Antoine-Jean Gros
Portret Antoine-Jean Grosa (1771-1835) według François Gérard z 1790 roku | |||
Data i miejsce urodzenia | 16 marca 1771 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 25 czerwca 1835 | ||
Narodowość | Francuz | ||
Dziedzina sztuki | malarstwo | ||
Epoka | neoklasycyzm | ||
Ważne dzieła | |||
| |||
|
Antoine-Jean Gros (ur. 16 marca 1771 w Paryżu, zm. 25 czerwca 1835 w Meudon) – francuski malarz neoklasycystyczny, prekursor romantyzmu. W 1827 roku otrzymał tytuł barona.
Urodził się w rodzinie malarza miniaturzysty, później studiował w pracowni Davida. W 1793 wyjechał do Włoch i w 1796 poznał Napoleona Bonaparte. Wstąpił do armii francuskiej i został jej oficjalnym malarzem. Obrazy z tego okresu zaliczane są do jego najlepszych, m.in. Bonaparte na moście pod Arcole, Napoleon odwiedza zadżumionych w Jaffie, Napoleon na polu bitwy pod Pruską Iławą i Bitwa pod Abukirem. Prace te odznaczają się dramatyczną kompozycją, realistyczną formą i bogatą kolorystyką świadczącą o inspiracji pracami Rubensa.
Po upadku Napoleona artysta zachował swoją wysoką pozycję, w 1815 został członkiem Académie des Beaux-Arts, a w 1816 przejął pracownię Davida, który udał się na wygnanie. W roku 1824 wykończył dekorację kopuły Panteonu w Paryżu, w tym czasie powrócił do malarstwa neoklasycystycznego, jednak bez powodzenia. Malował też cenione portrety, również Polaków – m.in. Stanisława Małachowskiego i Juliana Ursyna Niemcewicza. Pod koniec życia był ostro krytykowany za konserwatyzm, co doprowadziło go do samobójstwa w 1835.
Antoine-Jean Gros uważany jest obecnie za prekursora romantyzmu w malarstwie. Wywarł wpływ na wielu twórców, m.in. Théodore’a Géricaulta, Eugène’a Delacroix i Richarda Parkesa Boningtona. Do jego uczniów należeli Rafał Hadziewicz, Jan Kanty Szwedkowski i J. Maliński.
Obrazy
- Bonaparte au pont d’Arcole (Bonaparte na moście pod Arcole – ok. 1797, olej na płótnie 134 × 104 cm, Ermitaż)
- Napoléon sur le champ de bataille d’Eylau (Napoleon na polu bitwy pod Pruską Iławą)
- Bataille d’Aboukir (Bitwa pod Abukirem)
- Bonaparte visitant les pestiférés de Jaffa (Napoleon odwiedza zadżumionych w Jaffie)
Bibliografia
- Andrzej Dulewicz: Słownik sztuki francuskiej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 179–180. ISBN 83-214-0048-5.
- Ian Chilvers: Oksfordzki leksykon sztuki. Warszawa: Arkady, 2002, s. 296. ISBN 83-213-4157-8.
- ISNI: 0000000121217901
- VIAF: 14987055
- ULAN: 500009139
- LCCN: n85381436
- GND: 118718975
- LIBRIS: 20dhmtvl2j37km3
- BnF: 14409824s
- SUDOC: 086698494
- SBN: LIGV001091
- NLA: 35057198
- NKC: ola2002150737
- BNE: XX1421291
- NTA: 070526397
- BIBSYS: 1665604353165
- PLWABN: 9810554313505606
- NUKAT: n01037179
- J9U: 987007498992005171
- PTBNP: 1852130
- KRNLK: KAC2020M9701
- LIH: LNB:BqUM;=Br
- PWN: 3908063
- Britannica: biography/Antoine-Jean-Baron-Gros, biography/Antoine-Jean-Gros
- Universalis: antoine-jean-gros
- БРЭ: 1931587
- NE.se: antoine-jean-gros
- SNL: Antoine-Jean_Gros
- VLE: antoine-jean-gros
- Catalana: 0031194
- DSDE: A.-J._Gros
- Hrvatska enciklopedija: 23495