Aleksander Wolski

Aleksander Wolski

Salomon Dyszko

pułkownik
Data i miejsce urodzenia	7 lutego 1913 Białystok
Data i miejsce śmierci	30 maja 1988 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1945–1956
Formacja	Armia Ludowa Urząd Bezpieczeństwa
Stanowiska	dyrektor Departamentu IV MBP
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Aleksander Wolski, właśc. Aleksander Salomon Dyszko, znany jako Czesław Ludwik Kwiatkowski (ur. 7 lutego 1913 w Białymstoku, zm. 30 maja 1998^[1] w Warszawie) – polski architekt, żołnierz, polityk i dyplomata narodowości żydowskiej, funkcjonariusz organów bezpieczeństwa Polski Ludowej, wiceminister budownictwa (1951–1956), ambasador PRL w Belgii (1957–1961).

Urodził się w żydowskiej rodzinie Abrahama Dyszki i Baszewy z Goldwasserów^[2] (po wojnie podawał imiona rodziców Adam i Barbara z d. Goldwasser)^[3]. W aktach osobowych miał wpis: narodowość: polska, wyznanie ewangelicko-reformowane^[2]. W 1936 ukończył studia na Wydziale Architektury lub Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Warszawskiej^[4]. W młodości działał w Związku Młodzieży Komunistycznej, a na studiach początkowo w „Pochodni” i Organizacji Młodzieży Studenckiej „Życie”. Pracował przy budowie Dworca Głównego w Warszawie i jako szef budowy Fabryki Celulozy w Ławnej pod Grodnem^[5].

W 1939 został przewodniczącym Okręgowej Komisji Wyborczej, następnie dyrektorem w końcu głównym inżynierem fabryki w Ławnej i doradcą Planu Państwowego Białorusi. W 1941 zmobilizowany do Armii Czerwonej, walczył na froncie II wojny światowej. Dostał się do niewoli, z której udało mu się zbiec, następnie przeniósł się do Warszawy^[5]. Wstąpił do Armii Ludowej (doszedł do stopnia porucznika). Brał udział w powstaniu warszawskim (Stare Miasto – kanały – Żoliborz). Po powstaniu wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną^[3] lub ciężko ranny trafił ewakuowany do Tworek i następnie na Kielecczyznę^[5].

Od 1945 członek Polskiej Partii Robotniczej, następnie Polskiej Partii Robotniczej. Po wojnie od 1945 do 1947 sprawował urząd dyrektora Departamentu IV Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego^[6]. Zwolniony na własną prośbę, podjął się stworzeniu Zakładów Osiedli Robotniczych, w których pracował. W latach 1951–1956 podsekretarz stanu w Ministerstwie Budownictwa Miast i Osiedli oraz Ministerstwie Budownictwa. Od 16 kwietnia 1957 do 7 listopada 1961 poseł (ambasador) PRL w Belgii^[5].

Od 1953 członek Oddziału Warszawskiego SARP. W 1955 otrzymał zespołową Nagrodę Państwową II stopnia za wybitne osiągnięcia i twórczy wkład w odbudowę i wydobycie wartości artystycznych Starego Miasta w Lublinie^[7].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A8-4-26)^[8].

• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (10 października 1945)^[9]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (28 lutego 1955)^[10]
• Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1967)^[11]