Wapen van Nieuwkuijk

Het wapen van Nieuwkuijk werd op 16 juli 1817 per wapenbevestiging door de Hoge Raad van Adel aan de Noord-Brabantse gemeente Nieuwkuijk toegekend. Op 1 mei 1935 werd de gemeente per wet opgeheven en is diezelfde dag in de gemeente Vlijmen opgegaan. Deze gemeente is in 1997 zelf weer opgegaan in de gemeente Heusden.

Blazoenering

Bij de officiële tekening is geen tekst gevoegd. De Hoge Raad van Adel heeft er later de volgende blazoenering bij geschreven:

Van lazuur, beladen met een molenrad, en chef van goud. Op het schild een staande lam, van agteren verzeld door twee geestelijke personen.^[1]

Het wapen is in de rijkskleuren: een blauw schild met geheel gouden voorstelling, in dit geval een molenrad en een geheel gouden schildhoofd. Op het schild staat een zilveren lam met daarachter twee geestelijken. Heraldisch links is mogelijk Sint-Nicolaas. De kleuren van de schildhouders zijn niet beschreven. De tekening toont echter de heraldisch rechter figuur in een zwart gewaad met een zwarte hoed. De heraldisch linker figuur heeft een rood gewaard, een gouden mijter en een gouden kromstaf.

Geschiedenis

In 1383 had Nieuwkuijk een eigen schepenbank. Uit de periode 1610 tot 1654 is een zegel bekend van de schepenbank. In 1650 ging de heerlijkheid over van Hoogstraten naar de hertogen van Brabant. Dit wapen was op één detail na gelijk aan het in 1817 verleende wapen: het oude wapen had niet één maar twee molenradaren. Omdat er geen kleuren bij de aanvraag genoemd werden, werd het wapen in de rijkskleuren (blauw schild met geheel gouden voorstelling) verleend. De heilige Johannes is de parochieheilige van Drunen, waar Nieuwkuijk kerkelijk toe behoorde. De kapel in Nieuwkuijk heeft als patroonheilige de heilige Lambertus.^[2]

Het wapen is gebaseerd op het wapen van de familie Van Wijck, de familie bezat tussen 1383 en 1583 de heerlijkheid Nieuwkuijk. De heerlijkheid heeft later het familiewapen in gebruik genomen als heerlijkheidswapen.