Goryczka purpurowa
Ilustracja gatunku | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | goryczkowce | ||
Rodzina | goryczkowate | ||
Rodzaj | goryczka | ||
Gatunek | goryczka purpurowa | ||
Nazwa systematyczna | |||
Gentiana purpurea L. Fl. Carniol. ed. 2, 1: 182 1771[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
najmniejszej troski | |||
| |||
|
Goryczka purpurowa (Gentiana purpurea L.) – gatunek rośliny z rodziny goryczkowate (Gentianaceae Juss.). Występuje naturalnie w Alpach oraz na Półwyspie Skandynawskim (w południowej części Norwegii)[5].
Morfologia
- Pokrój
- Bylina dorastająca do 20–60 cm wysokości. Łodyga jest wzniesiona i pusta w środku. Korzeń jest palowy osiągający 1 m głębokości[6].
- Liście
- Liście odziomkowe osadzone są na ogonkach liściowych. Liście łodygowe są naprzeciwległe, siedzące. Mają owalnie lancetowaty kształt. Mierzą 15 cm długości. Wierzchołek jest ostry[6].
- Kwiaty
- Siedzące, pojedyncze lub zebrane po 2–3. Rozwijają się w kątach górnych liści lub na szczycie pędów. Kielich jest zrośnięty, rozcięty do nasady w jednym miejscu. Głęboko wcięte płatki dorastają do 2,5–5 cm długości. Z zewnątrz mają brunatnoczerwoną barwę, natomiast wewnątrz są żółtawe z ciemnymi, podłużnymi plamkami. Korona kwiatu jest dzwonkowato rozpostarta[6].
- Gatunki podobne
- Roślina jest podobna do goryczki panońskiej (Gentiana pannonica), od której różni się podłużnie rozciętym kielichem[6].
Biologia i ekologia
Rośnie na górskich łąkach, w zbiorowiskach wysokich bylin oraz wśród roślinności krzewinkowej. Występuje na wysokości od 1700 do 2700 m n.p.m. Preferuje gliniaste podłoże, ubogie w wapń. Kwitnie od lipca do września. Znajduje się pod ochroną[6].
Zastosowanie
Korzeń tego gatunku służy jako środek leczniczy, a także do produkcji wódki goryczkowej[6].
Uwagi
- ↑ Wariant pisowni.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
- ↑ a b Gentiana purpurea L.. The Plant List. [dostęp 2015-07-07]. (ang.).
- ↑ Gentiana purpurea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Aristolochia argentina – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-07-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Wolfgang Hensel: Rośliny Alp. Rozpoznać – Podziwiać – Chronić. Warszawa: Bauer-Weltbild Media, 2001, s. 41. ISBN 83-88729-72-1. (pol.).
- SNL: søterot
Identyfikatory zewnętrzne: