Augit
| Ten artykuł od 2011-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | krzemian wapnia, magnezu, żelaza i mniejszych ilości innych pierwiastków | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 5,5–6 | ||
Przełam | muszlowy, o intensywnym połysku | ||
Łupliwość | wyraźna | ||
Układ krystalograficzny | jednoskośny | ||
Gęstość minerału | 3,2–3,5 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | zielona, czarna, brązowa | ||
Rysa | biała | ||
Połysk | szklisty, woskowy | ||
| |||
|
Augit – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy piroksenów. Minerał pospolity i szeroko rozpowszechniony.
Nazwa pochodzi od gr. auge = blask i nawiązuje do silnego, szklistego połysku tego minerału.
Właściwości
Tworzy skupienia ziarniste, zbite, impregnacje i pojedyncze, nieforemne ziarna. Jego kryształy są najczęściej krótkosłupowe o niemal kwadratowym lub ośmiokątnym obrysie. Często spotyka się zbliźniaczenia. Duże skupienia mają zazwyczaj kolor czarny, a małe zielonkawy do brązowego. Jest kruchy, przeświecający, tworzy kryształy mieszane z wieloma piroksenami. Niekiedy zawiera większe ilości pierwiastków np. tytanu (augit egirynowy), chromu (a. chromowy), żelaza (a. bazaltowy), magnezu (diallag), wapnia (fassait), manganu i niklu.
Wzór chemiczny podawany jest różnie:
- (Ca,Mg,Fe)
2Si
2O
6[1] - (Ca
xMg
yFe
z)(Mg
y1Fe
z1)Si
2O
6
- gdzie 0,4 ≤ x ≤ 0,9, x+y+z=1 i y1+z1=1[2]
- (Ca,Na)(Al,Fe,Mg,Ti)(Al,Si)
2O
6[3] - (Ca,Mg,Fe)
2Si
2O
6[4] - (Ca
0,76FeII
0,22Na
0,02)(Al
0,05FeIII
0,04Mg
0,88Mn
0,01Ti
0,01)(Al
0,08Si
1,92)
2O
6 (augit z kompleksu Stillwater(inne języki) w USA)[5] - (Ca
0,91FeII
0,04Na
0,07)(Al
0,04FeII
0,09FeIII
0,13Mg
0,66Ti
0,08)(Al
0,31Si
1,69)O
6 (augit ze Stöffel w Niemczech)[5]
Występowanie
Szeroko rozpowszechniony składnik skał magmowych bogatych w magnez i żelazo (zasadowych). Okazy znajdowane są w skałach wulkanicznych (lawy Wezuwiusza). Obecny także w meteorytach.
Miejsca występowania: Niemcy – Kaiserstuh, Czechy – Boreslav, Francja – Owrenia, Włochy – wulkan Stromboli na Wyspach Liparyjskich.
Piękne kryształy znaleziono w skałach wulkanicznych jeziora Laacher w G. Eifel w Niemczech.
W Polsce występuje powszechnie na Dolnym Śląsku (w bazaltach, melafirach, diabazach i gabrach). Nawiercono go w okolicach Suwałk oraz na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej (okolice Zawiercia, Myszkowa, Mrzygłodu).
Zastosowanie
- ma znaczenie naukowe,
- poszukiwany, atrakcyjny i ceniony kamień kolekcjonerski.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ N.N. Morimoto N.N., Nomenclature of Pyroxenes, „Mineralogy and Petrology”, 39 (1), 1988, s. 55–76, DOI: 10.1007/bf01226262 (ang.).
- ↑ Augite, [w:] Mindat.org, Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2020-11-09] (ang.).
- ↑ Augite, [w:] WebMineral.com [dostęp 2020-11-09] (ang.).
- ↑ The New IMA List of Minerals – A Work in Progress – Updated: September 2017 [online], International Mineralogical Association [dostęp 2020-11-09] (ang.).
- ↑ a b Augite, [w:] Handbook of Mineralogy, Mineral Data Publishing, 2001 [dostęp 2020-11-09] (ang.).
- identyfikator minerału w Mindat: 419