Biksbit
Kryształy biksbitu, długość: 1,7 cm. | |||
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Inne nazwy | czerwony beryl | ||
---|---|---|---|
Skład chemiczny | krzemian berylu glinu, Be | ||
Twardość w skali Mohsa | 7,5–8[1] | ||
Przełam | muszlowy lub podmuszlowy[1] | ||
Łupliwość | niewyraźna[1] | ||
Układ krystalograficzny | |||
Właściwości mechaniczne | kruchy[1] | ||
Gęstość minerału | 4,95 g/cm³[1] | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | agrestowoczerwona, karminowa, szkarłatna[1] | ||
Rysa | biała[1] | ||
Połysk | szklisty[1] | ||
Współczynnik załamania | nω = 1,572–1,580; nε = 1,564–1,570[1] | ||
| |||
|
Biksbit, czerwony beryl – minerał, agrestowoczerwona, przezroczysta odmiana berylu.
Charakterystyka
Właściwości
- wpływ jonów manganu powoduje intensywne, różowoczerwone zabarwienie tzw. czerwień agrestowa[3]
- kryształy mogą osiągać długość do 5 cm[potrzebny przypis]
- kryształy są małe, lekko mętnawe i trochę spękane[3]
- na stosunkowo słaby szklisty połysk i brak ognia wpływ mają niskie współczynniki załamania światła oraz niska dyspersja berylu; ceniona jest jego barwa[2]
- słupy sześcioboczne i dwuścian podstawowy to najczęstsze formy berylu, podwójne piramidy występują rzadziej. Beryl zazwyczaj występuje jako pojedyncze kryształy, ale czasem tworzy skupienia w formie pręcików[2]
- krystalizuje w układzie heksagonalnym[1][2]
- wykazuje dwójłomność na poziomie Δ=0,004-0,007[4]
- pleochroizm: fioletowo-czerwony / pomarańczowo-czerwony[4].
Zastosowanie
- Cenny kamień jubilerski – posiada szklisty połysk co w przypadku wyższej czystości przekłada się na imponujący efekt brylancji. Dlatego często przeprowadza się fasetowy szlif berylu, aby uwypuklić jego blask i zachwycający kolor. W przypadku mniej czystych odmian wykorzystuje się natomiast szlif kaboszonowy[3].
- Kolekcjonerzy minerałów poszukują biksbitu ze względu na jego bardzo regularne słupkowe kryształy, często stanowi on większą wartość niż dla jubilerów[3].
Powstawanie i występowanie
Występuje w krzemionkowych skałach wulkanicznych (ryolitach)[5]. Proces krystalizacji biksbitu zachodzi w warunkach niskiego ciśnienia i wysokiej temperatury, w obszarach porowatych blisko magmy, wzdłuż pęknięć i ubytków skał[5]. Współwystępuje z hematytem, topazem, spessartynem, granatem i ortoklazem, bixbyitem(inne języki)[5].
Miejsce występowania
Został odkryty w Górach Thomas(inne języki) w stanie Utah w USA. Ponadto występuje w Nowym Meksyku[1].
Historia
Minerał został odkryty w roku 1904 przez Maynarda Bixby'ego(inne języki) (1853–1935) w Maynard’s Mine w stanie Utah w USA, w złożach manganu[6]. Bixby był górnikiem i dostawcą minerałów z Salt Lake City. W 1912 r. niemiecki mineralog Alfred Eppler(inne języki) na jego cześć nadał minerałowi nazwę „bixbit”. Później jego nazwa została zmieniona na „czerwony beryl”, aby uniknąć pomyłek z minerałem o podobnej nazwie, „bixbyite” (Mn
2O
3), który również został nazwany na cześć Bixby’ego[1].
W 1958 roku w górach Wah Wah(inne języki), w pasmie Gór Thomas, Lamar Hodges odkrył czerwone kryształy biksbitu jubilerskiej jakości podczas poszukiwań uranu. Rodzina Hodgesa zakupiła teren i założyła kopalnię, która stała się znana jako „Ruby Violet claims”[6]. W 1967 roku Hodges sprzedał kopalnię rodzinie Harris za 8000 dolarów. Wydobycie rosło, osiągając maksymalną produkcję około 2000 ton rudy rocznie na początku lat 1990.[6]
- Przykłady biksbitów
-
-
-
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Red Beryl, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2023-11-16] (ang.).
- ↑ a b c d KrystynaK. Wołkowicz KrystynaK., Biksbit [online], Państwowy Instytut Geologiczny – PIB, 7 stycznia 2015 [dostęp 2023-11-16] .
- ↑ a b c d JerzyJ. Głowacki JerzyJ., Beryl i jego szlachetne odmiany: szmaragd, akwamaryn, morganit, heliodor, bixbit [online], paskonikstronik.blogspot.com, 5 maja 2020 [dostęp 2023-11-16] .
- ↑ a b Biksbit – właściwości – Wiadomości Jubilerskie [online], 3 lutego 2017 [dostęp 2023-11-03] .
- ↑ a b c Biksbit – występowanie [online], Wiadomości Jubilerskie, 3 lutego 2017 [dostęp 2023-11-03] .
- ↑ a b c Biksbit – historia [online], Wiadomości Jubilerskie, 3 lutego 2017 [dostęp 2023-11-03] .
- identyfikator minerału w Mindat: 690