Lijst van Nederlandse vestingsteden en versterkte steden
Portaal Steden
In Nederland bestonden sinds de Middeleeuwen veel versterkte steden en militair belangrijke vestingsteden. Soms zijn hier nog restanten van, zoals stadspoorten, bolwerken en stadsgrachten. Echter, bij veel steden zijn in de 19e eeuw (na de Vestingwet van 1874) vestingwerken geslecht om plaats te maken voor industrie, woningbouw en vaak ook voor plantsoenen. Dit wordt ontmanteling (verbloemd: verlossing van het aarden corset) genoemd.
De betreffende steden worden hieronder per provincie opgesomd.
Groningen
- Appingedam
- Bad Nieuweschans
- Bourtange
- Delfzijl
- Groningen
- Oudeschans
- Winschoten
- Zoutkamp
Friesland
- Bolsward
- Dokkum
- Franeker
- Harlingen
- Leeuwarden
- Sloten
- Sneek
- Stavoren
Drenthe
- Coevorden
Overijssel
- Almelo
- Blokzijl
- Delden
- Deventer
- Diepenheim
- Enschede
- Genemuiden
- Goor
- Hardenberg
- Hasselt
- Kampen
- Oldenzaal
- Ommen
- Ootmarsum
- Rijssen
- Steenwijk
- Vollenhove
- Zwartsluis
- Zwolle
Gelderland
Utrecht
- Amersfoort
- Blauwkapel (vestingdorp)
- Bunschoten
- IJsselstein
- Leerdam
- Montfoort
- Nieuwersluis (vestingdorp)
- Oudewater
- Rhenen
- Utrecht
- Vianen
- Wijk bij Duurstede
- Woerden
Noord-Holland
Zuid-Holland
- Brielle
- Delft
- Den Haag
- Dordrecht
- Geervliet
- Goedereede
- Gorinchem (Gorkum)
- Gouda
- 's-Gravenzande
- Hellevoetsluis (marinevesting zonder stadsrechten)
- Leiden
- Maassluis
- Nieuwpoort
- Rotterdam
- Schiedam
- Schoonhoven
Zeeland
- Aardenburg
- Arnemuiden
- Axel
- Biervliet
- Brouwershaven
- Fort Bath
- Goes
- Hulst
- IJzendijke
- Middelburg
- Oostburg
- Philippine
- Reimerswaal - ten onder gegaan door verschillende vloedgolven in de 16e eeuw
- Retranchement
- Sas van Gent
- Sint-Maartensdijk
- Sluis
- Terneuzen
- Tholen
- Veere
- Vlissingen
- Zierikzee
Noord-Brabant
- Bergen op Zoom
- Breda
- Eindhoven
- Geertruidenberg
- Grave
- Helmond
- 's-Hertogenbosch
- Heusden
- Klundert
- Megen
- Oss
- Oudenbosch
- Ravenstein
- Steenbergen
- Willemstad
- Woudrichem
- Zevenbergen
Limburg
- Arcen
- Echt
- Gennep
- Maastricht
- Montfort
- Neeritter
- Nieuwstadt
- Roermond
- Sittard
- Stevensweert
- Susteren
- Thorn
- Valkenburg (Limburg)
- Venlo
- Weert
- Wessem
Zie ook
Bronnen
- Lange, Quinten, De allermooiste vestingsteden van Nederland, ANWB: 2021.
- Stamkot, Bert, Vestingsteden in Nederland, Aprilis Uitgevers: 2011.