Żararaka lancetowata

Ten artykuł od 2012-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Żararaka lancetowata

Bothrops atrox[1]
(Linnaeus, 1758)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Rodzina	żmijowate
Podrodzina	grzechotniki
Rodzaj	Bothrops
Gatunek	żararaka lancetowata
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Żararaka lancetowata, kajsaka (Bothrops atrox) – gatunek jadowitego węża z podrodziny grzechotników w rodzinie żmijowatych.

Występowanie

W rozmaitych biotopach, również w środowisku zmienionym przez człowieka, często na plantacjach i polach uprawnych w Ameryce Środkowej i Południowej^[2], na tym obszarze jest jednym z najczęściej spotykanych węży jadowitych. Spotyka się ją również na wyspach: Martynika, Saint Lucia, Trynidad i Tobago, na których została sztucznie zaaklimatyzowana przez plantatorów, aby jej obecność w buszu i dżungli odstraszała niewolników od ucieczek z plantacji^{[potrzebny przypis]}.

Wygląd

Kajsaka prowadzi naziemny tryb życia. Barwa ciała żółtobrązowa, zielonkawa lub brązowa z ciemnymi trójkątnymi plamami w jasnej obwódce, brzuch jasny, zwykle kremowy lub jasnobrązowy bez plam, głowa wydłużona, pysk oszczepowato zaostrzony, wierzch głowy czekoladowobrązowy. Długość zazwyczaj około 100 cm, maksymalnie 150 cm^[3], według niektórych źródeł może osiągać do 200 cm długości^[4]. Na terenie swego występowania jest najpospolitszym wężem jadowitym, a ze względu na swą agresywność powoduje największą liczbę ugryzień.

Dymorfizm płciowy

Dymorfizm płciowy wyrażony w długości ciała jest szeroko rozpowszechniony u węży i jest przedmiotem licznych badań. Żararaka lancetowata jest płciowo dymorficzna, samice są większe niż samce, z wyjątkiem długości ogona. Osobniki żeńskie mają również stosunkowo większe głowy, różniące się nie tylko wielkością, ale także kształtem. Wyniki badań wskazują, że zarówno wielkość, jak i kształt głowy różnią się znacznie już u nowo wyklutych. Zmiany kształtu głowy w B. atrox wiążą się z allometrią i podążają za podobnymi trendami u obu płci: nowo wyklute mają stosunkowo krótszą i bardziej rozrośniętą głowę oraz krótszy pysk, podczas gdy u dorosłych osobników widoczna jest szersza i spłaszczona głowa.^[5]

Fizjologia i zachowanie

Jad kajsaki w badaniach laboratoryjnych jest trochę słabszy niż u innych gatunków dużych żararak, ale wydzielina przy ukąszeniu w dużej ilości może być dla człowieka bardzo niebezpieczna. Żyworodna samica może wydać na świat ponad 100 młodych^[3]. Żywi się drobnymi ssakami, głównie gryzoniami. Jak większość grzechotników poluje z zasadzki.

Jad żmii zawiera reteplazę, używaną w diagnostyce laboratoryjnej do oceny czasu batroksobinowego układu krzepnięcia.