Domy bamberskie prawobrzeżnego Poznania

Domy bamberskie prawobrzeżnego Poznania – pozostałe pojedyncze budynki mieszkalne, budowane przez mieszkańców pochodzenia bamberskiego lub skoligaconych Polaków, zasiedlających dawne wsie podpoznańskie, które obecnie stanowią dzielnice miasta i uległy głębokim przekształceniom przestrzennym.

Geneza

Dawne wsie podpoznańskie, zlokalizowane na prawym brzegu Warty, w dużym stopniu zasiedlone były przez ludność bamberską. Spory odsetek tej ludności należał do grupy osób zamożnych lub bardzo zamożnych, co uwarunkowane było wysokim poziomem gospodarki rolnej i bliskim rynkiem zbytu w postaci dużego miasta. Rodziny bogatych rolników podmiejskich (Bambrów lub Polaków skoligaconych z Bambrami) często lokowały swój majątek w okazałych budynkach mieszkalnych, z których niewielka część przetrwała do dzisiaj i stanowi element dziedzictwa historycznego Poznania. Częstokroć nawiązują one do staropolskiej architektury dworkowej. Pochodzą najczęściej z końca XIX i początków XX wieku. Najwięcej takich obiektów w prawobrzeżnej części Poznania, zlokalizowanych jest na Ratajach, Żegrzu i Minikowie.

Rataje

• Dom Ciesielczyków, ul. Rataje - najbardziej okazała realizacja tego typu,
• Dom Rothów, ul. Piłsudskiego 2 (dawniej Wioślarska 35) - uniknął wyburzenia w latach 80. XX w.

Żegrze

• Dom Chmielewskich, narożnik ulic Rzeczańskiej i Byteńskiej (1907) - przed obiektem krzyż z tego samego roku,
• Dom Kaniewskich, narożnik ulic Piłsudskiego i Morzyczańskiej - z domem dla służby w podwórzu,
• Dom Piechowiaków, narożnik ulic Ostrowskiej i Rzeczańskiej (1907) - przed domem kapliczka Serca Pana Jezusa,
• Dom Szymkowiaków, ul. Gołężycka.

Minikowo

• gospodarstwo Schneiderów, ul. Minikowo 7 (XIX w., rozbudowane w 1909, renowacja 2001 z utratą części ornamentu) - obiekt z czerwonej cegły, częściowo otynkowany,
• drugie gospodarstwo Schneiderów, ul. Baranowska 12 (1912-1914, w miejscu zabudowań XIX-wiecznych) - przed domem kolumna maryjna o wysokości 4,5 m z 1892, ufundowana przez małżeństwo Józefa i Maryannę Heigelmannów, poprzednich właścicieli gospodarstwa,
• Dom Muthów, ul. Ożarowska 40 (przełom XIX i XX wieku) - wybudowany przez jedną z gałęzi rodu Muthów w stylu dworu szlacheckiego. Jeden z najokazalszych tego typu obiektów w mieście.

Zobacz też

• Dom Heigelmannów w Czapurach
• Willa Bajerleina w Poznaniu - przykład wielkomiejskiej architektury bamberskiej
• Muzeum Bambrów Poznańskich

Bibliografia

• Maria Paradowska, Poznań. Zabytki bamberskie, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2008, ss.28-36, ISBN 978-83-7503-056-3