Pelabuhan Wangi"[32][33]
Kawasan Pentadbiran Khas Hong Kong
Tulisan Cina Tradisional
  • 香港特別行政區
  • (香港特區)
Tulisan Cina Ringkas
  • 香港特别行政区
  • (香港特区)
Jyutping
  • hoeng1 gong2 dak6 bit6 hang4 zing3 keoi1
  • (hoeng1 gong2 dak6 keoi1)
Perumian Yale Bahasa Kantonis
  • Hēunggóng Dahkbiht Hàhngjingkēui
  • (Hēunggóng Dahkkēui)
  • atau
  • Hèunggóng Dahkbiht Hàhngjingkēui
  • (Hèunggóng Dahkkēui)

Sejarah سجاره

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Sejarah Hong Kong

Zaman Prasejarah dan China Imperial

[sunting | sunting sumber]

Jejak manusia paling awal yang diketahui di kawasan yang kini dikenali sebagai Hong Kong dianggarkan berusia antara 35,000 hingga 39,000 tahun, pada zaman Paleolitik. Anggaran ini berdasarkan penyelidikan arkeologi di Wong Tei Tung, Sai Kung pada tahun 2003. Kajian tersebut menemui alat batu yang dibentuk daripada endapan tanah, yang ditarikhkan menggunakan kaedah pentarikhan luminesens.[34]

Menjelang Neolitik Pertengahan kira-kira 6,000 tahun lalu, kawasan ini telah didiami secara meluas.[35] Penduduk Hong Kong dari zaman Neolitik hingga Zaman Gangsa kebanyakannya hidup di kawasan pesisir separa daratan. Pada Neolitik Pertengahan, penduduk awal dipercayai terdiri daripada orang Austronesia dan kemudiannya orang Yue.[35] Bukti arkeologi di Sha Ha, Sai Kung menunjukkan bahawa penanaman padi telah bermula sejak Neolitik Akhir.[36] Pada Zaman Gangsa, Hong Kong menghasilkan tembikar kasar, tembikar keras, barang kemas batu kuarza, batu hiasan, serta peralatan gangsa kecil.[35]

Sung Wong Toi

Kawasan Hong Kong mula dimasukkan ke dalam wilayah China oleh Dinasti Qin pada tahun 214 SM, selepas penaklukan ke atas Baiyue.[37] Selepas kejatuhan Qin, kawasan ini menjadi sebahagian daripada kerajaan Nanyue (pendahulu negara Vietnam)[38] sebelum dikuasai semula oleh China menerusi penaklukan Han.[39] Semasa penaklukan Mongol pada abad ke-13, istana Dinasti Song Selatan pernah berpusat sementara di kawasan Bandar Kowloon (tapak Sung Wong Toi) sebelum tewas dalam Pertempuran Yamen pada tahun 1279 kepada Dinasti Yuan.[40] Menjelang akhir Dinasti Yuan, tujuh keluarga besar menetap dan memiliki sebahagian besar tanah di wilayah ini. Semasa Dinasti Ming, penduduk dari wilayah berhampiran berpindah ke Kowloon.[41]

Pengunjung Eropah terawal yang direkodkan ialah penjelajah Portugis bernama Jorge Álvares, yang tiba pada tahun 1513.[42][43] Pedagang Portugis membuka pos perdagangan bernama Tamão di perairan Hong Kong dan memulakan perdagangan tetap dengan China Selatan. Walaupun mereka diusir selepas pertempuran bersenjata pada dekad 1520-an,[44] hubungan dagang Portugis-China dipulihkan pada 1549. Portugal memperoleh pajakan kekal untuk Macau pada tahun 1887.[45]

Selepas penaklukan oleh Dinasti Qing, perdagangan laut diharamkan melalui dasar Haijin. Dari tahun 1661 hingga 1683, sebahagian besar kawasan yang kini menjadi Hong Kong dikosongkan sepenuhnya di bawah arahan Great Clearance, menjadikan wilayah ini terbiar.[46] Maharaja Kangxi menarik balik larangan itu pada tahun 1684, membenarkan pedagang asing memasuki pelabuhan China.[47] Pihak Qing menubuhkan Sistem Kanton pada tahun 1757 untuk mengawal perdagangan dengan lebih ketat, menghadkan kapal bukan Rusia ke pelabuhan Kanton.[48] Walaupun permintaan Eropah terhadap teh, sutera, dan porselin dari China sangat tinggi, minat China terhadap barangan buatan Eropah hampir tiada, menyebabkan perdagangan hanya boleh dibayar menggunakan logam berharga. Bagi mengurangkan ketidakseimbangan dagangan, pihak British menjual opium dari India ke China. Krisis dadah yang tercetus mendorong pegawai Qing mengambil langkah tegas untuk menghentikan perdagangan opium.[49]

Zaman Koloni British

[sunting | sunting sumber]
Hong Kong pada tahun 1868, gambar oleh John Thomson

Pada tahun 1839, Maharaja Daoguang menolak cadangan untuk menghalalkan dan mengenakan cukai ke atas opium, lalu mengarahkan pesuruhjaya diraja Lin Zexu untuk membanteras perdagangan tersebut. Pesuruhjaya ini memusnahkan stok opium dan menghentikan semua perdagangan asing,[50] mencetuskan tindak balas ketenteraan British yang membawa kepada Perang Candu Pertama. Pihak Qing menyerah kalah lebih awal dan bersetuju menyerahkan Pulau Hong Kong dalam Konvensyen Chuenpi. Kawalan British bermula pada 26 Januari 1841,[51] namun kedua-dua pihak tidak meratifikasi perjanjian tersebut.[52] Selepas lebih setahun pertempuran berlanjutan, Pulau Hong Kong diserahkan secara rasmi kepada United Kingdom melalui Perjanjian Nanking pada tahun 1842.[53]

Prasarana pentadbiran dibina menjelang awal 1842, tetapi ancaman lanun, penyakit, dan dasar keras Qing menghalang perkembangan perdagangan. Keadaan bertambah baik semasa Pemberontakan Taiping pada 1850-an apabila ramai pelarian Cina, termasuk pedagang kaya, melarikan diri ke koloni ini.[18] Pertikaian perdagangan opium seterusnya mencetuskan Perang Candu Kedua, yang menyaksikan kekalahan Qing sekali lagi dan penyerahan Semenanjung Kowloon serta Pulau Batu Pemotong kepada British melalui Konvensyen Peking.[54] Menjelang tamat perang ini, Hong Kong telah berubah menjadi sebuah entrepôt penting. Pertumbuhan ekonomi pesat pada 1850-an menarik pelaburan asing kerana keyakinan terhadap masa depan koloni.[55]

Kawasan koloni diperluas lagi pada tahun 1898 apabila United Kingdom memperoleh pajakan selama 99 tahun untuk New Territories.[56] Universiti Hong Kong ditubuhkan pada tahun 1911 sebagai institusi pengajian tinggi pertama di wilayah ini.[57] Lapangan Terbang Kai Tak mula beroperasi pada tahun 1924, dan koloni ini mengelak kemelesetan berpanjangan selepas Mogok Kanton–Hong Kong 1925–26.[58][59] Pada awal Perang China–Jepun Kedua tahun 1937, Gabenor Geoffry Northcote mengisytiharkan Hong Kong sebagai zon berkecuali untuk mengekalkan status pelabuhan bebasnya.[60] Kerajaan kolonial bersiap sedia menghadapi kemungkinan serangan, termasuk memindahkan wanita dan kanak-kanak British pada tahun 1940.[61] Tentera Imperial Jepun melancarkan serangan ke atas Hong Kong pada 8 Disember 1941, serentak dengan serangan ke atas Pearl Harbor.[62] Hong Kong berada di bawah pendudukan Jepun selama hampir empat tahun sebelum British mengambil semula pentadbiran pada 30 Ogos 1945.[63]

Bendera Hong Kong British 1959–1997
Jalan Peking di Tsim Sha Tsui pada 1971

Penduduk Hong Kong kembali meningkat pesat selepas perang, dengan kemasukan migran berkemahiran dari China yang melarikan diri daripada Perang Saudara China, diikuti pelarian yang memasuki wilayah ini selepas Parti Komunis China mengambil alih tanah besar pada 1949.[64] Hong Kong menjadi yang pertama antara Empat Harimau Asia memulakan perindustrian pada 1950-an.[65] Dengan pertambahan penduduk yang pesat, kerajaan kolonial melaksanakan pelbagai pembaharuan untuk meningkatkan infrastruktur dan perkhidmatan awam. Antara inisiatif yang diperkenalkan termasuk program perumahan awam, Suruhanjaya Bebas Menentang Rasuah, dan pembinaan Mass Transit Railway bagi menyediakan perumahan yang lebih selamat, integriti perkhidmatan awam, dan sistem pengangkutan yang boleh diharap.[66][67]

Walau bagaimanapun, ketidakpuasan hati masyarakat mencetuskan pelbagai protes dari 1950-an hingga 1980-an, termasuk protes pro-Republik China dan pro-Parti Komunis China. Dalam Rusuhan Hong Kong 1967, penunjuk perasaan pro-RRC bertempur dengan pentadbiran kolonial British. Sebanyak 51 orang terbunuh dan 802 lagi cedera dalam keganasan tersebut, termasuk kematian akibat tindakan Polis Diraja Hong Kong.[68]

Menjelang awal 1990-an, apabila daya saing sektor pembuatan merosot kerana kenaikan kos buruh dan hartanah, Hong Kong beralih kepada ekonomi berasaskan perkhidmatan dan muncul sebagai pusat kewangan serta hab perkapalan antarabangsa.[69]

Wilayah Pentadbiran Khas China

[sunting | sunting sumber]
Pelabuhan Victoria dan Hong Kong Island, 2007

Menjelang tamat pajakan New Territories, masa depan Hong Kong menjadi tanda tanya.victo Pada tahun 1979, Gabenor Murray MacLehose membangkitkan isu status wilayah ini kepada Deng Xiaoping.[70] Rundingan diplomatik dengan China menghasilkan Deklarasi Bersama Sino-British pada 1984, di mana United Kingdom bersetuju menyerahkan wilayah ini pada 1997, dan China berjanji mengekalkan sistem ekonomi serta politik Hong Kong selama 50 tahun selepas penyerahan.[71] Prospek penyerahan ini mencetuskan gelombang penghijrahan besar-besaran kerana kebimbangan terhadap hak sivil, kedaulatan undang-undang, dan kualiti hidup.[72] Lebih setengah juta penduduk meninggalkan wilayah ini antara 1987 dan 1996.[73] Pilihan raya perundangan 1995 menjadi kali pertama semua kerusi di Majlis Perundangan dipilih secara langsung.[74] Penyerahan rasmi kepada China berlaku tepat tengah malam pada 1 Julai 1997, menamatkan 156 tahun pemerintahan British.[75]

