Indianapolis 500
Indianapolis 500 (także: Indy 500) – wyścig samochodowy rozgrywany corocznie na torze Indianapolis Motor Speedway w mieście Speedway, w stanie Indiana, w Stanach Zjednoczonych. Rozgrywany od 1911 roku wyścig odbywa się w ostatnią niedzielę maja na dystansie 500 mil, czyli 200 okrążeń. Jest to jedno z największych wydarzeń sportowych na świecie, oglądane na żywo przez około 270 tysięcy widzów.
Wieloletnią tradycją wyścigu Indianapolis 500 jest to, że zwycięzca na podium zamiast butelki szampana otrzymuje butelkę mleka. W 1933 roku ten zwyczaj zapoczątkował Louis Meyer, choć na stałe wszedł do obiegu dopiero trzy lata później. Z kilkoma wyjątkami (głównie w latach 40. i 50. XX wieku) obowiązuje do dziś. Od 1956 roku tylko jeden kierowca wyłamał się z tego zwyczaju, mianowicie Emerson Fittipaldi, który w 1993 roku wypił butelkę soku pomarańczowego.
W latach 1950–1960 wyścig był jedną z eliminacji mistrzostw świata Formuły 1.
Zwycięzcy Indianapolis 500
Rok | Data | Kierowca | Nadwozie | Silnik | Zespół / właściciel | Czas |
---|---|---|---|---|---|---|
1911 | 30 maja | Ray Harroun | Marmon | Marmon | Nordyke & Marmon Company | 6:42:08,039 |
1912 | 30 maja | Joe Dawson | National | National | National Motor Vehicle Company | 6:21:06,144 |
1913 | 30 maja | Jules Goux | Peugeot | Peugeot | Peugeot | 6:35:05,108 |
1914 | 30 maja | René Thomas | Delage | Delage | Louis Delâge Company | 6:03:45,060 |
1915 | 31 maja | Ralph DePalma | Mercedes | Mercedes | E.C. Patterson | 5:33:55,619 |
1916 | 30 maja | Dario Resta | Peugeot | Peugeot | Peugeot Auto Racing Company | 3:34:16,990 |
1919 | 30 maja | Howdy Wilcox | Premier | Premier | I.M.S. Corporation | 5:40:42,930 |
1920 | 30 maja | Gaston Chevrolet | Frontenac | Frontenac | William Small Company | 5:38:31,901 |
1921 | 30 maja | Tommy Milton | Frontenac | Frontenac | Louis Chevrolet | 5:34:44,578 |
1922 | 30 maja | Jimmy Murphy | Duesenberg | Miller | Jimmy Murphy | 5:17:30,845 |
1923 | 30 maja | Tommy Milton | Miller | Miller | H.C.S. Motor Company | 5:31:19,618 |
1924 | 30 maja | Lora Corum | Duesenberg | Duesenberg | Duesenberg | 5:05:23,595 |
Joe Boyer | ||||||
1925 | 30 maja | Pete DePaolo | Duesenberg | Duesenberg | Duesenberg | 4:56:39,401 |
1926 | 30 maja | Frank Lockhart | Miller | Miller | Peter Kreis | 5:12:48,768 |
1927 | 30 maja | George Souders | Duesenberg | Duesenberg | William S. White | 5:07:33,022 |
1928 | 30 maja | Louis Meyer | Miller | Miller | Alden Sampson, II | 5:01:33,725 |
1929 | 30 maja | Ray Keech | Miller | Miller | M. A. Yagle | 5:07:25,458 |
1930 | 30 maja | Billy Arnold | Summers | Miller | Harry Hartz | 4:58:39,720 |
1931 | 30 maja | Louis Schneider | Stevens | Miller | Louis Schneider | 5:10:27,948 |
1932 | 30 maja | Fred Frame | Wetteroth | Miller | Harry Hartz | 4:48:03,761 |
1933 | 30 maja | Louis Meyer | Miller | Miller | Louis Meyer | 4:48:00,774 |
1934 | 30 maja | Bill Cummings | Miller | Miller | H. C. Henning | 4:46:05,254 |
1935 | 30 maja | Kelly Petillo | Wetteroth | Offenhauser | Kelly Petillo | 4:42:22,771 |
1936 | 31 maja | Louis Meyer | Stevens | Miller | Louis Meyer | 4:35:03,314 |
1937 | 31 maja | Louis Meyer | Shaw | Offenhauser | Wilbur Shaw | 4:24:07,861 |
1938 | 30 maja | Floyd Roberts | Wetteroth | Miller | Lou Moore | 4:15:58,362 |
1939 | 30 maja | Wilbur Shaw | Maserati | Maserati | Boyle Racing Headquarters | 4:20:47,412 |
1940 | 30 maja | Wilbur Shaw | Maserati | Maserati | Boyle Racing Headquarters | 4:22:31,201 |
1941 | 30 maja | Floyd Davis | Wetteroth | Offenhauser | Lou Moore | 4:20:36,266 |
