Marjolein-klasse

Marjolein-klasse
Marjolein-klasse met onder andere borstelkrans
Syntaxonomische indeling
Klasse
Trifolio-Geranietea sanguinei T.Müll. 1962
Afbeeldingen op Wikimedia Commons

De marjolein-klasse (Trifolio-Geranietea sanguinei) is een klasse van syntaxa die thermofiele, kalkminnende zoomvegetatie omvat. Doorgaans zijn het grazige zoomgemeenschappen die worden aangetroffen op de grens van grasland met bos of struweel, vaak op een (enigszins) hellend maaiveld. De Nederlandse gemeenschappen uit de marjolein-klasse komen hoofdzakelijk voor op matig voedselrijke bodems. Op Europees niveau is de klasse echter merendeels typerend te noemen voor voedselarme bodems.

In Nederland is de marjolein-klasse vrij zeldzaam en komt alleen voor in Zuid-Limburg, Zeeland, de kalkrijke duinen in het kustgebied en enkele plaatsen in het rivierengebied. De klasse wordt in Nederland hoofdzakelijk aangetroffen op duinhellingen en taluds van holle wegen en dijken. Ook kan zij weleens vlakdekkend worden aangetroffen op verwaarloosde graslandpercelen. De marjolein-klasse wordt in Nederland vertegenwoordigd door maar één verbond: het marjolein-verbond (Trifolion medii).

• Engels: Thermophilous forest fringe and tall-herb vegetation in nutrientpoor sites
• Duits: Licht- und wärmebedürftige Saumgesellschaften und Staudenfluren magerer Standorte^[1]
• Hongaars: Lágy szárú erdőszegély-társulások
• Kroatisch: Šumski rubovi s prevlašću visokih zeleni
• Pools: Ciepłolubne zbiorowiska okrajkowe
• Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r17

De Nederlandse naam 'marjolein-klasse' refereert naar de enige orde uit de klasse die in Nederland voorkomt: de marjolein-orde (Origanetalia vulgaris). Deze is naar de wilde marjolein (Origanum vulgare) vernoemd.

De wetenschappelijke naam Trifolio-Geranietea sanguinei is afgeleid van de botanische namen van bochtige klaver (Trifolium medium) en bloedooievaarsbek (Geranium sanguineum). In andere Europese landen spelen de twee laatstgenoemde soorten een veel belangrijkere rol in veel plantengemeenschappen van deze klasse. Bovendien is bloedooievaarsbek niet inheems in Nederland; de soort komt alleen voor als verwilderde sierplant.

Het vegetatieaspect van de begroeiingen van deze klasse wordt in Nederland voornamelijk gekenmerkt door middelhoog opschietende kruiden en veel grassen, waaronder vaak langhalmige soorten. Ook kunnen hoog opschietende kruiden soms belangrijke blikvangers zijn, zoals bijvoorbeeld melige toorts (Verbascum lychnitis); dit is een kensoort van de klasse. Het merendeel van de associaties uit de marjolein-klasse die in Europa worden onderscheiden kennen in het bijzonder veel paarsroze- en geelbloeiende soorten.

Vegetatie van de marjolein-klasse groeit op droge, kalkhoudende, vaak zonnige, snel opwarmende standplaatsen, die vaak op het zuiden geëxponeerd zijn. Doorgaans zijn het grazige zoomgemeenschappen die worden aangetroffen op de grens van grasland met bos of struweel, vaak op een (enigszins) hellend maaiveld. De Nederlandse gemeenschappen uit de marjolein-klasse komen hoofdzakelijk voor op matig voedselrijke bodems. Op Europees niveau is de klasse echter merendeels typerend te noemen voor voedselarme bodems.

De marjolein-klasse kent in Nederland en Vlaanderen slechts één orde met maar één verbond, dat uit twee associaties bestaat. Er zijn in Nederland geen romp- en derivaatgemeenschappen bekend van de klasse.

In de onderstaande tabel staan belangrijke vertegenwoordigers van de marjolein-klasse voor Nederland en Vlaanderen. De tabel heeft daarom feitelijk alleen betrekking op de gemeenschappen uit het marjolein-verbond (Trifolion medii).

• 
  Een winteraspect van de associatie van dauwbraam en marjolein (Rubo-Origanetum) in Nederland
• 
  Het aanzicht van een vegetatie uit de marjolein-klasse met onder andere bloedooievaarsbek in Oostenrijk
• 
  Een koevinkje en bruin zandoogje, in de associatie van dauwbraam en marjolein

• Bosrand
• Hellingbos
• Stroomdalflora
• Kalkgrasland (biotoop)

• (en) Trifolio-Geranietea op FloraVeg.EU

Zie de categorie Trifolio-Geranietea sanguinei van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.