Gregório de Matos
Data i miejsce urodzenia | ok. 1636 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 19 października 1696 |
Narodowość | brazylijska |
Język | |
Dziedzina sztuki | poezja |
Epoka | barok |
Gregório de Matos Guerra (ur. prawdopodobnie w 1636 w Salvadorze, zm. 19 października 1696 w Recife) – brazylijski poeta.
Życiorys
Urodził się w rodzinie szlacheckiej posiadającej niewolników. Studiował prawo w Coimbrze w Portugalii, później zdobył wysoką pozycję w Lizbonie, jednak ostatecznie popadł w niełaskę z powodu wykorzystywania swojego zgryźliwego dowcipu kosztem społeczeństwa dworskiego. W wieku ponad 40 lat wrócił do Bahii, gdzie praktykował prawo zgodnie z własną zasadą, czasem broniąc biednych oskarżonych bez pobierania opłaty. Pisał cięte satyry i sarkastyczne epigramaty wymierzone głównie w klasy rządzące (choć nie oszczędzał w nich również Murzynów, Mulatów ani Indian), które z czasem stawały się coraz bardziej zaciekłe. Tworzył pod silnym wpływem hiszpańskiego baroku, zwłaszcza de Quevedo. W wierszach używał wielu wyrażeń ze słownictwa potocznego, doskonale odtwarzając własne środowisko i epokę. Jego satyryczne wiersze były recytowane przy akompaniamencie gitary i krążyły w rękopisach, co przyniosło mu przydomek "bôca do inferno" ("diabelski ustnik"). Choć był żonaty, w życiu prywatnym stał się znany jako skandalista, przez co popadł w konflikt z duchowieństwem, rządem i szanowanymi osobistościami. Zesłany do afrykańskiej kolonii Angoli, skomponował pożegnanie z ojczyzną, w którym porównał Brazylijczyków do bestii obciążonych kieratem w celu wspierania portugalskich łotrów. Później pozwolono mu wrócił do Brazylii pod warunkiem powstrzymania się od pisania wierszy i stowarzyszania się z muzykami i próżniakami; warunki te jednak ignorował. Jego wiersze nie były publikowane do 1882 roku. Choć nie napisał żadnego wielkiego dzieła, był pierwszym znanym brazylijskim poetą. Był też pierwszym brazylijskim twórcą piszącym w śmiały, nieformalny sposób i używającym narodowego slangu i idiomów. Dzięki swojemu buntowniczemu duchowi stał się jednym z kulturowych bohaterów Brazylii.
Bibliografia
- Gregório de Matos Guerra, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-08-31] (ang.).
- Matos Guerra Gregório, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-08-31] .
- PWN: 3938646
- Britannica: biography/Gregorio-de-Matos-Guerra
- NE.se: gregorio-de-matos
- SNL: Gregório_de_Matos_Guerra
- VLE: gregorio-de-matos-guerra