Selepas penyerahan, Hong Kong berdepan beberapa krisis besar. Semasa krisis kewangan Asia 1997, kerajaan menggunakan rizab tukaran asing untuk mempertahankan tambatan dolar Hong Kong.[64] Pemulihan ekonomi terjejas lagi akibat wabak selesema burung H5N1 dan lebihan perumahan.[76] Krisis ini disusuli wabak SARS 2003, yang menyebabkan kemelesetan ekonomi paling teruk dalam sejarah wilayah tersebut.[77] Parti pemerintah di Beijing menggambarkan kembalinya Hong Kong sebagai detik penting kebangkitan negara itu sebagai kuasa besar.[78](p51)

Protes Hong Kong, Ogos 2019

Perdebatan politik pasca penyerahan banyak berkisar pada pembangunan demokrasi dan pematuhan kerajaan pusat China terhadap prinsip "satu negara, dua sistem". Selepas pembalikan pembaharuan pilihan raya era kolonial, kerajaan wilayah gagal meluluskan undang-undang keselamatan negara di bawah Perkara 23 Undang-Undang Asas.[79] Keputusan kerajaan pusat melaksanakan saringan calon ketua eksekutif sebelum pilihan raya mencetuskan protes 2014 yang dikenali sebagai Revolusi Payung.[80] Ketidakteraturan daftar pemilih, pembatalan kemenangan ahli legislatif selepas pilihan raya 2016,[81][82][83] dan penguatkuasaan undang-undang negara di stesen kereta api West Kowloon menimbulkan kebimbangan mengenai autonomi wilayah ini.[84] Pada Jun 2019, protes besar-besaran tercetus susulan rang undang-undang ekstradisi yang membenarkan penghantaran suspek ke tanah besar China. Protes ini menjadi yang terbesar dalam sejarah Hong Kong,[85] dengan penganjur mendakwa lebih tiga juta penduduk mengambil bahagian.

Sebagai tindak balas, pada Jun 2020 Majlis Perundangan meluluskan Ordinan Lagu Kebangsaan, yang menjadikan penghinaan terhadap lagu kebangsaan China sebagai satu kesalahan.[86] Kerajaan pusat China pula menggubal undang-undang keselamatan negara Hong Kong untuk mengekang protes.[87] Sembilan bulan kemudian, pada Mac 2021, kerajaan pusat memperkenalkan pindaan sistem pilihan raya Hong Kong termasuk pengurangan kerusi pilihan terus dan kewajipan semua calon ditapis oleh Jawatankuasa Semakan Kelayakan Calon lantikan Beijing.[88]

Pada Mei 2023, Majlis Perundangan turut meluluskan pindaan yang mengurangkan bilangan kerusi pilihan terus di majlis daerah, sambil menubuhkan Jawatankuasa Semakan Kelayakan Majlis Daerah untuk menapis calon.[89][90][91]

Dari segi hubungan antarabangsa, pada 2024 Hong Kong disenaraikan sebagai salah satu daripada lapan bandar "Alpha+" di dunia oleh Rangkaian Penyelidikan Pengglobalan dan Bandar Dunia.[92]

Kerajaan dan politik كراجأن دان ڤوليتيك

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Politik Hong Kong
Dewan Perundangan Hong Kong

Wilayah Pentadbiran Khas Hong Kong diketuai oleh Ketua Eksekutif yang merupakan Ketua Kerajaan. Pada masa kini Encik Donald Tsang Yam-Kuen bertindak sebagai Pemangku Ketua Eksekutif dan berkuatkuasa pada 12 Mac 2005 selepas peletakan jawatan oleh Encik Tung Chee Hwa. Tsang sebelum ini ialah Ketua Setiausaha sejak dari tahun 2001 dan berkhidmat sebagai Setiausaha Kewangan semasa Pemerintahan British. Pilihan raya bagi memilih Ketua Setiausaha baru akan dibuat oleh 800 orang ahli perwakilan akan dijalankan pada 10 Julai 2005. Tung memulakan perkhidmatan sebagai Ketua Ekesekutif pada 1 Julai 1997 sebaik sahaja British menyerahkan Hong Kong kepada RRC; yang waktu itu beliau dipilih oleh 400 orang ahli perwakilan. Sepanjang tempoh 5 tahun sebagai Ketua Eksekutif yang bermula pada Julai 2002, Tung merupakan satu - satunya calon yang sah dipilih melalui penamaan, suatu keunikan kerana lazimnya Suruhanjaya Pilihanraya yang akan memilih Ketua Eksekutif.

Pilihanraya Majlis Perundangan telah dibuat pada 24 Mei 1998, 10 September 2000, 12 September 2004 dan seterusnya akan dibuat pada tahun 2008. Merujuk kepada Perundangan Asas, "Perlembagaan Mini" Hong Kong, tempoh ketiga bagi Majlis Perundangan yang mempunyai 30 orang ahli yang dipilih secara langsung yang dibuat Perlembagaan Geografikal, dan 30 ahli yang dipilih adalah bebas, terbuka dan "Widely Contested", berlainan berbanding kebanyakan ahli politiknya merupakan ahli politik prodemokrasi yang menduduki fungsi pilihan raya perlembagaan dan Jawatankuasa Pilihanraya (sewaktu tahun 1998 and 2000).

Perjalanan perkhidmatan awam cukup bermutu dan bebas, yang dipantau secara tidak langsung dari Beijing. Kebanyakan operasi kerajaan dan pentadbiran terletak di Pulau Hong Kong Pusat yang terletak berhampiran dengan kawasan bersejarah Bandaraya Victoria yang merupakan petempatan awal British.

Bahagian pentadbiran دايره ڤينتادبيران

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Daerah-daerah di Hong Kong

Kawasan ini terbahagi kepada 18 daerah, setiap satu diwakili oleh sebuah majlis daerah. Majlis-majlis daerah ini menasihati Pemerintah Hong Kong dalam isu setempat seperti peruntukan kemudahan awam, penambahbaikan program komuniti, promosi kebudayaan dan dasar alam sekitar.

Wilayah utama Hong Kong terdiri daripada sebuah semenanjung yang bersempadan dengan Wilayah Guangdong di bahagian utara, sebuah pulau di bahagian tenggara semenanjung, dan sebuah pulau kecil di bahagian selatan. Kawasan-kawasan ini dikelilingi oleh banyak pulau yang jauh lebih kecil.Wilayah BaharuKepulauanKwai TsingUtaraSai KungSha TinTai PoTsuen WanTuen MunYuen LongKowloonBandar KowloonKwun TongSham Shui PoWong Tai SinYau Tsim MongPulau Hong KongTengah dan BaratTimurSelatanWan ChaiKepulauanKepulauanKepulauanKepulauanKepulauanKepulauanKepulauanKepulauanKepulauanKepulauanKepulauanKwai TsingUtaraSai KungSai KungSai KungSai KungSai KungSai KungSai KungSha TinTai PoTai PoTai PoTai PoTai PoTai PoTsuen WanTsuen WanTsuen WanTuen MunTuen MunTuen MunTuen MunYuen LongBandar KowloonKwun TongSham Shui PoWong Tai SinYau Tsim MongTengah dan BaratTimurSelatanSelatanWan Chai

Geografi dan iklim ڬيوڬرافي دان اقليم

[sunting | sunting sumber]
Kawasan berbukit Kowloon dan Pulau Hong Kong
Kawasan-kawasan pembangunan bandar dan tumbuhan dapat dilihat dalam imej warna palsu satelit ini.

Hong Kong terletak pada pantai selatan China, 60 km (37 bt) di timur Macau pada sebelah bertentangan Delta Sungai Mutiara. Ia dikelilingi oleh Laut China Selatan di timur, selatan, dan barat, dan memisahkan bandar raya Shenzhen dalam Wilayah Guangdong ke utara Sungai Shenzhen. Wilayah berkeluasan 1,104 km2 (426 sq mi) terdiri daripada Pulau Hong Kong, Semenanjung Kowloon dan New Territories, serta lebih 200 pulau lain, dimana yang terbesar ialah Pulau Lantau.[93] Daripada jumlah kawasan, 1,054 km2 (407 sq mi) ialah darat dan 50 km2 (19 sq mi) ialah air.[94]

Lantaran kebanyakan permukaan Hong Kong adalah berbukit hingga bergunung-ganang dengan lereng-lereng curam, kurang daripada 25% jisim bumi wilayah itu dibangunkan, dan kira-kira 40% baki kawasan darat disimpan sebagai taman negara dan simpanan semula jadi.[95] Kebanyakan daripada pembangunan bandar wilayah wujud di semenanjung Kowloon, sepanjang pinggir utara Pulau Hong Kong dan dalam penempatan-penempatan yang berselerak sepanjang New Territories. Puncak tertinggi di wilayah adalah di Tai Mo Shan, pada ketinggian 958 meter (3,140 kaki) di atas paras laut. Garis pantai Hong Kong yang panjang, tidak sekata dan berkeluk-keluk juga mampu wilayah dengan banyak bay, sungai dan pantai.

