Świątynia Jowisza Grzmiącego
 Przedstawienie świątyni na monecie Augusta | |
| Państwo |
|
|---|---|
| Miejscowość | Rzym |
| Ukończenie budowy | 22 p.n.e. |
Położenie na mapie Rzymu  | |
Położenie na mapie Włoch  | |
Położenie na mapie Lacjum  | |
| 41,89°N 12,48°E/41,892600 12,483200 | |
Świątynia Jowisza Grzmiącego – niezachowana do czasów współczesnych świątynia dedykowana Jowiszowi Grzmiącemu (Iuppiter Tonans), stojąca w starożytności na rzymskim Kapitolu.
Świątynia znajdowała się na południowo-wschodnim zboczu Wzgórza Kapitolińskiego, przy wejściu do Area Capitolina[1], przypuszczalnie na skrzyżowaniu dzisiejszych via di Monte Tarpeo i via del Campidoglio[2]. Została wzniesiona przez cesarza Augusta w podzięce za cudowne ocalenie, kiedy podczas wyprawy wojennej na Kantabrów w roku 26 p.n.e. piorun uderzył tuż przed cesarską lektyką, zabijając niosącego pochodnię niewolnika (Swetoniusz, Boski August, 29)[1][2]. Uroczyste poświęcenie nowego przybytku miało miejsce w dniu 1 września 22 roku p.n.e.[1]
Dzięki przedstawieniom umieszczonym na emitowanych przez Augusta monetach wiadomo, że świątynia była oryginalnie korynckim heksastylosem. W czasach Domicjana dokonano jednak jej przebudowy, zmieniając porządek na kompozytowy (co poświadcza wizerunek świątyni umieszczony na reliefie z grobowca Hateriuszy)[1][2]. Wewnątrz świątyni znajdował się posąg Jowisza, ukazanego jako nagi mężczyzna stojący w pozie frontalnej, w lewej ręce trzymający berło, w prawej zaś piorun[1][2]. Fryz budowli ozdobiono reliefami przedstawiającymi przybory kultowe oraz orły, na frontonie natomiast umieszczono ozdobną palmetę[1]. Na attyce nad przyczółkiem znajdowały się dwa pioruny[2]. Przed wejściem do świątyni ustawiono posągi Kastora i Polluksa dłuta Hegiasza[1][2].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Lawrence Richardson: A New Topographical Dictionary of Ancient Rome. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1992, s. 226–227. ISBN 0-8018-4300-6.
- ↑ a b c d e f Janusz A. Ostrowski: Starożytny Rzym. Polityka i sztuka. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999, s. 207–208. ISBN 83-01-12616-7.
| Plan starożytnego Kapitolu |
|---|
 Area Capitolina Arx Forum Romanum Fora cesarskie Velabrum Świątynia Jowisza Najlepszego Największego Tabularium Świątynia Junony Monety Teatr Marcellusa Forum Holitorium Świątynia Bellony Ś. Jowisza Feretriusa Świątynia Veiovisa Auguraculum Iseum Świątynia Jowisza Strażnika (?) Świątynia Konkordii (Arx) (?) Świątynia Jowisza Obrońcy Casa Romuli Ołtarz Tensarum Świątynia Jowisza Grzmiącego Clivus Capitolinus Centus Gradus Porta Pandana Świątynia Janusa Świątynia Junony Sospita Świątynia Spes Świątynia Augusta Asylum Inter duos lucos Vicus Iugarius Pole Marsowe Portyk Dii Consentes Świątynia Wespazjana Świątynia Konkordii Clivus Argentarius Świątynia Wenus Érycine Świątynia Mens (?) Świątynia Fides (?) Świątynia Ops (?) Łuk Scypiona Świątynia Saturna Bazylika Julia Ś. Wenus Victrix (?) Ś. Genius publicus populi Romani (?) Ś. Fausta Felicitas (?) |
