Deszczownik
| Hylaeamys | |||
| Weksler, Percequillo & Voss, 2006[1] | |||
 Deszczownik nocny (H. perenensis) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ssaki | ||
| Podgromada | żyworodne | ||
| Infragromada | |||
| Rząd | gryzonie | ||
| Podrząd | Supramyomorpha | ||
| Infrarząd | myszokształtne | ||
| Nadrodzina | myszowe | ||
| Rodzina | chomikowate | ||
| Podrodzina | bawełniaki | ||
| Plemię | Oryzomyini | ||
| Rodzaj | deszczownik | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Mus megacephalus G. Fischer, 1814 | |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
Deszczownik[2] (Hylaeamys) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Rozmieszczenie geograficzne
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej[3][4].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 80–174 mm, długość ogona 89–162 mm, długość ucha 18–28 mm, długość tylnej stopy 26–35 mm; masa ciała 35–97 g[4][5].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 2006 roku brazylijsko-amerykański zespół teriologów (Brazylijczycy Marcelo Weksler, Alexandre Reis Percequillo oraz Amerykanin Robert S. Voss) w artykule poświęconym opisowi dziesięciu nowych rodzajów ryżniakopodobnych gryzoni opublikowanym w czasopiśmie American Museum novitates[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) deszczownik wielkogłowy (H. megacephalus).
Etymologia
Hylaeamys: hylaea – termin użyty przez Alexandra von Humboldta na określenie tropikalnych nizin wschodnio-andyjskiej Ameryki Południowej; gr. μυς mus, μυoς muos ‘mysz’[1].
Podział systematyczny
Takson wyodrębniony na podstawie badań filogenetycznych z Oryzomys[1]. Do rodzaju należą następujące gatunki[6][5][3]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[2] | Podgatunki[4][3][5] | Rozmieszczenie geograficzne[4][3][5] | Podstawowe wymiary[4][5][a] | Status IUCN[7] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Hylaeamys perenensis | (J.A. Allen, 1901) | deszczownik nocny | gatunek monotypowy | wschodnie Andy i zachodnia Nizina Amazonki (środkowa i wschodnia Kolumbia, wschodni Ekwador, wschodnie Peru, zachodnia Brazylia i północno-zachodnia Boliwia; zakres wysokości: 65–1000 m n.p.m. | DC: 8,1–16,9 cm DO: 9,4–15,4 cm MC: 45–84 g | LC |
| Hylaeamys yunganus | (O. Thomas, 1902) | deszczownik amazoński | gatunek monotypowy | Nizina Amazonki (środkowa i południowo-wschodnia Kolumbia, południowa Wenezuela, region Gujana, wschodni Ekwador, wschodnie Peru i Brazylia do środkowej Boliwii); zakres wysokości: 0–2000 m n.p.m. | DC: 11,5–14,9 cm DO: 10,7–12,8 cm MC: 35–53 g | LC | |
| Hylaeamys megacephalus | (G. Fischer, 1814) | deszczownik wielkogłowy | gatunek monotypowy | wschodnia i południowa Wenezuela, Trynidad i Tobago (Trynidad), region Gujana, północna, środkowa i południowo-wschodnia Brazylia oraz wschodni Paragwaj; zakres wysokości: 15–1100 m n.p.m. | DC: 8–15,8 cm DO: 9–13,8 cm MC: około 42 g | LC | |
| Hylaeamys tatei | (Musser, Carleton, Brothers & A.L.Gardner, 1998) | deszczownik podgórski | gatunek monotypowy | endemit Ekwadoru (kilka miejsc wzdłuż górnego biegu rzeki Pastaza (wschodnie zbocze Andów)); zakres wysokości: 1160–1750 m n.p.m. | DC: 11,8–13,7 cm DO: 12,7–18,9 cm MC: brak danych | DD | |
| Hylaeamys oniscus | (O. Thomas, 1904) | deszczownik prosionkowaty | gatunek monotypowy | endemit Brazylii (na północ os rzeki São Francisco (Paraíba, Pernambuco i Alagoas); zakres wysokości: 0–400 m n.p.m. | DC: 14–16,2 cm DO: 13,5–16,2 cm MC: 57–95 g | NT | |
| Hylaeamys acritus | (L.H. Emmons & Patton, 2005) | deszczownik naziemny | gatunek monotypowy | endemit Boliwii (ograniczony do wschodnich dopływów rzeki Iténez (Beni i Santa Cruz); zakres wysokości: około 700 m n.p.m. | DC: 13,1–15,2 cm DO: 11–13 cm MC: około 57 g | DD | |
| Hylaeamys seuanezi | (Weksler, Geise, & Cerqueira, 1999) | deszczownik atlantycki | gatunek monotypowy | endemit Brazylii (wschodnia Mata Atlântica od Bahii do północnego Rio de Janeiro); zakres wysokości: 0–300 m n.p.m. | DC: 12,2–17,4 cm DO: 10–15,7 cm MC: 51–97 g | VU |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia, VU – gatunek narażony, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.
Uwagi
- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
- ↑ a b c d M. Weksler, A.R. Percequillo & R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537 (249), s. 14, 2006. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 249. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 398. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 429–430. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 253. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-09-14]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Hylaeamys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-14]. (ang.).