Ekonomi ايكونومي

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Ekonomi Hong Kong
A brightly lit tall skyscraper at night.
Pusat Kewangan Antarabangsa di Central

Hong Kong pernah disifatkan oleh Milton Friedman sebagai eksperimen terbesar dunia dalam kapitalisme laissez-faire.[96] Ia memelihara satu ekonomi kapitalis sangat maju, dirank sebagai paling bebas di dunia oleh Indeks Kebebasan Ekonomi untuk 15 tahun berturutan.[97][98][99] Ia ialah satu pusat penting untuk kewangan antarabangsa dan perdagangan, dengan satu daripada penumpuan terbesar ibu pejabat korporat dalam rantau Asia Pasifik,[100] dan dikenali sebagai salah satu Empat Harimau Asia untuk kadar pertumbuhan tingginya dan pembangunan pesat dari 1960-an hingga 1990-an. Antara 1961 dan 1997 keluaran dalam negara kasar Hong Kong bertumbuh 180 kali manakala KDNK per kapita bertumbuh 87 kali.[101][102][103]

Bursa Saham Hong Kong ialah yang ketujuh terbesar di dunia, dengan permodalan pasaran US$2.3 trilion seperti pada Disember 2009.[104] Dalam tahun itu, Hong Kong menaikkan 22 peratus modal tawaran awam awal (IPO) dunia, menjadikan ia pusat IPO terbesar di dunia.[105] Mata wang Kong ialah dolar Hong Kong, yang telah ditetapkan kepada dolar AS sejak 1983.[106]

Kerajaan Hong Kong secara tradisi kebanyakannya bermain peranan pasif dalam ekonomi, dengan kecil dengan cara dasar perindustrian dan hampir tiada kawalan eksport atau import. Kuasa pasaran dan sektor swasta dibenarkan menentukan pembangunan praktikal. Di bawah dasar rasmi "positif non-interventionism", Hong Kong sering disebut sebagai satu contoh kapitalisme laissez-faire. Berikutan Perang Dunia Kedua, Hong Kong diperindustri cepat sebagai pusat pembuatan dipandu oleh eksport, dan kemudian menjalani satu perubahan pesat ke ekonomi berpangkalan perkhidmatan pada 1980-an.[107]

Hong Kong matang menjadi sebuah pusat kewangan pada 1990-an, tetapi terjejas dengan teruk oleh krisis kewangan Asia pada 1998, dan sekali lagi pada 2003 oleh letusan wabak SARS. Pemulihan permintaan domestik dan luar telah menyebabkan pemulihan kukuh, sebagai kos berkurangan menguatkan daya saing eksport Hong Kong dan tempoh deflasi yang lama berakhir.[108][109] Campur tangan kerajaan, dimulakan oleh kerajaan kolonial dan diteruskan sejak 1997, telah bertambah dengan stabil, dengan pengenalan jaminan kredit eksport, skim pencen wajib, gaji minimum, undang-undang anti diskriminasi, dan penyokong gadai janji kerajaan.[96]

Demografi ديموڬرافي

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Demografi Hong Kong
Kadar kematian (Bil. Kematian setiap 100,000 penduduk) mengikut punca utama kematian, berdasarkan Semakan ke-10 ICD.[110] Merah: meningkat berbanding tahun 2001. Kematian akibat demensia meningkat lebih lima kali ganda dari 2001 hingga 2021.
Punca Kematian 2001 2011 2021
1. Neoplasma malignan 169.9 187.2 203.8
2. Pneumonia 45.1 87.8 132.6
3. Penyakit jantung 70 89.6 89
4. Penyakit serebrovaskular 46.6 47.2 42.2
5. Punca luaran

morbiditi dan mortaliti

27.5 22.2 26.7
6. Nefritis, sindrom nefrotik

dan nefrosis

15.7 21.8 24
7. Demensia 3.8 10.6 20.2
8. Septisemia 6.3 10.8 16.8
9. Penyakit pernafasan kronik

bahagian bawah

31.5 27.8 14.3
10. Diabetes mellitus 10.1 6.5 7.4
Semua punca lain 69.7 85 118.1
Jumlah semua punca 496 596.6 695.2
Graf populasi
Piramid penduduk Hong Kong, 2016

Menurut anggaran Jabatan Banci dan Perangkaan, jumlah penduduk Hong Kong pada 2021 ialah 7,413,070 orang. Majoriti besar (91.6%) ialah orang Han,[6] terutamanya terdiri daripada Taishan, Teochew, Hakka, dan kumpulan Kantonis lain.[111][112][113] Baki 8.4% ialah minoriti bukan etnik Cina, kebanyakannya orang Filipina, orang Indonesia, dan orang Asia Selatan.[6][114] Walau bagaimanapun, kebanyakan warga Filipina dan Indonesia di Hong Kong ialah pekerja kontrak jangka pendek. Laporan tematik kerajaan Hong Kong 2021 menyatakan bahawa, selepas tidak mengambil kira pembantu rumah asing, jumlah sebenar minoriti bukan Cina ialah 301,344 orang atau 4% daripada penduduk.[115] Sekitar separuh penduduk memiliki sesuatu bentuk kewarganegaraan British, warisan daripada zaman kolonial; 3.4 juta penduduk mempunyai status British National (Overseas), manakala 260,000 orang ialah warganegara British.[116] Hampir semua juga memegang kewarganegaraan China, yang diberikan secara automatik kepada semua penduduk etnik Cina semasa penyerahan wilayah.[117] Kepadatan penduduk melebihi 7,060 orang/km2, menjadikan Hong Kong wilayah keempat paling padat di dunia.[118]

Tokong Wong Tai Sin yang didedikasikan kepada dewa Taoisme Wong Tai Sin.

Dalam kalangan penganut agama, gabungan tradisional "tiga ajaran" Cina iaitu Buddha (tokong Buddha), Konfusianisme, dan Taoisme (tokong) mempunyai pengikut paling ramai (20%), diikuti Kristian (12%) dan Islam (4%).[119] Penganut agama lain termasuk Sikh (gurdwara), Hindu (kuil), dan Yahudi, kebanyakannya berasal dari kawasan di mana agama tersebut merupakan agama utama.[119]

Jangka hayat di Hong Kong pada 2022 ialah 81.3 tahun bagi lelaki dan 87.2 tahun bagi wanita, antara yang tertinggi di dunia.[120] Kadar kelahiran pada 2023 ialah 0.751 anak bagi setiap wanita usia subur.[121] Kanser, pneumonia, penyakit jantung, penyakit serebrovaskular, dan kemalangan merupakan lima punca utama kematian di wilayah ini.[122] Sistem penjagaan kesihatan awam sejagat dibiayai melalui hasil cukai umum, dengan rawatan disubsidi tinggi; secara purata, kerajaan menampung 95% daripada kos rawatan.[123]

Hong Kong mengalami ketidaksamarataan pendapatan yang ketara,[124] yang meningkat sejak penyerahan wilayah, sebahagiannya disebabkan penuaan penduduk yang menambah jumlah mereka yang tidak bekerja.[125] Walaupun pendapatan isi rumah median meningkat sepanjang dekad hingga 2021, jurang gaji kekal tinggi;[126] kumpulan 10% pendapatan tertinggi menerima 41% daripada keseluruhan pendapatan.[126] Bandar ini mempunyai bilangan bilionair per kapita tertinggi, iaitu seorang bilionair bagi setiap 109,657 orang,[127] dan merupakan bandar kedua dengan bilangan bilionair tertinggi di dunia,[128] tertinggi di Asia, serta memiliki kepekatan individu bernilai bersih ultra tinggi terbesar di dunia.[129][130] Walaupun kerajaan berusaha mengurangkan jurang ini,[131] pendapatan median bagi 10% teratas adalah 57 kali ganda berbanding 10% terbawah.[132][133]

Pendidikan ڤنديديقن

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Pendidikan di Hong Kong
Kampus lama Kolej St. Paul, sekolah pertama yang ditubuhkan pada era kolonial

Pendidikan di Hong Kong sebahagian besarnya mengikut model United Kingdom, terutamanya sistem pendidikan England.[134] Kanak-kanak diwajibkan bersekolah dari umur 6 tahun sehingga tamat pendidikan menengah, lazimnya pada umur 18 tahun.[135][136] Pada akhir persekolahan menengah, semua pelajar menduduki peperiksaan awam dan akan dianugerahkan Diploma Pendidikan Menengah Hong Kong setelah berjaya.[137]

Daripada penduduk berusia 15 tahun ke atas, 81% menamatkan pendidikan menengah rendah, 66% tamat sekolah menengah atas, 32% menghadiri program pasca-menengah bukan ijazah, dan 24% memperoleh ijazah sarjana muda atau lebih tinggi.[138]

Pendidikan wajib telah menyumbang kepada kadar celik huruf dewasa sebanyak 95.7%.[139] Kadar ini lebih rendah berbanding ekonomi maju lain kerana kemasukan pelarian dari tanah besar China selepas perang; sebahagian besar penduduk warga emas tidak mendapat pendidikan formal kerana perang dan kemiskinan.[140][141]

Sekolah menyeluruh terbahagi kepada tiga kategori: sekolah awam yang dikendalikan kerajaan; sekolah bantuan, termasuk sekolah bantuan kerajaan dan sekolah geran; serta sekolah swasta, seringkali dikendalikan oleh organisasi agama dan memilih kemasukan berdasarkan merit akademik. Sekolah-sekolah ini tertakluk kepada garis panduan kurikulum yang disediakan oleh Biro Pendidikan. Sekolah swasta yang disubsidi di bawah Skim Subsidi Langsung dan sekolah antarabangsa tidak termasuk dalam sistem ini dan boleh memilih untuk menggunakan kurikulum berbeza serta mengajar dalam bahasa lain.[136]

Bahasa pengantar

[sunting | sunting sumber]

Di peringkat sekolah rendah dan menengah, kerajaan mengekalkan dasar "pengajaran dalam bahasa ibunda"; kebanyakan sekolah menggunakan bahasa Kantonis sebagai bahasa pengantar, dengan penulisan dalam bahasa Cina dan Inggeris. Bahasa lain yang digunakan sebagai bahasa pengantar dalam pendidikan bukan antarabangsa termasuk bahasa Inggeris dan Bahasa Mandarin Piawai. Sekolah menengah menekankan konsep "dwitulis dan tiga bahasa", yang menggalakkan perkembangan pendidikan bahasa Mandarin lisan.[142]

Bahasa Inggeris ialah bahasa rasmi pengantar dan penilaian untuk kebanyakan program universiti di Hong Kong, walaupun bahasa Kantonis lebih dominan dalam perbincangan tidak formal antara pelajar tempatan dan profesor.[143][144][145][146][147][148]