Mauri Rose | ||||||
1946 | 30 maja | George Robson | Adams | Sparks | Thorne Engineering | 4:21:16,711 |
1947 | 30 maja | Mauri Rose | Deidt | Offenhauser | Lou Moore | 4:17:52,159 |
1948 | 31 maja | Mauri Rose | Deidt | Offenhauser | Lou Moore | 4:10:23,286 |
1949 | 30 maja | Bill Holland | Deidt | Offenhauser | Lou Moore | 4:07:15,939 |
1950 | 30 maja | Johnnie Parsons | Kurtis Kraft | Offenhauser | Kurtis Kraft | 2:46:55,967 |
1951 | 30 maja | Lee Wallard | Kurtis Kraft | Offenhauser | Murrell Belanger | 3:57:38,103 |
1952 | 30 maja | Troy Ruttman | Kuzma | Offenhauser | J. C. Agajanian | 3:52:41,930 |
1953 | 30 maja | Bill Vukovich | Kurtis Kraft | Offenhauser | Howard B. Keck | 3:53:01,668 |
1954 | 30 maja | Bill Vukovich | Kurtis Kraft | Offenhauser | Howard B. Keck | 3:49:17,261 |
1955 | 30 maja | Bob Sweikert | Kurtis Kraft | Offenhauser | John Zink | 3:53:59,576 |
1956 | 30 maja | Pat Flaherty | Watson | Offenhauser | John Zink | 3:53:28,872 |
1957 | 30 maja | Sam Hanks | Salih | Offenhauser | George Salih | 3:41:14,238 |
1958 | 30 maja | Jimmy Bryan | Salih | Offenhauser | George Salih | 3:44:21,064 |
1959 | 30 maja | Rodger Ward | Watson | Offenhauser | Leader Cards | 3:40:47,470 |
1960 | 30 maja | Jim Rathmann | Watson | Offenhauser | Ken-Paul | 3:36:11,384 |
1961 | 30 maja | A.J. Foyt | Trevis | Offenhauser | Bignotti-Bowes Racing | 3:35:37,540 |
1962 | 30 maja | Rodger Ward | Watson | Offenhauser | Leader Cards Racing | 3:33:50,291 |
1963 | 30 maja | Parnelli Jones | Watson | Offenhauser | J. C. Agajanian | 3:29:35,365 |
1964 | 30 maja | A.J. Foyt | Watson | Offenhauser | Ansted-Thompson Racing | 3:23:35,813 |
1965 | 31 maja | Jim Clark | Lotus | Ford | Team Lotus | 3:19:05,370 |
1966 | 30 maja | Graham Hill | Lola | Ford | Mecom Racing Team | 3:27:52,543 |
1967 | 30–31 maja | A.J. Foyt | Coyote | Ford | Ansted-Thompson Racing | 3:18:24,211 |
1968 | 30 maja | Bobby Unser | Eagle | Offenhauser | Leader Cards Racing | 3:16:13,786 |
1969 | 30 maja | Mario Andretti | Hawk | Ford | STP Corporation | 3:11:14,689 |
1970 | 30 maja | Al Unser | Colt | Ford | Vel’s Parnelli Jones Racing | 3:12:37,057 |
1971 | 29 maja | Al Unser | Colt | Ford | Vel’s Parnelli Jones Racing | 3:10:11,545 |
1972 | 27 maja | Mark Donohue | McLaren | Offenhauser | Penske Enterprises | 3:04:23,851 |
1973 | 28–30 maja | Gordon Johncock | Eagle | Offenhauser | Patrick Racing | 2:05:25,320* |
1974 | 26 maja | Johnny Rutherford | McLaren | Offenhauser | Bruce McLaren Motor Racing | 3:09:10,094 |
1975 | 25 maja | Bobby Unser | Eagle | Offenhauser | All American Racers | 2:54:55,064* |
1976 | 30 maja | Johnny Rutherford | McLaren | Offenhauser | Bruce McLaren Motor Racing | 1:42:52,466* |
1977 | 29 maja | A.J. Foyt | Coyote | Foyt | A.J. Foyt Enterprises | 3:05:57,186 |
1978 | 28 maja | Al Unser | Lola | Cosworth | Chaparral Racing | 3:05:54,974 |
1979 | 27 maja | Rick Mears | Penske | Cosworth | Penske Racing | 3:08:47,970 |
1980 | 25 maja | Johnny Rutherford | Chaparral | Cosworth | Chaparral Racing | 3:29:59,572 |
1981 | 24 maja | Bobby Unser | Penske | Cosworth | Penske Racing | 3:35:41,819 |
1982 | 30 maja | Gordon Johncock | Wildcat | Cosworth | Patrick Racing | 3:05:09,122 |
1983 | 29 maja | Tom Sneva | March | Cosworth | Bignotti-Cotter | 3:05:03,092 |
1984 | 27 maja | Rick Mears | March | Cosworth | Penske Cars | 3:03:21,638 |
1985 | 26 maja | Danny Sullivan | March | Cosworth | Penske Cars | 3:16:06,090 |
1986 | 31 maja | Bobby Rahal | March | Cosworth | Truesports | 2:55:43,457 |
