Homologia (biologia)
Ten artykuł dotyczy biologii. Zobacz też: inne znaczenia.
Nie mylić z: analogia (ta sama funkcja pełniona przez narządy o odmiennym pochodzeniu ewolucyjnym).
Homologia (gr. homólogos ‘zgodny’) – wspólne ewolucyjne pochodzenie struktur (np. narządów) lub procesów fizjologicznych, występujących u różnych organizmów, wynikające z ich odziedziczenia po wspólnym przodku. W biologii wyróżnia się kilka typów homologii:
- Homologia międzygatunkowa (inaczej ortologia) – występuje u organizmów należących do różnych gatunków. Klasycznym przykładem takich struktur są: kończyna ssaków, płetwa ryb i skrzydło ptaka.
- Homologia polimorficzna – występuje u osobników w obrębie tego samego gatunku. Przykładem takich struktur są genitalia ssaków łożyskowych: prącie i łechtaczka, wargi sromowe mniejsze i napletek oraz wargi sromowe większe i moszna. Homologia polimorficzna ujawnia się także pomiędzy poszczególnymi kolonijnych organizmów klonalnych (np. mszywioły, stułbiopławy), jak również między różnymi kastami termitów i mrówek.
Zjawisko homologii może występować także w obrębie jednego organizmu. Wyróżnia się dwa takie zjawiska:
- Homologia seryjna – występuje pomiędzy poszczególnymi narządami u tego samego osobnika. Przykładem są: kręg szczytowy (dźwigacz) i kręg obrotowy, a także różne segmenty ciała stawonogów.
- Homologia ontogenetyczna – występuje pomiędzy poszczególnymi stadiami rozwoju osobniczego (ontogenezy). Przykładami są: meduza i polip, a także larwa, poczwarka i imago.
Zobacz też
Zobacz galerię związaną z tematem: Homologia |
- paralelizm ewolucyjny
- konwergencja
Bibliografia
- Ewolucyjny sens homologii, [w:] JerzyJ. Dzik JerzyJ., Zoologia. Różnorodność i pokrewieństwa zwierząt, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2015, s. 9–10, ISBN 978-83-235-1918-8 .
- p
- d
- e
Ewolucja
- kategoria
Procesy ewolucyjne |
|
---|---|
Nauki związane z ewolucją | |
Rodzaje specjacji | |
Rodzaje doboru naturalnego | |
Ewolucja molekularna | |
Ewolucja poszczególnych taksonów | |
Pojęcia | |
Historia myśli ewolucyjnej |
|
- Wikiprojekt:Biologia
Encyklopedie internetowe (właściwość):
- Britannica: science/homology-evolution
- БРЭ: 2369067
- NE.se: homologi-(inom-biologin)
- Catalana: 0281294