Pendidikan tinggi

[sunting | sunting sumber]
Bangunan utama Universiti Hong Kong

Hong Kong mempunyai dua belas universiti. Universiti Hong Kong (HKU) diasaskan sebagai institusi pengajian tinggi pertama di bandar ini semasa awal era kolonial pada tahun 1911.[149] Universiti Cina Hong Kong (CUHK) ditubuhkan pada tahun 1963 bagi memenuhi keperluan universiti yang menggunakan bahasa Cina sebagai bahasa utama pengajaran.[150] Bersama dengan Universiti Sains dan Teknologi Hong Kong (HKUST) yang ditubuhkan pada tahun 1991, universiti-universiti ini kerap disenaraikan dalam kedudukan 50 teratas atau 100 teratas dunia.[151][152][153]

Universiti Politeknik Hong Kong (PolyU)[154] dan Universiti Bandar Hong Kong (CityU), yang kedua-duanya diberikan status universiti pada tahun 1994, juga kerap tersenarai dalam kedudukan 100 atau 200 universiti teratas dunia.[151][152][153] Universiti Baptis Hong Kong (HKBU) diberikan status universiti pada tahun 1994[155] dan merupakan institusi seni liberal. Universiti Metropolitan Hong Kong (sebelum ini Universiti Terbuka Hong Kong sebelum 2021) memperoleh status pada 1997,[156] Universiti Lingnan pada 1999,[157] Universiti Shue Yan Hong Kong pada 2006,[158] Universiti Pendidikan Hong Kong pada 2016, Universiti Hang Seng Hong Kong pada 2018 dan Universiti Saint Francis pada 2024.[159]

Infrastruktur

[sunting | sunting sumber]

Pengangkutan

[sunting | sunting sumber]
Pintu masuk terowong pada waktu malam dengan trafik yang sesak
Pintu masuk ke Terowong Merentasi Pelabuhan di Hung Hom, Kowloon

Hong Kong memiliki rangkaian pengangkutan awam yang moden dan maju. Lebih 90% perjalanan harian penduduknya menggunakan pengangkutan awam, menjadikannya kadar tertinggi di dunia.[160] Kad Octopus, iaitu kad pembayaran tanpa sentuh kad pintar khusus untuk Hong Kong, diterima secara meluas di kereta api, trem, bas dan feri, malah boleh digunakan di kebanyakan kedai runcit.[161] Kaedah pembayaran lain seperti Apple Pay, Alipay, Mastercard dan Visa juga telah diperkenalkan secara beransur-ansur dalam sistem pengangkutan awam.[162][163][164][165][166]

Trem Peak, iaitu sistem pengangkutan awam pertama di Hong Kong, telah menyediakan perkhidmatan rel funikular antara Central dan Victoria Peak sejak 1888.[167]

Di Daerah Tengah dan Barat, terdapat sistem eskalator dan pejalan bergerak yang luas, termasuk Eskalator Tengah–Mid-Levels, yang merupakan eskalator berbumbung terpanjang di dunia.[168]

Rangkaian trem milik Hong Kong Tramways meliputi sebahagian Pulau Hong Kong, dari Kennedy Town hingga Shau Kei Wan, dengan satu cabang ke Happy Valley. Ia mengendalikan 6 laluan dengan jumlah penumpang 42,558 pada tahun 2022.[169][170] Perkhidmatan trem ini bermula sejak 1904.[171] Hong Kong Tramways memegang Rekod Dunia Guinness bagi "Armada trem dwitingkat terbesar yang sedang beroperasi" pada 30 Julai 2021, dengan 165 trem dwitingkat.[172] Kebanyakan trem tersebut dibina oleh syarikat yang sama.

Mass Transit Railway (MTR) merupakan rangkaian rel penumpang yang sangat luas, merangkumi 99 stesen metro dan 68 hentian rel ringan di seluruh wilayah.[173][174] Dengan hampir lima juta penumpang setiap hari, sistem ini meliputi 41% daripada keseluruhan perjalanan pengangkutan awam di bandar ini[175] dan mencatatkan kadar ketepatan 99.9%.[176] Perkhidmatan kereta api rentas sempadan ke Shenzhen ditawarkan melalui Laluan Rel Timur, manakala kereta api jarak jauh seperti ke Guangzhou, Shanghai, dan Beijing beroperasi dari Stesen Hung Hom.[177] Namun, perkhidmatan ini telah dihentikan sejak wabak COVID-19 dan secara rasmi ditamatkan oleh Majlis Negeri Republik Rakyat China pada 31 Julai 2024, seperti diumumkan oleh Pentadbiran Am Kastam yang menyatakan bahawa kereta api laju telah memenuhi keperluan perjalanan antara tanah besar dan Hong Kong.[178][179][180] Perkhidmatan Ekspres Rel Hong Kong menghubungkan bandar ini dengan rangkaian rel laju nasional melalui Stesen kereta api West Kowloon Hong Kong.[181]

Walaupun pengangkutan awam mengendalikan sebahagian besar perjalanan penumpang, terdapat lebih daripada 500,000 kenderaan persendirian yang didaftarkan di Hong Kong.[182] Kereta di sini dipandu di sebelah kiri (berbeza dengan tanah besar China), kesan daripada sejarah penjajahan British.[183] Trafik kenderaan di kawasan bandar sangat sesak kerana kekurangan ruang untuk melebarkan jalan dan jumlah kenderaan yang semakin meningkat.[184] Lebih 18,000 teksi dengan warna terang dan lampu tanda jelas dilesenkan untuk membawa penumpang di wilayah ini.[185] Perkhidmatan e-hailing tidak berlesen seperti Uber juga wujud di Hong Kong, sebahagiannya bekerjasama dengan teksi berlesen bagi menghalalkan operasi. Pemandu tanpa lesen ini pernah menjadi sasaran pihak berkuasa dan pemandu teksi kerana tiada insurans pihak ketiga untuk penumpang serta persaingan harga.[186][187] Pada 2024, kerajaan mempertimbangkan untuk menghalalkan perkhidmatan ini.[188]

Bas mengendalikan lebih daripada 700 laluan di seluruh wilayah,[175] manakala bas mini awam atau “minibus” meliputi kawasan yang kurang dilayani oleh bas biasa.[189] Lebuhraya dan jalan utama dihubungkan melalui Sistem Laluan Strategik Hong Kong dan Nombor Pintu Keluar, yang menghubungkan semua kawasan utama.[190] Jambatan Hong Kong–Zhuhai–Makau menyediakan laluan terus ke sebelah barat muara Sungai Mutiara.[191]

Kereta api rel ringan di laluan lurus
Kereta api MTR di Laluan Tung Chung

Lapangan Terbang Antarabangsa Hong Kong adalah pusat penerbangan utama yang terletak di Pulau Chek Lap Kok dan menjadi pintu masuk antarabangsa paling sibuk di rantau ini.[192] Lapangan terbang ini beroperasi 24 jam sehari dan mengendalikan lebih daripada 70 juta penumpang setiap tahun sebelum pandemik COVID-19.[193] Ia dihubungkan ke pusat bandar melalui Perkhidmatan Ekspres Lapangan Terbang dan jaringan MTR yang efisien.[194] Lapangan ini juga merupakan hab kargo udara terbesar di dunia dari segi jumlah muatan yang diuruskan.[195]

Selain rangkaian jalan raya dan rel, perkhidmatan feri seperti Feri Star menyediakan pengangkutan antara Kowloon dan Pulau Hong Kong, menawarkan pemandangan ikonik Pelabuhan Victoria.[196] Terdapat juga laluan feri yang menghubungkan pulau-pulau luar seperti Pulau Lantau, Peng Chau, dan Cheung Chau dengan Central.[197]

Bekalan tenaga di Hong Kong dikendalikan terutamanya oleh dua syarikat utiliti, iaitu CLP Group yang meliputi Kowloon dan Wilayah Baru, dan Hongkong Electric Company yang membekalkan elektrik ke Pulau Hong Kong dan Pulau Lamma.[198] Air paip dibekalkan oleh Jabatan Air (Hong Kong) dengan lebih 80% sumbernya diimport dari Sungai Dongjiang di tanah besar China.[199] Sistem rawatan air dan pembetungan bandar ini diuruskan secara berpusat untuk memastikan keselamatan kesihatan awam dan alam sekitar.[200]

Budaya بوديا

[sunting | sunting sumber]

Hong Kong digambarkan sebagai gabungan antara Timur dan Barat. Nilai tradisional Cina yang menitikberatkan kekeluargaan dan pendidikan bercampur dengan nilai Barat seperti kebebasan ekonomi dan kedaulatan undang-undang.[201] Walaupun majoriti besar penduduknya beretnik Cina, Hong Kong membentuk identiti tersendiri. Perbezaannya daripada tanah besar berpunca daripada tempoh pemerintahan kolonial yang panjang serta kadar pembangunan ekonomi, sosial dan budaya yang berbeza. Budaya arus perdana lahir daripada penghijrah dari pelbagai kawasan di China, kemudian dipengaruhi oleh sistem pendidikan ala British, sistem politik yang berasingan, dan kemajuan pesat wilayah ini pada penghujung abad ke-20.[202][203] Kebanyakan penghijrah ketika itu melarikan diri daripada kemiskinan dan peperangan, yang seterusnya membentuk sikap masyarakat yang mengaitkan imej diri dan keputusan hidup kepada faedah material.[204][205] Perasaan identiti tempatan semakin meningkat selepas penyerahan semula; tinjauan pada Disember 2022 menunjukkan 32% responden mengenal diri sebagai "Orang Hong Kong", 34.1% sebagai "Orang Hong Kong di China", 45.9% mempunyai "Identiti Campuran", 20.5% sebagai "Orang Cina" dan 11.9% sebagai "Orang Cina di Hong Kong".[206]

Nilai kekeluargaan tradisional Cina seperti kehormatan keluarga, kesetiaan kepada ibu bapa, dan kecenderungan memilih anak lelaki adalah perkara biasa.[207] Keluarga nuklear merupakan jenis isi rumah yang paling lazim, walaupun keluarga berbilang generasi dan keluarga besar masih wujud.[208] Konsep rohaniah seperti feng shui diamalkan; projek pembinaan berskala besar sering mendapatkan khidmat perunding untuk memastikan kedudukan dan reka bentuk bangunan dianggap membawa tuah. Tahap pematuhan kepada feng shui dipercayai mempengaruhi kejayaan perniagaan.[209] Cermin Bagua sering digunakan untuk menangkis roh jahat,[210] dan bangunan lazimnya tidak mempunyai nombor lantai dengan angka 4[211] kerana sebutannya dalam bahasa Kantonis mirip dengan perkataan "mati".[212]