1987 | 24 maja | Al Unser | March | Cosworth | Penske Racing | 3:04:59,121 |
1988 | 29 maja | Rick Mears | Penske | Chevrolet | Penske Racing | 3:27:10,167 |
1989 | 28 maja | Emerson Fittipaldi | Penske | Chevrolet | Patrick Racing | 2:59:01,074 |
1990 | 27 maja | Arie Luyendyk | Lola | Chevrolet | Doug Shierson Racing | 2:41:18,404 |
1991 | 26 maja | Rick Mears | Penske | Chevrolet | Penske Racing | 2:50:00,791 |
1992 | 24 maja | Al Unser Jr. | Galmer | Chevrolet | Galles-Kraco Racing | 3:43:05,148 |
1993 | 30 maja | Emerson Fittipaldi | Penske | Chevrolet | Penske Racing | 3:10:49,860 |
1994 | 29 maja | Al Unser Jr. | Penske | Mercedes-Benz | Penske Racing | 3:06:29,006 |
1995 | 28 maja | Jacques Villeneuve | Reynard | Cosworth-Ford | Team Green | 3:15:17,561 |
1996 | 26 maja | Buddy Lazier | Reynard | Cosworth-Ford | Hemelgarn Racing | 3:22:45,753 |
1997 | 26–27 maja | Arie Luyendyk | G-Force | Oldsmobile | Treadway Racing | 3:25:43,388 |
1998 | 24 maja | Eddie Cheever Jr | Dallara | Oldsmobile | Team Cheever | 3:26:40,524 |
1999 | 30 maja | Kenny Bräck | Dallara | Oldsmobile | A.J. Foyt Enterprises | 3:15:51,182 |
2000 | 28 maja | Juan Pablo Montoya | G-Force | Oldsmobile | Chip Ganassi Racing | 2:58:59,431 |
2001 | 27 maja | Hélio Castroneves | Dallara | Oldsmobile | Marlboro Team Penske | 3:31:54,180 |
2002 | 26 maja | Hélio Castroneves | Dallara | Chevrolet | Marlboro Team Penske | 3:00:10,871 |
2003 | 25 maja | Gil de Ferran | G-Force | Toyota | Marlboro Team Penske | 3:11:56,989 |
2004 | 30 maja | Buddy Rice | G-Force | Honda | Rahal Letterman Racing | 3:14:55,2395* |
2005 | 29 maja | Dan Wheldon | Dallara | Honda | Andretti Green Racing | 3:10:21,0769 |
2006 | 28 maja | Sam Hornish Jr. | Dallara | Honda | Marlboro Team Penske | 3:10:58,7590 |
2007 | 27 maja | Dario Franchitti | Dallara | Honda | Andretti Green Racing | 2:44:03,5608* |
2008 | 25 maja | Scott Dixon | Dallara | Honda | Chip Ganassi Racing | 3:28:57,6792 |
2009 | 24 maja | Hélio Castroneves | Dallara | Honda | Penske Racing | 3:19:34,6427 |
2010 | 30 maja | Dario Franchitti | Dallara | Honda | Chip Ganassi Racing | 3:05:37,0131 |
2011 | 29 maja | Dan Wheldon | Dallara | Honda | Bryan Herta Autosport | 2:56:11,7267 |
2012 | 27 maja | Dario Franchitti | Dallara | Honda | Chip Ganassi Racing | 2:58:51,2532 |
2013 | 26 maja | Tony Kanaan | Dallara | Chevrolet | KV Racing Technology | 2:40:03,4181 |
2014 | 25 maja | Ryan Hunter-Reay | Dallara | Honda | Andretti Autosport | 2:40:48.2305 |
2015 | 24 maja | Juan Pablo Montoya | Dallara | Chevrolet | Penske Racing | 3:05:56.5286 |
2016 | 29 maja | Alexander Rossi | Dallara | Honda | Bryan Herta Autosport / Andretti Autosport | 3:00:02.0872 |
2017 | 28 maja | Takuma Satō | Dallara | Honda | Andretti Autosport | 3:13:03,3584 |
2018 | 27 maja | Will Power | Dallara | Chevrolet | Team Penske | 2:59:42,6365 |
2019 | 26 maja | Simon Pagenaud | Dallara | Chevrolet | Team Penske | 2:50:39,2797 |
2020 | 23 sierpnia | Takuma Satō | Dallara | Honda | Rahal Letterman Lanigan Racing | 3:10:05,0880 |
2021 | 30 maja | Hélio Castroneves | Dallara | Honda | Meyer Shank Racing | 2:37:19,3846 |
2022 | 29 maja | Marcus Ericsson | Dallara | Honda | Chip Ganassi Racing | 2:51:00,6432 |
2023 | 28 maja | Josef Newgarden | Dallara | Chevrolet | Team Penske | 2:58:21,9611 |
2024 | 26 maja | Josef Newgarden | Dallara | Chevrolet | Team Penske | 2:58:49,4079 |
- * – wyścig skrócony z powodu deszczu
Lista osób, które zginęły w trakcie zawodów
W trakcie oraz w kwalifikacjach do wyścigu Indianapolis 500 zginęło wielu sportowców i osób związanych z wyścigami.
