Dawid Grossman

Dawid Grossman
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

25 stycznia 1954
Jerozolima

Narodowość

izraelska

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła

Patrz pod: Miłość

Multimedia w Wikimedia Commons

Dawid Grossman (także Grosman, Gĕrôsman lub Grôsman[1]; hebr. דויד גרוסמן; ur. 25 stycznia 1954 w Jerozolimie) – izraelski pisarz, autor między innymi książek dla dzieci.

Życiorys

Ojciec Grossmana, Yitzhak, pochodził z Dynowa. W 1936 roku w wieku 9 lat wyemigrował z owdowiałą matką do Palestyny, ojczyzny swojej przyszłej żony Michaelli, matki Dawida. Małżeństwo doczekało się dwóch synów, Dawid przyszedł na świat jako starszy z braci[2][3]. Twórczość pisarza tłumaczono na wiele języków, m.in. na polski (Kto ze mną pobiegnie). Jego najsłynniejszym dziełem jest powieść Patrz pod: Miłość, w której jednym z bohaterów jest Bruno Schulz. Jedną z jego najbardziej znanych książek jest The Yellow Wind - o życiu Palestyńczyków na terytoriach okupowanych przez Izrael (Strefa Gazy). Spotkała się ona z uznaniem za granicą, natomiast w kraju spotkała się z krytyką i wywołała dyskusję.

Studiował filozofię oraz wiedzę o teatrze na Uniwersytecie Hebrajskim. Następnie pracował w izraelskiej rozgłośni radiowej, w programach dla dzieci (od 1970 do 1984). Następnie zaczął pisać książki: Pojedynek (1982), Patrz pod: Miłość (1986), Bądź mi nożem (1998), Tam, gdzie kończy się kraj (2008).

Jak większość Izraelczyków, popierał Izrael w czasie wojny (kryzys izraelsko-libański 2006). Jednak 10 sierpnia 2006 on oraz zaprzyjaźnieni pisarze Amos Oz oraz A.B. Jehoszua na konferencji prasowej wezwali rząd Izraela do zawieszenia działań militarnych i przystąpienia do negocjacji z rządem Libanu. Działania militarne określili jako groźne dla Izraela oraz przynoszące odwrotny skutek. Dwa dni później jego 20-letni syn, Uri Grossman, zginął od rakiety przeciwczołgowej podczas operacji wojskowej w południowym Libanie, mającej na celu maksymalizację kontrolowanego terytorium, zanim rozejm wprowadzony przez ONZ wejdzie w życie[4].

W 2014 roku pisarz odwiedził Polskę w ramach obchodów wrocławskiego Festiwalu Bruno Schulza[5].

14 czerwca 2017 roku został laureatem Man Booker International Prize[6]. Nagroda w wysokości 50 000 funtów została przyznana pisarzowi i jego tłumaczce, Jessice Cohen, za powieść Wchodzi koń do baru (A Horse Walks Into a Bar), w Londynie[7].

W 2022 roku uhonorowany Nagrodą Erazma.

Mieszka w Mewasseret Cijjon na przedmieściach Jerozolimy[8]. Jest ojcem dwojga dorosłych dzieci: Jonatana i Ruth oraz poległego w wieku 20 lat Uriego.

Książki przetłumaczone na język polski

  • Wchodzi koń do baru. Warszawa: Świat Książki 2016, ISBN 978-83-8031-110-7.
  • Ciałem rozumiem. Warszawa: Świat Książki 2015, ISBN 978-83-7943-376-6.
  • Księga gramatyki intymnej. Warszawa: Świat Książki 2015, ISBN 978-83-7943-378-0.
  • Poza czasem [Nofel mi-chuc la-zman]. Przekład: Regina Gromacka. Warszawa: Świat Książki 2014, ISBN 978-83-7943-240-0.
  • Bądź mi nożem [Sze-tihji li ha-sakin]. Przekład: Marta Dudzik-Rudkowska. Warszawa: Świat Książki 2014, ISBN 978-83-7943-377-3.
  • Tam, gdzie kończy się kraj. Warszawa: Świat Książki 2013, ISBN 978-83-7943-096-3.
  • Kto ze mną pobiegnie [מישהו לרוץ איתו / Miszehu la-ruc ito, 2000]. Warszawa: WAB 2006, ISBN 83-7414-221-9. Wydanie 2: Warszawa: WAB 2008, ISBN 978-83-7414-512-1.
  • Patrz pod: Miłość [עיין ערך: אהבה / Ayen erekh—-ahavah: roman, 1986] Świat Książki 2008, ISBN 978-83-247-0339-5.
  • Gdyby Nina wiedziała, Przekład: Magdalena Sommer, Znak 2021, ISBN 978-83-240-7117-3

Przypisy

  1. ISNI 0000000109202766: Gĕrôsman, Dāwid (1954-). International Standard Name Identifier. [dostęp 2014-10-17].
  2. Dawid Grossman: Pomścić Brunona Schulza - Newsweek - Leszek Bugajski 19.11.2014. [dostęp 2016-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-23)].
  3. David Grossman: 'I cannot afford the luxury of despair' - The Guardian - Rachel Cooke 29.08.2010
  4. Zginął syn izraelskiego przeciwnika wojny Dawida Grossmana - WP Wiadomości [online], wiadomosci.wp.pl [dostęp 2017-12-02]  (pol.).
  5. Dawid Grossman i najdłuższa gra wstępna w historii literatury - Polskie Radio - Trójka 22.10.2014
  6. Israeli author David Grossman wins Man Booker International prize - The Guardian - Wednesday 14 June 2017 21.43 BST
  7. David Grossman gewinnt internationalen Booker-Preis - Spiegel Online - 14.6.2017
  8. Wojciech Engelking. Będę wiedział, kiedy się mylę. Spotkanie z Dawidem Grosmanem. „Newsweek”, s. 140, 30 grudnia 2019. 
  • p
  • d
  • e
2005-2015
od 2016
  • p
  • d
  • e
1950–1959
1960–1969
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
  • Grayson Perry (2021)
  • Dawid Grossman (2022)
  • Trevor Noah (2023)
  • ISNI: 0000000109202766
  • VIAF: 84234812, 1819149068610565730004
  • LCCN: n86066972
  • GND: 118970399
  • NDL: 00467629
  • LIBRIS: 42gjdrhn09hljq4
  • BnF: 12081713m
  • SUDOC: 029126169
  • SBN: CFIV076312
  • NKC: js20050613003
  • BNE: XX1128664
  • NTA: 073492361
  • BIBSYS: 90199051, 14023516
  • Open Library: OL5192245A
  • PLWABN: 9810682589005606
  • NUKAT: n2006007806
  • J9U: 987007262033905171
  • CANTIC: a1141974x
  • LNB: 000023779
  • NSK: 000460752
  • BNC: 000123825
  • ΕΒΕ: 80869
  • BLBNB: 000225165
  • KRNLK: KAC200605741
  • LIH: LNB:BXf8;=Be
  • Treccani: david-grossman
  • Universalis: david-grossman
  • NE.se: david-grossman
  • SNL: David_Grossman
  • Catalana: 0519028