Masakan

[sunting | sunting sumber]
Pelbagai hidangan dalam sajian sarapan Dim Sum
Roti Bakar Perancis di kiri, Teh Susu di kanan
Hidangan tipikal di restoran dim sum (kiri); sarapan cha chaan teng bersama teh susu gaya Hong Kong (kanan)

Makanan di Hong Kong berasaskan masakan Kantonis walaupun wilayah ini terdedah kepada pelbagai pengaruh asing dan asal usul penduduk yang beraneka. Nasi ialah makanan ruji, biasanya dihidangkan kosong bersama hidangan lain.[213] Kesegaran bahan adalah keutamaan; ayam itik dan makanan laut sering dijual hidup di pasar basah, dan bahan digunakan secepat mungkin ketika masih segar.[214] Terdapat sehingga lima waktu makan sehari: sarapan, makan tengah hari, minum petang, makan malam, dan siu yeh.[215] Dim sum sebagai sebahagian daripada yum cha (brunch) menjadi tradisi menjamu selera bersama keluarga dan rakan. Hidangan termasuk bubur nasi, cha siu bao, siu yuk, tat telur, dan puding mangga. Versi tempatan makanan Barat dihidangkan di cha chaan teng (kafe gaya Hong Kong). Menu biasa di cha chaan teng termasuk makaroni dalam sup, roti bakar Perancis goreng, dan teh susu gaya Hong Kong.[213]

Bahasa

[sunting | sunting sumber]

Bahasa utama di Hong Kong ialah bahasa Kantonis, sejenis variasi bahasa Cina yang berasal dari Guangzhou. Ia dituturkan oleh 93.7% penduduk, iaitu 88.2% sebagai bahasa pertama dan 5.5% sebagai bahasa kedua.[3] Sedikit lebih separuh daripada penduduk (58.7%) boleh bertutur dalam bahasa Inggeris, iaitu bahasa rasmi yang lain;[2] 4.6% adalah penutur jati dan 54.1% menuturkan bahasa Inggeris sebagai bahasa kedua.[3] Pertukaran kod antara Inggeris dan Kantonis dalam perbualan tidak formal adalah perkara biasa dalam kalangan penduduk dwibahasa.[216] Selepas penyerahan semula, kerajaan telah menggalakkan penggunaan bahasa Mandarin, yang kini setara tahap penggunaannya dengan bahasa Inggeris; 54.2% penduduk boleh bertutur dalam Mandarin, dengan 2.3% penutur jati dan 51.9% sebagai bahasa kedua.[3] Penulisan menggunakan tulisan Cina tradisional berbanding tulisan Cina ringkas yang digunakan di tanah besar.[217]

Sebelum Perang Candu Pertama, Hong Kong tidak mempunyai populasi penutur bahasa Kantonis yang signifikan. Sebaliknya, majoriti penduduk ketika itu menuturkan pelbagai dialek bahasa Hakka, dengan kawasan besar yang dihuni penutur bahasa Waitaunese dan bahasa Tanka masing-masing di utara Wilayah Baru dan kawasan pesisir selatan. Bahasa Hakka Hong Kong ialah varian Neo-Hakka, tergolong dalam subcabang Mei-Hui Hakka [zh] di bawah Yuetai Hakka [zh], dan berkait rapat dengan bahasa Moiyenese.[218] Waitaunese pula berkait rapat dengan variasi bahasa Yue yang dituturkan di Bao'an dan Dongguan, dan merupakan bahasa utama Lima Klan Besar Wilayah Baru yang dibawa masuk ke Hong Kong pada zaman Dinasti Song dari Jiangxi.[219] Beberapa variasi tempatan bahasa Yue di Hong Kong menunjukkan pengaruh kuat daripada Hakka.[220] Komuniti penutur Hoklo juga wujud, dan banyak kampung bersifat majmuk dari segi budaya.[219]

Pada masa kini, terdapat juga komuniti yang menuturkan pelbagai varian bahasa Cina lain seperti dialek Teochew, bahasa Szeyap, bahasa Hokkien, dan bahasa Shanghainese. Komuniti penutur bahasa Asia Tenggara seperti Tagalog dan bahasa Melayu-Indonesia turut berada di Hong Kong. Bahasa minoriti lain dengan jumlah penutur signifikan termasuk bahasa Perancis, bahasa Belanda, bahasa Jerman, bahasa Itali, bahasa Sepanyol, bahasa Portugis, bahasa Arab, bahasa Hindustani, bahasa Jepun, dan bahasa Korea, antara lain.[221]

Perfileman

[sunting | sunting sumber]
Patung Bruce Lee dalam posisi bertarung
Patung Bruce Lee di Avenue of Stars, sebagai penghormatan kepada industri filem kota ini

Hong Kong mula berkembang sebagai pusat perfileman pada penghujung 1940-an apabila gelombang pembikin filem dari Shanghai berhijrah ke wilayah ini. Tenaga pakar ini membantu membangunkan industri hiburan koloni tersebut sepanjang dekad berikutnya.[222] Menjelang 1960-an, bandar ini terkenal di mata penonton antarabangsa melalui filem seperti The World of Suzie Wong.[223] Apabila The Way of the Dragon lakonan Bruce Lee ditayangkan pada 1972, penerbitan tempatan mula mendapat sambutan luar negara. Pada 1980-an, filem seperti A Better Tomorrow, As Tears Go By, dan Zu Warriors from the Magic Mountain memperluas minat global melangkaui filem seni mempertahankan diri; filem gangster, drama romantis, dan fantasi ghaib buatan tempatan turut menjadi kegemaran.[224]

Sepanjang dekad berikutnya, filem Hong Kong terus berjaya di peringkat antarabangsa dengan drama yang mendapat pujian seperti Farewell My Concubine, To Live, dan Chungking Express. Asas seni mempertahankan diri jelas kelihatan dalam peranan pelakon prolifik Hong Kong seperti Jackie Chan, Donnie Yen, Jet Li, Chow Yun-fat, dan Michelle Yeoh, yang sering membintangi filem aksi luar negara. Filem Hong Kong juga popular di pasaran Jepun, Korea Selatan, dan Asia Tenggara, sehingga mendapat gelaran "Hollywood Timur".[225] Pada kemuncak industri filem tempatan awal 1990-an, lebih 400 filem dihasilkan setiap tahun; sejak itu, momentum industri beralih ke tanah besar China, dan pada 2017 hanya sekitar 60 filem setahun diterbitkan.[226]

Muzik

[sunting | sunting sumber]
Leslie Cheung memegang mikrofon
Andy Lau berwajah serius, duduk dan memakai sut
Leslie Cheung (kiri) dianggap pelopor artis Cantopop, manakala Andy Lau menjadi ikon muzik dan filem Hong Kong selama beberapa dekad sebagai anggota Empat Raja Syurga.

Kantopop ialah genre muzik popular berbahasa Kantonis yang muncul di Hong Kong pada 1970-an. Ia berkembang daripada shidaiqu bergaya Shanghai, dipengaruhi opera Kantonis dan muzik pop Barat.[227] Media tempatan menampilkan lagu artis seperti Sam Hui, Anita Mui, Leslie Cheung, dan Alan Tam; pada 1980-an, filem dan rancangan eksport memperkenalkan Cantopop ke penonton global.[228] Popularitinya memuncak pada 1990-an apabila Empat Raja Syurga menguasai carta muzik Asia.[229] Walaupun populariti merosot hujung dekad itu,[230] Cantopop kekal dominan di Hong Kong; artis moden seperti Eason Chan, Joey Yung, dan Twins masih mendapat sambutan tempatan dan luar negara.[231]

Muzik klasik Barat mempunyai pengaruh kuat dalam sejarah muzik Hong Kong dan terus menjadi komponen penting pendidikan muzik tempatan.[232] Orkestra Filharmonik Hong Kong, yang dibiayai awam dan merupakan orkestra simfoni profesional tertua di wilayah ini, sering menjemput pemuzik dan konduktor antarabangsa. Orkestra Cina Hong Kong, terdiri daripada alat muzik tradisional Cina, pula menjadi kumpulan terkemuka yang mempromosikan muzik tradisional dalam komuniti.[233]

Hong Kong tidak pernah mempunyai lagu kebangsaan sendiri berasingan daripada negara yang mentadbirnya; lagu kebangsaan rasminya kini ialah lagu Republik Rakyat China, "March of the Volunteers". Lagu "Glory to Hong Kong" pula digunakan oleh para penunjuk perasaan sebagai lagu kebangsaan tidak rasmi bandar ini.[234][235]

Sukan dan Rekreasi

[sunting | sunting sumber]
Penyokong ragbi bersorak dari tempat duduk
Hong Kong Sevens, dianggap kejohanan utama dalam World Rugby Sevens Series, berlangsung setiap musim bunga.

Walaupun kawasannya kecil, Hong Kong mempunyai pelbagai kemudahan sukan dan rekreasi. Bandar ini telah menjadi tuan rumah kepada acara sukan utama termasuk Sukan Asia Timur 2009, acara Ekuestrian pada Sukan Olimpik Musim Panas 2008, dan Piala Asia Trofi Perdana Liga 2007.[236] Wilayah ini juga menganjurkan acara tahunan seperti Hong Kong Sevens, Maraton Hong Kong, Hong Kong Tennis Classic, dan Piala Tahun Baru Imlek, serta pernah menjadi tuan rumah Piala Asia AFC pertama dan Piala Dinasti 1995.[237][238]

Hong Kong mempunyai pasukan sukan sendiri yang beraksi berasingan daripada tanah besar China di pentas antarabangsa.[236] Wilayah ini telah menyertai hampir semua temasya Olimpik Musim Panas sejak 1952 dan memenangi sembilan pingat. Lee Lai-shan memenangi pingat emas Olimpik pertama Hong Kong di Atlanta 1996,[239] dan Cheung Ka Long meraih emas kedua di Tokyo 2020.[240] Atlet Hong Kong juga memenangi 126 pingat di Sukan Paralimpik dan 17 pingat di Sukan Komanwel. Setelah tidak lagi menjadi ahli Komanwel Negara-Negara, penyertaan terakhir bandar ini dalam temasya tersebut ialah pada 1994.[241]

Perlumbaan perahu naga berasal daripada upacara keagamaan semasa Perayaan Tuen Ng tahunan. Ia dihidupkan semula sebagai sukan moden melalui usaha Lembaga Pelancongan Hong Kong mempromosikan imej wilayah ini ke luar negara. Perlumbaan moden pertama dianjurkan pada 1976, dan pasukan luar negara mula menyertai perlumbaan antarabangsa pertama pada 1993.[242]

Kelab Lumba Kuda Hong Kong, pembayar cukai terbesar di wilayah ini,[243] memegang monopoli perjudian dan menyumbang lebih 7% hasil kerajaan.[244] Tiga bentuk perjudian yang sah di Hong Kong ialah loteri, lumba kuda, dan bola sepak.[243]

Pelancongan ڤلنچوڠن

[sunting | sunting sumber]
Disneyland Hong Kong

Kekurangan tempat telah memaksakan pembangunan kediaman naik ke atas. Terdapatnya banyak bangunan-bangunan yang tinggi serta tempat pelancongan yang menarik:

Pemandangan di Pulau Hong Kong.
Permandangan pada waktu malam dari Pelabuhan Victoria.

