Heaviside-functie

Schematische voorstelling Heaviside-functie

De heaviside-functie of heaviside-stapfunctie H {\displaystyle H} is een stapfunctie, opgesteld door de Engelse ingenieur Oliver Heaviside, die gedefinieerd wordt als:

H ( x ) = { 0 voor  x < 0 1 voor  x 0 {\displaystyle H(x)={\begin{cases}0&{\mbox{voor }}x<0\\\\1&{\mbox{voor }}x\geq 0\end{cases}}}

In plaats van H ( x ) {\displaystyle H(x)} schrijft men ook wel 1 ( x ) , Θ ( x ) {\displaystyle 1(x),\Theta (x)} of soms Γ ( x ) {\displaystyle \Gamma (x)} (waar dit geen verwarring oplevert met de gammafunctie).

In de systeemtheorie is de notatie u ( t ) {\displaystyle u(t)} gebruikelijk.

De heaviside-functie kan beschouwd worden als de integraal van de dirac-impuls δ ( t )   {\displaystyle \delta (t)\ } :

H ( x ) = x δ ( t ) d t {\displaystyle H(x)=\int _{-\infty }^{x}\delta (t)\,\mathrm {d} t}

Deze functie wordt bij integraaltransformaties en regeltechniek gebruikt.

Gebruik bij stuksgewijs gedefinieerde functies

Een verschil van twee heaviside-functies kan worden gebruikt om een bloksignaal te definiëren (Puls) :

H ( x ) H ( x a ) = { 1 voor  0 x < a 0 voor  x < 0   e n   x a {\displaystyle H(x)-H(x-a)={\begin{cases}1&{\mbox{voor }}0\leq x<a\\\\0&{\mbox{voor }}x<0\ en\ x\geq a\end{cases}}}

Dit laat toe stuksgewijs gedefinieerde functies in één regel te schrijven, waardoor ze in een geschikte vorm staan om te worden omgezet door de laplacetransformatie. Neem bijvoorbeeld het signaal

f ( t ) = { 0 voor  t < 0 1 2 t voor  0 t < 4   en 2 voor  t 4 {\displaystyle f(t)={\begin{cases}0&{\mbox{voor }}t<0\\\\{\tfrac {1}{2}}t&{\mbox{voor }}0\leq t<4\ {\mbox{en}}\\\\2&{\mbox{voor }}t\geq 4\end{cases}}}

Dit kan worden geschreven als :

f ( t ) = 1 2 t   [ H ( t ) H ( t 4 ) ] + 2 H ( t 4 ) {\displaystyle f(t)={\tfrac {1}{2}}t\ [H(t)-H(t-4)]+2H(t-4)}

Met behulp van

L { H ( t a ) } ( s ) = 1 s e a s {\displaystyle {\mathcal {L}}\{H(t-a)\}(s)={\tfrac {1}{s}}e^{-as}}

en

L { t f ( t ) } ( s ) = F ( s ) {\displaystyle {\mathcal {L}}\{tf(t)\}(s)=-F'(s)}

volgt de laplace-getransformeerde:

F ( s ) = 1 e 4 s 2 s 2 {\displaystyle F(s)={\frac {1-e^{-4s}}{2s^{2}}}}

Alternatief

Uit symmetrie-overwegingen wordt voor de waarde voor x = 0 {\displaystyle x=0} ook wel ½ gekozen (of zelfs onbepaald gelaten, waar deze niet belangrijk is):

H ( x ) = { 0 voor  x < 0 1 2 voor  x = 0 1 voor  x > 0 {\displaystyle H(x)={\begin{cases}0&{\mbox{voor }}x<0\\{\frac {1}{2}}&{\mbox{voor }}x=0\\1&{\mbox{voor }}x>0\end{cases}}}