Georges Charpak
Georges Charpak w 2005 | |||
Państwo działania | Francja | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 1 sierpnia 1924 | ||
Data i miejsce śmierci | 29 września 2010 | ||
Specjalność: fizyka | |||
Alma Mater | |||
Instytucja | |||
Odznaczenia | |||
Nagrody | |||
| |||
|
Georges Charpak (ur. 1 sierpnia 1924 w Dąbrowicy niedaleko Równego, zm. 29 września 2010 w Paryżu[1][2]) – francuski fizyk pochodzenia żydowskiego urodzony w Polsce, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w roku 1992.
Życiorys
Urodził się w Polsce, w biednej rodzinie żydowskiej jako Jerzy Charpak. Wraz z rodziną spędził w dzieciństwie dwa lata w Palestynie, po czym powrócił do Polski[2][3]. Urodził się wówczas jego brat Andrzej(inne języki) (1928–2006), późniejszy znany aktor francuski. W domu mówiono w jidysz, a Jerzy Charpak był jedynym członkiem rodziny, który uczył się mówić po polsku[3]. W roku 1932 wraz z rodziną wyemigrował do Francji. W czasie wojny działał w ruchu oporu, za co został skazany przez sąd w Vichy na dwa lata więzienia. W roku 1944 został wywieziony do obozu koncentracyjnego Dachau, gdzie przebywał do wyzwolenia w 1945 roku[2][3][4].
Uczęszczał do szkół średnich w Montpellier i Paryżu[5]. W roku 1946 uzyskał obywatelstwo francuskie. Studiował od roku 1945 w École nationale supérieure des mines de Paris, potem rozpoczął pracę naukową[2][4]. W 1954 r. obronił doktorat na temat rozpadów jądrowych beta i uzyskał posadę w Centre national de la recherche scientifique (CNRS), gdzie pracował do 1959 r.[3] Był współpracownikiem Frédérica Joliot-Curie w Collège de France, specjalizując się w fizyce eksperymentalnej. Był członkiem Francuskiej Partii Komunistycznej, wystąpił z niej w roku 1956 r., na znak protestu przeciw stłumieniu powstania węgierskiego[2][4]. W latach 1959–1991 pracował w CERN[5], m.in. odkrywając (wraz ze współpracownikami) różne właściwości mionów[3].
W 1953 r. ożenił się z Dominque Vidal, z którą miał dwóch synów i córkę[3].
W 1992 roku otrzymał Nagrodę Nobla za wkład w dziedzinie opracowania detektorów cząstek[5].
Przypisy
- ↑ Charpak Georges, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-01-07] .
- ↑ a b c d e Stanisław Zagórski: Zmarł Charpak, zakochany w fizyce. wyborcza.pl, 2010-10-01. [dostęp 2017-01-07].
- ↑ a b c d e f Georges Charpak (1924–2010), [w:] Wirtualny Sztetl [online], Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN [dostęp 2024-02-15] .
- ↑ a b c Sławomir Zagórski, Georges Charpak: Nobel nr 137. Wywiad Sławomira Zagórskiego z Georgesem Charpakiem. wyborcza.pl, 2010-10-01 [reprint artykułu z Magazynu Gazety Wyborczej nr 42 z dnia 17/10/1997]. [dostęp 2017-01-07].
- ↑ a b c Georges Charpak – Biographical i Georges Charpak – Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1992 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2017-01-07]. (ang.).
Bibliografia
- Nagrody Nobla. Leksykon PWN, BeataB. Tarnowska (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13393-7, OCLC 830213964 .
- p
- d
- e
XX wiek |
|
---|---|
XXI wiek |
|
- p
- d
- e
- ISNI: 0000000114900235
- VIAF: 36905072
- LCCN: nr94008494
- GND: 119208636
- LIBRIS: 31fjn4vm2sbgk16
- BnF: 12335513h
- SUDOC: 032528728
- SBN: RMSV015718
- NTA: 254906168
- BIBSYS: 90913061
- CiNii: DA09334016
- PLWABN: 9810602312205606
- NUKAT: n97004773
- J9U: 987007286594705171
- PTBNP: 278086
- NSK: 000093472
- CONOR: 63103331
- ΕΒΕ: 191813
- BLBNB: 000444763
- KRNLK: KAC201861257
- LIH: LNB:54f;=BF
- PWN: 3884851
- Britannica: biography/Georges-Charpak
- Universalis: georges-charpak
- БРЭ: 4690883
- NE.se: georges-charpak
- SNL: Georges_Charpak
- VLE: georges-charpak
- Catalana: 0246349
- DSDE: Georges_Charpak
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 11488