Antytrynitaryzm
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Antytrynitaryzm (gr. anty + łac. trinitas – przeciw Trójcy) – nurt doktrynalny występujący w wielu różnych wyznaniach chrześcijańskich, nieuznający doktryny o Trójcy Świętej i nieuznający boskości Jezusa Chrystusa. Zapoczątkowany został w I wieku n.e. Głównym założeniem antytrynitaryzmu jest wiara w Boga w jednej osobie w postaci, w jakiej ich zdaniem występował u pierwszych chrześcijan, a wcześniej w judaizmie. W tym zakresie występują różnice z wyznawcami dogmatu o Trójcy Świętej.
Różne poglądy
Antytrynitarze wyznają dość jednolite poglądy na temat natury Boga Ojca (lub po prostu Boga), zaś niejednolite na temat natury Syna Boga – Jezusa Chrystusa oraz Ducha Świętego. Nie tworzą więc jednej spójnej grupy – łączy ich jedynie to, że odrzucają doktrynę o Bogu w takiej postaci, w jakiej jest powszechnie przyjmowana przez większość wyznań chrześcijańskich, głównie przez katolicyzm, prawosławie i większość protestantów.
Ogólnie rzecz biorąc, różne nauki o Bogu w chrześcijaństwie (wliczając także trynitaryzm) różnią się między sobą w kilku punktach. Są to:
- problem jedności Bóstwa – dotyczy on przede wszystkim pytania, na czym dokładnie polega jedność Ojca, Syna i Ducha Świętego, co jest również związane z pytaniem o prawdziwy monoteizm i tym samym o tożsamość Boga Ojca;
- natura Syna Bożego – istnieją zróżnicowane poglądy na temat jego bóstwa i synostwa, a więc relacji Syna względem Boga Ojca, a także na temat jego człowieczeństwa, co jest również związane z jego wcieleniem i orędownictwem;
- natura Ducha Świętego – zróżnicowane poglądy dotyczą głównie bóstwa Ducha Świętego oraz kwestii jego osobowości, szczególnie w kontekście jego relacji względem Ojca i Syna oraz jego działalności na Ziemi wśród wierzących.
Zatem doktryny odrzucające wiarę w Trójcę Świętą mogą być bardzo zróżnicowane. Wśród różnych doktryn antytrynitarnych można wymienić m.in.:
- unitarianizm
- subordynacjonizm, w tym arianizm i semiarianizm
- monarchianizm, w tym adopcjanizm, modalizm i sabelianizm
- duchobórstwo, w tym macedonianizm
- tryteizm.
Historia
Do antytrynitarzy należeli starożytni judeochrześcijanie (częściowo, np. ebionici), arianie (zaprzeczający boskiej naturze Jezusa Chrystusa) i macedonianie (zaprzeczający boskiej naturze Ducha Świętego). Różne antytrynitarne nurty, takie jak adopcjanizm oraz arianizm, istniały wspólnie z tzw. głównym prądem chrześcijaństwa do czasu formalnego uchwalenia doktryny o współistotności Ojca i Syna (będącej podstawą doktryny Trójcy Św.) w 325 roku.
Nowożytny antytrynitaryzm zapoczątkowały w XVI w. idee Miguela Serveta, które przyjęli m.in. Bracia polscy, przezwani „arianami”.
Współcześnie do antytrynitarzy zaliczają się:
- Adwentyści Dnia Siódmego – Trzecia Część
- Chrystadelfianie
- Chrześcijanie Dnia Sobotniego
- Jednota Braci Polskich
- Ruch świętych w dniach ostatnich (w tym Mormoni i Strangici)
- Świadkowie Jehowy[1][2][3][4]
- Świecki Ruch Misyjny „Epifania”
- Unitarianie
- Zielonoświątkowcy Jedności Bóstwa
- Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego
- Zbory Boże Chrześcijan Dnia Siódmego
Zobacz też
Zobacz hasło antytrynitaryzm w Wikisłowniku |
Przypisy
- ↑ Prawda o Ojcu, Synu i duchu świętym, [w:] Czego naprawdę uczy Biblia? [online], jw.org, s. 201–204 .
- ↑ Trójca, [w:] Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, wyd. 2, Towarzystwo Strażnica, 2001, s. 365–388, ISBN 83-86930-47-0 .
- ↑ Watchtower, Czy wierzyć w Trójcę?, 1989 .
- ↑ Watchtower, Czy Bóg jest Trójcą? [online], jw.org .
- p
- d
- e
- p
- d
- e
Podstawy | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biblia | |||||||||
Teologia | |||||||||
Historia | |||||||||
Wyznania |
| ||||||||
Postacie |
- Kategoria
- PWN: 3870202
- Catalana: 0079158
- DSDE: antitrinitarisme