Lihat juga ليهت جوڬ

[sunting | sunting sumber]

Catatan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ a b Tiada jenis Bahasa Cina yang rasmi di wilayah ini. Penduduknya lebih banyak berbahasa Kantonis, bahasa baku daerah de factonya.[1][2][3]
  2. ^ a b Bagi semua kegunaan pemerintah, dokumen yang ditulis menggunakan Tulisan Cina Tradisional adalah rasmi berbanding dokumen yang tertulis dengan Tulisan Cina Ringkas.[4] Bahasa Inggeris mempunyai taraf sama rata dengan Bahasa Cina dalam semua urusan rasmi.[5]
  3. ^ Kecuali Jalan Perangkai Jambatan Hong Kong-Zhuhai-Makau, di sebelah kanan.[16]
  4. ^ Cina tradisional: 香港; Jyutping: Hoeng1 gong2; Yale Kantonis: Hēunggóng, Bahasa Kantonis: Templat:IPA-yue
  5. ^ Pemastautin tetap Hong Kong boleh terdiri daripada mana-mana rupa bangsa. Seseorang tanpa kerakyatan China yang memasuki Hong Kong dengan sebuah dokumen perjalanan yang sah, yang biasanya menetap untuk tempoh berterusan tidak kurang daripada tujuh tahun, dan bermastautin secara tetap di wilayah tersebut akan diiktiraf dari segi undang-undang sebagai seorang Warga Hong Kong.[17]
  6. ^ Walau bagaimanapun, keputusan yang dibuat oleh Jawatankuasa Tetap Kongres Rakyat Kebangsaan mengatasi mana-mana proses kehakiman wilayah ini. Tambahan pula, Majlis Negara boleh menguatkuasakan undang-undang negara di kawasan tersebut di bawah keadaan khusus tertentu.

