Bunium
 Bunium śródziemnomorskie | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | selerowce | ||
| Rodzina | selerowate | ||
| Rodzaj | bunium | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Bunium Linnaeus Sp. Pl. 243. 1 Mai 1753[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| B. bulbocastanum L.[3] | |||
| Synonimy | |||
| | |||
| |||
Bunium[5], rzepnik[6] (Bunium) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych Apiaceae. Obejmuje ok. 40[7]–50[8] gatunków. Występują one w Europie południowej (4 gatunki), w Afryce północnej (tu jest największe ich zróżnicowanie) oraz w Azji południowo-zachodniej i środkowej[7]. Siewki tych roślin wyróżniają się wśród innych dwuliściennych obecnością tylko jednego liścienia. Ważną rośliną użytkową było bunium śródziemnomorskie B. bulbocastanum, którego liście i bulwy są jadalne. Roślina była też wykorzystywana w ziołolecznictwie. Współcześnie jej znaczenie użytkowe zmalało[7]. W Polsce gatunek ten jest notowany jako przejściowo dziczejący (efemerofit)[6].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj w obrębie rodziny selerowatych (baldaszkowatych) Apiaceae klasyfikowany jest do podrodziny Apioideae, plemienia Pyramidoptereae[4].
- Wykaz gatunków (nazwy zaakceptowane według The Plant List)[8]
- Bunium afghanicum Beauverd
- Bunium alatum Pimenov & Kljuykov
- Bunium alpinum Waldst. & Kit.
- Bunium angrenii Korovin
- Bunium atlanticum (Maire) Dobignard
- Bunium avromanum (Boiss. & Hausskn.) Drude
- Bunium badachschanicum Kamelin
- Bunium badghysi (Korovin) Korovin
- Bunium bourgaei (Boiss.) Freyn & Sint.
- Bunium brachyactis (Post) H.Wolff
- Bunium brevifolium Lowe
- Bunium bulbocastanum L. – bunium śródziemnomorskie[5], rzepnik bulwiasty[6]
- Bunium capusii (Franch.) Korovin
- Bunium caroides (Boiss.) Hausskn. ex Bornm.
- Bunium chabertii (Batt.) Batt.
- Bunium chaerophylloides (Regel & Schmalh.) Drude
- Bunium cornigerum (Boiss. & Hausskn.) Drude
- Bunium crassifolium (Batt.) Batt.
- Bunium cylindricum (Boiss. & Hohen.) Drude
- Bunium elatum (Batt.) Batt.
- Bunium elegans (Fenzl) Freyn
- Bunium fedtschenkoanum Korovin ex Kamelin
- Bunium ferulaceum Sm.
- Bunium fontanesii (Pers.) Maire
- Bunium hissaricum Korovin
- Bunium intermedium Korovin
- Bunium kandaharicum Rech.f.
- Bunium kopetdagense Geld.
- Bunium korovinii R.Kam. & Geld.
- Bunium kuhitangi Nevski
- Bunium lindbergii Rech.f. & Riedl
- Bunium longilobum Klyuikov
- Bunium longipes Freyn
- Bunium luristanicum Rech.f.
- Bunium macuca Boiss.
- Bunium microcarpum (Boiss.) Freyn & Bornm.
- Bunium nilghirense H.Wolff
- Bunium nothum (C.B.Clarke) P.K.Mukh.
- Bunium nudum (Post) H.Wolff
- Bunium pachypodum P.W.Ball
- Bunium paucifolium DC.
- Bunium persicum (Boiss.) B.Fedtsch.
- Bunium pestalozzae Boiss.
- Bunium pinnatifolium Kljuykov
- Bunium rectangulum Boiss. & Hausskn.
- Bunium scabrellum Korovin
- Bunium seravschanicum Korovin
- Bunium vaginatum Korovin
- Bunium verruculosum C.C.Towns.
- Bunium wolffii Klyuikov
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-07-07] (ang.).
- ↑ a b c Bunium. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-07-07].
- ↑ a b Genus: Bunium L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-07-07].
- ↑ a b WiesławW. Gawryś WiesławW., Słownik roślin zielnych, Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 42, ISBN 978-83-925110-5-2 .
- ↑ a b c ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 45, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ a b c David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 139, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b Bunium. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-07-07].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
