Aeshna
| Aeshna[1] | |||
| Fabricius, 1775 | |||
 Samica żagnicy jesiennej | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Gromada | owady | ||
| Podgromada | owady uskrzydlone | ||
| Rząd | ważki | ||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | Aeshnoidea[2] | ||
| Rodzina | żagnicowate | ||
| Rodzaj | Aeshna | ||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
| |||
Aeshna – rodzaj stosunkowo dużych ważek z rodziny żagnicowatych (Aeshnidae). Gatunki z tego rodzaju określane są w języku polskim zwyczajową nazwą żagnica lub żagiew[3].
Rodzaj został opisany przez Fabriciusa w 1775 jako pierwszy rodzaj rodziny Aeshnidae. Początkowo obejmował 4 gatunki. Przez długi czas w literaturze stosowano nieprawidłową pisownię nazwy naukowej Aeschna. Gatunek typowy został poprawnie określony dopiero w 1934. Jest nim Aeshna grandis[4].
Opisano ponad 100 gatunków występujących w obydwu Amerykach, Eurazji i Afryce. Większość z nich przeniesiono do innych rodzajów. Analiza filogenetyczna i biogeograficzna wskazuje, że tylko gatunki holarktyczne powinny być klasyfikowane w tym rodzaju. Pozostałe, nie licząc wcześniej wydzielonych, zaliczane są do Rhionaeschna[4].
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[2]:
- Aeshna affinis Vander Linden, 1820
- Aeshna annulata Fabricius, 1798 – gatunek wątpliwy
- Aeshna athalia Needham, 1930
- Aeshna brevistyla Rambur, 1842
- Aeshna caerulea (Ström, 1783)
- Aeshna canadensis Walker, 1908
- Aeshna clepsydra Say, 1840
- Aeshna constricta Say, 1840
- Aeshna crenata Hagen, 1856
- Aeshna cyanea (Müller, 1764)
- Aeshna eremita Scudder, 1866
- Aeshna frontalis Navás, 1936
- Aeshna grandis (Linnaeus, 1758)
- Aeshna interrupta Walker, 1908
- Aeshna isoceles (Müller, 1767)
- Aeshna juncea (Linnaeus, 1758)
- Aeshna mixta Latreille, 1805
- Aeshna palmata Hagen, 1856
- Aeshna persephone Donnelly, 1961
- Aeshna petalura Martin, 1908
- Aeshna septentrionalis Burmeister, 1839
- Aeshna serrata Hagen, 1856
- Aeshna shennong Zhang & Cai, 2014
- Aeshna sitchensis Hagen, 1861
- Aeshna soneharai Asahina, 1988
- Aeshna subarctica Walker, 1908
- Aeshna tuberculifera Walker, 1908
- Aeshna umbrosa Walker, 1908
- Aeshna vercanica Schneider, Schneider, Schneider, Verstraete & Dumont, 2015
- Aeshna verticalis Hagen, 1861
- Aeshna viridis Eversmann, 1836
- Aeshna walkeri Kennedy, 1917
- Aeshna williamsoniana Calvert, 1905
Gatunki występujące w Polsce
W Polsce występuje 9 gatunków zaliczanych do tego rodzaju, z czego 3 są pod ochroną[5].
- Aeshna affinis – żagnica południowa
- Aeshna caerulea – żagnica północna (pod ochroną ścisłą)
- Aeshna cyanea – żagnica sina
- Aeshna grandis – żagnica wielka
- Aeshna isoceles – żagnica ruda
- Aeshna juncea – żagnica torfowa
- Aeshna mixta – żagnica jesienna
- Aeshna subarctica – żagnica torfowcowa (pod ochroną częściową)
- Aeshna viridis – żagnica zielona (pod ochroną ścisłą)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Aeshna, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Paulson, D., Schorr, M., Abbott, J., Bota-Sierra, C., Deliry, C., Dijkstra, K.-D. & Lozano, F. (Coordinators): World Odonata List. Odonata Central, University of Alabama, 2023-02-13. [dostęp 2023-05-19]. (ang.).
- ↑ Jacek Wendzonka. Klucz do oznaczania dorosłych ważek (Odonata) Polski (pdf). „Odonatrix – Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 1 (Suplement), czerwiec 2005. ISSN 1733-8239.
- ↑ a b Natalia von Ellenrieder. A synopsis of the Neotropical species of 'Aeshna' Fabricius: the genus Rhionaeschna Förster (Odonata: Aeshnidae) (pdf). „Tijdschrift voor Entomologie”. 146 (1), s. 67–207, 2003. (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Aeshna