Rujukan رجوكن

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Leung 2016.
  2. ^ a b Official Languages Ordinance.
  3. ^ a b c d Population By-Census 2021, halaman 31, 51–52
  4. ^ Legislative Council Disclaimer and Copyright Notice
  5. ^ Use of Chinese in Court Proceedings 2011
  6. ^ a b c Population By-Census 2021, halaman 46.
  7. ^ "China (People's Republic of) 1982 (rev. 2004)". Constitute project. Diarkibkan daripada yang asal pada 17 July 2015. Dicapai pada 25 August 2019.
  8. ^ Cheung 2017.
  9. ^ a b c "Survey and Mapping Office – Circulars and Publications". Survey and Mapping Office. Diarkibkan daripada yang asal pada 31 March 2023. Dicapai pada 20 October 2020.
  10. ^ "Mid-year population for 2023" (Siaran akhbar). Census and Statistics Department. 15 August 2023. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 November 2023. Dicapai pada 15 November 2023.
  11. ^ "Key statistics of the 2021 and 2011 Population Census" (PDF). census2021.gov.hk. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 13 March 2022. Dicapai pada 15 March 2022.
  12. ^ "Main Tables – 2021 Population Census". census2021.gov.hk. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 November 2022. Dicapai pada 15 March 2022.
  13. ^ a b c d "World Economic Outlook Database, April 2024 Edition. (HK)". IMF.org. International Monetary Fund. 11 April 2024. Dicapai pada 2 May 2024.
  14. ^ Household Income Distribution 2016, halaman 7
  15. ^ "Human Development Report 2023/2024" (PDF) (dalam bahasa Inggeris). United Nations Development Programme. 13 March 2024. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 13 March 2024. Dicapai pada 13 March 2024.
  16. ^ Technical Legislative Amendments on Traffic Arrangements for the Hong Kong-Zhuhai-Macao Bridge 2017
  17. ^ Bab III Undang-undang Dasar Perkara 24.
  18. ^ a b Carroll 2007, halaman 15–21.
  19. ^ Ren 2010, m/s. 221.
  20. ^ The name was often written as Hongkong until thegovernment adopted the current form in 1926 (Hongkong Government Gazette, Notification 479, 3 September 1926). Nevertheless, some century-old organisations still use the name, such as the Hongkong Post, Hongkong Electric andThe Hongkong and Shanghai Banking Corporation. While the names of most cities in the People's Republic of China are romanised into English using Pinyin, the official English name is Hong Kong rather than the pinyin Xianggang. See: Pronunciation of Hong Kong
  21. ^ So, Alvin Y. Lin, Nan. Poston, Dudley L. Contributor Professor, So, Alvin Y. [2001] (2001). The Chinese Triangle of Mainland China, Taiwan and Hong Kong. Greenwood Publishing. ISBN 0-313-30869-1.
  22. ^ a b "Sino-British Joint Declaration". Dicapai pada 8 September 2008.
  23. ^ For common usage in Hong Kong, Hong Kong is not considered part of mainland China, as described in HongkongPost Postage Guide, published by the Government of Hong Kong. HongkongPost (2007 Nov). HongkongPost Postage Rates and Services. Hong Kong: HongkongPost. m/s. 3. Diarkibkan daripada yang asal pada 2010-03-10. Dicapai pada 2009-09-25. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan); Check |authorlink= value (bantuan); Check date values in: |date= (bantuan) In the Chinese language, however, there are two similar yet different terms for the use of "Mainland", i.e., Dalu (大陸) and Neidi (内地), see the Mainland China article for details.
  24. ^ Evidenced by Article 22(4) of the Basic Law, stating Mainland residents who wish to settle in Hong Kong must apply for One-way Permits (OWPs) from the Public Security Bureau Offices where their household registrations are kept, Hong Kong is not part of Mainland China. Government of Hong Kong. "Arrangement for Entry to Hong Kong from Mainland China". Government of Hong Kong. Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-06-01. Dicapai pada 15 February 2008. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan); Check |authorlink= value (bantuan)
  25. ^ Evidenced by an agreement signed by Government of Hong Kong and Central People's Government of the People's Republic of China in Mainland and Hong Kong Closer Economic Partnership Arrangement (CEPA), Hong Kong and Mainland China are two different places."[[Mainland and Hong Kong Closer Economic Partnership Arrangement]] CEPA". Government of Hong Kong. 27 October 2004. Dicapai pada 19 February 2009. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan); |first= missing |last= (bantuan); URL–wikilink conflict (bantuan)
  26. ^ Evidenced by major newspaper in Hong Kong, South China Morning Post, it is common to refer Hong Kong and mainland China as two different places. Chan, Maria; Huang, Cary (21 January 2009), "Hong Kong and Mainland seal 200 billion Yuan currency swap", South China Morning Post, m/s. B1 Check |author-link= value (bantuan)CS1 maint: date and year (link)
  27. ^ Joint Declaration of the Government of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland and the Government of the People's Republic of China on the Question of Hong Kong, 19 December 1984, The Government of the People's Republic of China declares that to recover the Hong Kong area (including Hong Kong Island, Kowloon and the New Territories, hereinafter referred to as Hong Kong) is the common aspiration of the entire Chinese people, and that it has decided to "resume" the exercise of sovereignty over Hong Kong with effect from 1 July 1997.
  28. ^ "On This Day: 1997: Hong Kong handed over to Chinese control". BBC. Dicapai pada 9 September 2008.
  29. ^ "Heritage". DiscoverHongKong. Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-12-18. Dicapai pada 9 July 2008.
  30. ^ "Population by Ethnicity, 2001 and 2006". Census and Statistics Department, Hong Kong Government. Dicapai pada 9 September 2008.
  31. ^ Ash, Russell (2006). The Top 10 of Everything 2007. Hamlyn. m/s. p78. ISBN 0-600-61532-4. |pages= has extra text (bantuan)
  32. ^ "Aquilaria sinensis and origin of the name of Hong Kong". Hong Kong Herbarium. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 December 2017. Dicapai pada 21 November 2017.
  33. ^ Carroll 2007, halaman 1
  34. ^ Davis, Vin; Ixer, Rob (2009). "The Petrology of the Wong Tei Tung Stone Tool Manufacturing Site, Sham Chung, Hong Kong Sar, China". Internet Archaeology (26). doi:10.11141/ia.26.8. ISSN 1363-5387. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2023. Dicapai pada 8 June 2020.
  35. ^ a b c Meacham 1999, halaman 2.
  36. ^ Li 2012, halaman 38.
  37. ^ Ban, Ban & Ban 111.
  38. ^ Keat 2004, halaman 932.
  39. ^ Carroll 2007, halaman 9.
  40. ^ Barber 2004, halaman 48.
  41. ^ Carroll 2007, halaman 10.
  42. ^ Porter 1996, halaman 63.
  43. ^ Edmonds 2002, halaman 1.
  44. ^ von Glahn 1996, halaman 116.
  45. ^ Wills 1998, halaman 342–344.
  46. ^ "Hong Kong Museum of History: "The Hong Kong Story" Exhibition Materials" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 18 April 2009.
  47. ^ Zhihong 2006, halaman 8–9.
  48. ^ Schottenhammer 2007, halaman 33.
  49. ^ Chen 2011.
  50. ^ Hoe & Roebuck 1999, halaman 82, 87.
  51. ^ "Hong Kong 2003 – History". www.yearbook.gov.hk. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 October 2018. Dicapai pada 26 June 2021.
  52. ^ Tsang 2007, halaman 12.
  53. ^ Courtauld, Holdsworth & Vickers 1997, halaman 38–58
  54. ^ Carroll 2007, halaman 21–24.
  55. ^ Carroll 2007, halaman 30.
  56. ^ Scott 1989, halaman 6.
  57. ^ Chu 2005, halaman 90.
  58. ^ Wordie 2007, halaman 243.
  59. ^ Carroll 2007, halaman 103.
  60. ^ Yanne & Heller 2009, halaman 71.
  61. ^ Snow 2003, halaman 43.
  62. ^ Snow 2003, halaman 53–73.
  63. ^ Kwong 2015.
  64. ^ a b Wiltshire 1997, halaman 148.
  65. ^ Buckley 1997, halaman 64, 92.
  66. ^ Carroll 2007, halaman 145, 174–175.
  67. ^ Forsyth, Neil (Director) (1990). Underground Pride (Motion picture). Hong Kong: MTR Corporation.
  68. ^ Chu, Yingchi (2003). Hong Kong Cinema: Coloniser, Motherland and Self! Routledge Publishing. ISBN 0-7007-1746-3.
  69. ^ Dodsworth & Mihaljek 1997, halaman 54.
  70. ^ Carroll 2007, halaman 176–178.
  71. ^ Carroll 2007, halaman 181.
  72. ^ Wong 1992, halaman 9.
  73. ^ Population Policy Report 2002, halaman 27–28
  74. ^ Gargan, Edward A. (18 September 1995). "Pro-China Party Appears Big Loser in Hong Kong Election". The New York Times. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 May 2021. Dicapai pada 20 November 2020.
  75. ^ Gargan 1997.
  76. ^ Cheung & Ho 2013.
  77. ^ Lee 2006, halaman 63–70.
  78. ^ Crean, Jeffrey (2024). The Fear of Chinese Power: an International History. New Approaches to International History series. London, UK: Bloomsbury Academic. ISBN 978-1-350-23394-2.
  79. ^ Carroll 2007, halaman 226, 233.
  80. ^ Kaiman 2014.
  81. ^ Bland 2016.
  82. ^ Haas 2017.
  83. ^ Huang 2016.
  84. ^ Siu & Chung 2017.
  85. ^ "To restore calm in Hong Kong, try democracy", The Economist
  86. ^ "CE signs National Anthem Ordinance (with photos)". HKSAR Government Press Releases. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 June 2020. Dicapai pada 12 June 2020.
  87. ^ Regan, Helen (29 June 2020). "China passes sweeping Hong Kong national security law: report". CNN. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 July 2020. Dicapai pada 29 June 2020.
  88. ^ "China approves plan to veto Hong Kong election candidates". France 24. 11 March 2021. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 March 2021. Dicapai pada 6 September 2022.
  89. ^ "Hong Kong cuts directly elected District Council seats as overhaul unanimously approved". Hong Kong Free Press. 6 July 2023.
  90. ^ "Ordinance passed and promulgated" (PDF). Hong Kong Government Gazette. 10 July 2023. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 10 July 2023.
  91. ^ "District Councils (Amendment) Ordinance 2023—Ordinance No. 19 of 2023" (PDF). Hong Kong Government Gazette. 10 July 2023. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 10 July 2023.
  92. ^ "World Cities 2024". GaWC (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2025-07-08.
  93. ^ "Geography and Climate, Hong Kong" (PDF). Census and Statistics Department, The Government of Hong Kong SAR. Dicapai pada 10 January 2007.
  94. ^ "Hong Kong". The World Factbook. CIA. Diarkibkan daripada yang asal pada 2009-05-13. Dicapai pada 18 September 2009.
  95. ^ "Outdoor Adventure: Tours in Hong Kong". Hong Kong Tourism Board. 27 December 2006. Dicapai pada 1 February 2008.
  96. ^ a b "End of an experiment". The Economist. 15 July 2010. Dicapai pada 5 September 2010.
  97. ^ "2009 Index of Economic Freedom". The Heritage Foundation. Dicapai pada 19 January 2008.
  98. ^ "2008 Index of Economic Freedom". The Heritage Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-02-01. Dicapai pada 1 February 2008.
  99. ^ "Top 10 Countries". The Heritage Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-01-24. Dicapai pada 1 February 2008.
  100. ^ Bromma, Hubert (2007). How to Invest in Offshore Real Estate and Pay Little Or No Taxes. McGraw-Hill Professional. m/s. 161. ISBN 9780071470094.
  101. ^ Preston, Peter Wallace; Haacke, Jürgen (2003). Contemporary China: The Dynamics of Change at the Start of the New Millennium. Psychology Press. m/s. 80–107. ISBN 9780700716371.
  102. ^ Yeung, Rikkie (2008). Moving Millions: The Commercial Success and Political Controvesies of Hong Kong's Railways. Hong Kong University Press. m/s. 16. ISBN 9789622099630.
  103. ^ "The Global Financial Centres Index 1 Executive Summary" (PDF). City of London. 2007. m/s. 6. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2007-06-05. Dicapai pada 12 April 2007. Unknown parameter |month= ignored (bantuan)
  104. ^ "World Federation of Exchanges – Statistics/Monthly". World Federation of Exchanges. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-02-13. Dicapai pada 17 September 2010.
  105. ^ "Hong Kong IPOs May Raise Record $48 Billion in 2010, E&Y Says". Bloomberg. Dicapai pada 17 September 2010.
  106. ^ Hong Kong's Linked Exchange Rate System (PDF). Hong Kong Monetary Authority. m/s. 33. Dicapai pada 6 October 2010.
  107. ^ Tsang, Donald (18 September 2006). "Big Market, Small Government" (Siaran akhbar). Hong Kong Government. Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-12-05. Dicapai pada 6 October 2010.
  108. ^ "Hong Kong's Export Outlook for 2008: Maintaining Competitiveness through Supply Chain Management". Hong Kong Trade Development Council. 6 December 2007. Dicapai pada 30 August 2010.
  109. ^ "HKDF – Has Hong Kong Lost its Competitiveness?". Hong Kong Democratic Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2016-06-19. Dicapai pada 14 November 2009.
  110. ^ "Death Rates by Leading Causes of Death, 2001 – 2021". Diarkibkan daripada yang asal pada 8 April 2023. Dicapai pada 8 April 2023.
  111. ^ Fan 1974.
  112. ^ Carroll 2007, halaman 144–147.
  113. ^ Yu 2013.
  114. ^ Erni & Leung 2014, halaman 18, 22.
  115. ^ "Statistical Product". www.censtatd.gov.hk. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 April 2022. Dicapai pada 28 November 2021.
  116. ^ FCO Written Evidence 2014.
  117. ^ Standing Committee Interpretation Concerning Implementation of Chinese Nationality Law in Hong Kong
  118. ^ "Population density (people per sq km of land area) – Hong Kong SAR, China". World Bank. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 May 2020. Dicapai pada 6 August 2022.
  119. ^ a b Religion and Custom Facts 2016.
  120. ^ "Life Expectancy at Birth (Male and Female), 1971 – 2022". Hong Kong Government Centrer of Health Protection. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 August 2023. Dicapai pada 16 August 2023.
  121. ^ 社評：人口問題精準施策 謀求旺丁要新思維 [Editorial: Targeted measures to address population issues require new thinking to achieve population growth]. Ming Pao (dalam bahasa Cina). 1 February 2025. Dicapai pada 1 February 2025.
  122. ^ Health Facts 2017.
  123. ^ Wong et al. 2015, halaman 262.
  124. ^ "Country Comparison: GDP (Purchasing Power Parity)". The World Factbook. Central Intelligence Agency. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 June 2011. Dicapai pada 15 January 2018.
  125. ^ Household Income Distribution 2021, halaman 3
  126. ^ a b Household Income Distribution 2021, halaman 50
  127. ^ Desjardins 2018.
  128. ^ Grosser, Annika (30 April 2024). "The Cities With The Most Billionaires 2024". Forbes. Dicapai pada 8 June 2024.
  129. ^ Liu 2018.
  130. ^ Frank 2018.
  131. ^ Household Income Distribution 2021, halaman 4
  132. ^ Hung & Ma 2023.
  133. ^ Household Income Distribution 2021, halaman 40
  134. ^ Chan & Leung 2003, halaman 24.
  135. ^ "Sorotan Program". Kerajaan Hong Kong. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Ogos 2013. Dicapai pada 20 Oktober 2010.
  136. ^ a b Li, Arthur (18 Mei 2005). "Mewujudkan sistem pendidikan yang lebih baik". Kerajaan Hong Kong. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 Mac 2008. Dicapai pada 17 Ogos 2010.
  137. ^ "HKDSE". Pihak Berkuasa Peperiksaan dan Penilaian Hong Kong. 12 Oktober 2010. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 Oktober 2010. Dicapai pada 20 Oktober 2010.
  138. ^ Women and Men in Hong Kong Key Statistics 2017, halaman 66
  139. ^ "Kadar celik huruf dewasa". Majlis Perkhidmatan Sosial Hong Kong. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 Disember 2017. Dicapai pada 27 Disember 2017.
  140. ^ Cheng et al. 2013.
  141. ^ UNESCO Literacy Rates 2017, halaman 8.
  142. ^ Lee & Leung 2012.
  143. ^ "Pengajaran dan Pembelajaran | HKU Teaching and Learning". HKU Teaching and Learning | Teaching and Learning in The University of Hong Kong. 5 April 2010. Dicapai pada 17 Mei 2023.
  144. ^ "Bukti Bahasa Inggeris sebagai Bahasa Pengantar | HKUST – Academic Registry". registry.hkust.edu.hk. Dicapai pada 17 Mei 2023.
  145. ^ "Dasar Bahasa Universiti | HKBU AR". ar.hkbu.edu.hk (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 17 Mei 2023.
  146. ^ "Bahasa pengantar". Hong Kong Metropolitan University (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 17 Mei 2023.
  147. ^ "Study@PolyU". www51.polyu.edu.hk. Diarkibkan daripada yang asal pada 17 Mei 2023. Dicapai pada 17 Mei 2023.
  148. ^ "Res – Soalan Lazim Mengenai Permohonan Transkrip/Surat Pengesahan/Laporan Butiran Kurikulum". www.res.cuhk.edu.hk. Dicapai pada 17 Mei 2023.
  149. ^ Carroll 2007, halaman 84–86.
  150. ^ Fulton Commission 1963.
  151. ^ a b "Kedudukan Universiti Dunia". Times Higher Education (THE) (dalam bahasa Inggeris). 4 Oktober 2022. Dicapai pada 2 Disember 2022.
  152. ^ a b "Kedudukan Universiti Dunia QS 2023: Universiti Global Teratas". Top Universities (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2 Disember 2022.
  153. ^ a b "Kedudukan Universiti Global Terbaik 2022–2023".
  154. ^ The Hong Kong Polytechnic University Ordinance
  155. ^ Hong Kong Baptist University Ordinance
  156. ^ The Open University of Hong Kong Ordinance
  157. ^ Lingnan University Ordinance.
  158. ^ LegCo Grant to Shue Yan University 2007.
  159. ^ "Universiti Saint Francis – Siaran Akhbar – Caritas Institute of Higher Education diberikan gelaran universiti dan dinamakan semula sebagai Universiti Saint Francis 2024-01-9". www.sfu.edu.hk. Dicapai pada 2024-07-26.
  160. ^ Public Transport Strategy Study 2017, halaman 1
  161. ^ Poon & Chau 2001, halaman 102
  162. ^ "MTR > Ticket Purchase and Usage". www.mtr.com.hk (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2024-07-16. Dicapai pada 2024-07-30.
  163. ^ "Hong Kong Tramways – Schedules and Fares". www.hktramways.com (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 16 June 2024. Dicapai pada 2024-07-30.
  164. ^ "Schedule & Fares | StarFerry". www.starferry.com.hk. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 December 2023. Dicapai pada 2024-07-30.
  165. ^ "E-payment System". www.citybus.com.hk. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 October 2023. Dicapai pada 2024-07-30.
  166. ^ "The Kowloon Motor Bus Co. (1933) Ltd 九龍巴士(一九三三)". www.kmb.hk. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 May 2024. Dicapai pada 2024-07-30.
  167. ^ Mok 2018
  168. ^ Gold 2001
  169. ^ "Public Transport | Annual transport digest 2023". www.td.gov.hk. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 July 2024. Dicapai pada 2024-07-30.
  170. ^ "Hong Kong Tramways – Schedules and Fares". www.hktramways.com (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 16 June 2024. Dicapai pada 2024-07-30.
  171. ^ "Hong Kong Tramways: fun facts about the century-old Ding Ding | Hong Kong Tourism Board". Discover Hong Kong (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2024-07-30.
  172. ^ "Largest double-decker tram fleet in service". Guinness World Records. 30 July 2021. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 July 2024. Dicapai pada 30 July 2024.
  173. ^ Railway Network Facts 2018
  174. ^ "Transport Department – Railways". www.td.gov.hk. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 June 2023. Dicapai pada 2024-07-30.
  175. ^ a b Transport Statistical Highlights 2016
  176. ^ Report on Rail Service 2014, halaman 1
  177. ^ "Cross Boundary Train Services". MTR Corporation. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 November 2017. Dicapai pada 20 November 2017.
  178. ^ "MTR > Intercity Passenger Services". www.mtr.com.hk (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2024-07-30.
  179. ^ "'End of an era' for Hong Kong's cross-border through-train services". South China Morning Post (dalam bahasa Inggeris). 2022-04-29. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2024. Dicapai pada 2024-07-30.
  180. ^ "海關總署公告2024年第96號（關於關閉北京西站、上海站、廣州、東莞等4個鐵路口岸的公告）". Pentadbiran Am Kastam Republik Rakyat China. Diarkibkan daripada yang asal pada 31 July 2024. Dicapai pada 31 July 2024.
  181. ^ Kwok 2018
  182. ^ Vehicle Registration and Licensing 2018
  183. ^ Labarre 2010
  184. ^ Traffic Congestion Study 2014, halaman 2–3
  185. ^ Transport Facts 2016
  186. ^ "'Ridesharing should not be a crime': Uber criticises Hong Kong's outdated traffic laws following arrests". Hong Kong Free Press. 23 May 2017. Dicapai pada 4 August 2024.
  187. ^ "Uber vs Hong Kong taxis: why is the government allowing the quarrel to fester?". South China Morning Post (dalam bahasa Inggeris). 2024-05-21. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 July 2024. Dicapai pada 2024-08-04.
  188. ^ "Hong Kong to require permits for ride-hailing services including Uber". South China Morning Post (dalam bahasa Inggeris). 2024-07-05. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 July 2024. Dicapai pada 2024-08-04.
  189. ^ Cullinane 2002
  190. ^ Hong Kong Strategic Route Map (PDF) (Peta). Jabatan Pengangkutan. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 15 June 2018. Dicapai pada 29 June 2018.
  191. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama HZMBridge2
  192. ^ Airport Authority Facts 2023
  193. ^ "Hong Kong International Airport Traffic Statistics". Hong Kong International Airport. Dicapai pada 2024-08-05.
  194. ^ "Airport Express Services". MTR. Dicapai pada 2024-08-05.
  195. ^ Air Cargo World Report 2023
  196. ^ Star Ferry History 2019
  197. ^ "Ferry Services". Jabatan Pengangkutan. Dicapai pada 2024-08-05.
  198. ^ Energy Facts 2022
  199. ^ Water Supplies Facts 2021
  200. ^ "Drainage Services Department – About Us". Jabatan Perkhidmatan Saliran. Dicapai pada 2024-08-05.
  201. ^ Carroll 2007, halaman 169.
  202. ^ Carroll 2007, halaman 167–172.
  203. ^ He 2013.
  204. ^ Tam 2017.
  205. ^ Lam 2015.
  206. ^ "Categorical Ethnic Identity – HKPORI – 香港民意研究所". Hong Kong Public Opinion Research Institute (dalam bahasa Inggeris). 2022-12-09. Diarkibkan daripada yang asal pada 2024-03-05.
  207. ^ Family Survey 2013, halaman 12–13.
  208. ^ Population By-Census 2021, halaman 77.
  209. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama FengShui
  210. ^ Fowler & Fowler 2008, halaman 263.
  211. ^ Xi & Ingham 2003, halaman 181.
  212. ^ Chan & Chow 2006, halaman 3.
  213. ^ a b Long 2015, halaman 271.
  214. ^ Curry & Hanstedt 2014, halaman 9–12.
  215. ^ Long 2015, halaman 272.
  216. ^ Lee 2012.
  217. ^ Developing a Supplementary Guide to the Chinese Language Curriculum for Non-Chinese Speaking Students 2008, halaman 9
  218. ^ Lau, Chun-fat (2021). 香港客家話研究 (dalam bahasa Cina). Chung Hwa Book Company. m/s. 2–3, 8–9. ISBN 9789888760046.
  219. ^ a b Chang, Song Hing; Wan, Bo; Zhuang, Chusheng (1999), "香港新界方言調查報告" [Kajian Taburan Geografi Dialek di Wilayah Baru sebelum Pembandaran (Ringkasan)], Journal of Chinese Studies (dalam bahasa Cina) (8): 361–396
  220. ^ Lau, Chun-Fat (2018), "香港新界大埔汀角話概述" [Pengenalan Ringkas kepada Dialek Tingkok di Daerah Taipo, Wilayah Baru Hong Kong], Current Research in Chinese Linguistics, Xiamen: Xiamen University, 97 (1): 111–120
  221. ^ Bacon-Shone, J; Balton, K; Lee, S. L.; Bacon-Shone, G. (2024), Peta Bahasa Hong Kong, Hong Kong: Pusat Penyelidikan Sains Sosial, Universiti Hong Kong
  222. ^ Fu 2008, halaman 381, 388–389.
  223. ^ Carroll 2007, halaman 148.
  224. ^ Carroll 2007, halaman 168.
  225. ^ Chu, Karen (16 Februari 2023). "Berlin Spotlight: Bagaimana Industri Filem Hong Kong Membuat Kebangkitan Mengejut". The Hollywood Reporter (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 22 Februari 2023.
  226. ^ Ge 2017.
  227. ^ Chu 2017, halaman 1–9, 24–25.
  228. ^ Chu 2017, halaman 77–85.
  229. ^ Chu 2017, halaman 107–116.
  230. ^ Chu 2017, halaman 9–10.
  231. ^ Chu 2017, halaman 159–164.
  232. ^ Smith et al. 2017, halaman 101
  233. ^ Ho 2011, halaman 147.
  234. ^ Vivienne Chow (12 September 2019). "Pertarungan nyanyian di Hong Kong mempertembungkan lagu kebangsaan tidak rasmi baharu bandar ini dengan China". Quartz. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 September 2019. Dicapai pada 15 September 2019.
  235. ^ "Dengarkan Lagu yang Disebut oleh Belia Penunjuk Perasaan Hong Kong sebagai 'Lagu Kebangsaan' Mereka". TIME. 12 September 2019. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Januari 2022. Dicapai pada 16 November 2022.
  236. ^ a b Shen & Kee 2017, halaman 247.
  237. ^ Ghoshal 2011.
  238. ^ Horne & Manzenreiter 2002, halaman 128.
  239. ^ Lam & Chang 2005, halaman 141.
  240. ^ Shum, Michael; Chow, Carine (27 Julai 2021). "FENCE-TASTIC! Cheung Ka-long menang emas untuk HK". The Standard. Dicapai pada 27 Julai 2021.
  241. ^ Lam & Chang 2005, halaman 99.
  242. ^ Sofield & Sivan 2003.
  243. ^ a b Littlewood 2010, halaman 16–17.
  244. ^ Inland Revenue Annual Report 2017, halaman 4

Pautan luar ڤاوتن لوار

[sunting | sunting sumber]
Ketahui lebih lanjut tentang Hong Kong di Wikipedia:
Takrifan dari Wikikamus
Imej dan media dari Commons
Sumber pembelajaran dari Wikiversity
Berita dari Wikiberita
Petikan dari Wikipetikan
Teks sumber dari Wikisumber
Buku teks dari Wikibuku
Government
General reference
Travel