Kierowcy
Wyścig Indianapolis 500
Kierowcy, którzy zginęli podczas wyścigu Indianapolis 500:
- 1909: William Borque (wyścig na krótszym dystansie; pierwszy znany kierowca, który zginął podczas wyścigu)
- 1919: Louis LeCocq, Arthur Thurman
- 1929: Bill Spence
- 1933: Mark Billman, Lester Spangler
- 1935: Clay Weatherly
- 1939: Floyd Roberts
- 1947: Shorty Cantlon
- 1955: Bill Vukovich
- 1958: Pat O'Connor
- 1964: Eddie Sachs, Dave MacDonald
- 1973: Swede Savage (zmarł w szpitalu 2 lipca)
Testy, treningi i kwalifikacje
Kierowcy, którzy zginęli podczas testów, treningów i kwalifikacji:
- 1910: Tommy Kincaid (wyścig na krótszym dystansie)
- 1911: Harry Martin
- 1926: Herbert Jones
- 1931: Joe Caccia
- 1932: M. C. Jones
- 1933: William Denver
- 1934: Peter Kreis
- 1935: Johnny Hannon, Stubby Stubblefield
- 1940: George Bailey
- 1948: Ralph Hepburn
- 1949: George Metzler
- 1953: Chet Miller
- 1955: Manuel Ayulo
- 1957: Keith Andrews
- 1959: Jerry Unser, Bob Cortner
- 1961: Tony Bettenhausen (praktyka)
- 1966: Chuck Rodee
- 1968: Mike Spence
- 1972: Jim Malloy
- 1973: Art Pollard (praktyka)
- 1982: Gordon Smiley (rozgrzewka w czasie kwalifikacji)
- 1992: Jovy Marcelo (praktyka)
- 1996: Scott Brayton (praktyka)
- 2003: Tony Renna (prywatne październikowe testy Firestone)
Służby
Mechanicy, którzy zginęli w czasie wyścigu Indianapolis 500
- 1909: Harry Holcomb, Claude Kellum (wyścig na krótszym dystansie)
- 1911: Sam Dickson
- 1919: Robert Bandini, Nicholas Molinero
- 1930: Paul Marshall
- 1933: G.L. "Monk" Jordan
Mechanicy, którzy zginęli podczas treningów
- 1931: Clarence Grover
- 1932: Harry Cox
- 1933: Bob Hurst
- 1934: Robert Hahn
- 1935: Leo Whitaker
- 1937: Albert Opalko
- 1939: Lawson Harris
Personel w trakcie wyścigu
- 1937
- George Warford (strażak); Indianapolis, Indiana
- Otto Rhode (członek zespołu), Toledo.
- 1961
- John Masariu (strażak); Danville, Indiana
- 1973
- Armando Teran; Santa Monica, Kalifornia – Po wypadku Swede Savage, Teran został przejechany przez straż pożarną. Teran pracował przy "lizaku" na pit stopie w zespole Grahama McRae'a.
Widzowie
Lista ofiar wyścigu
- 1909 (wyścig na krótszym dystansie)
- Homer Joliff; Franklin, Indiana
- James West, Indianapolis, Indiana
- 1923
- Bert Shoup; Lafayette Indiana
- 1938
- Everett Spence; Terre Haute Indiana
- 1960
- Fred Linder; Indianapolis, Indiana (zawaliło się prowizoryczne rusztowanie)
- William Craig, Zionsville Indiana (zawaliło się prowizoryczne rusztowanie)
- 1987
- Lyle Kurtenbach; Rothschild, Wisconsin (Tony Bettenhausen Jr. stracił koło na trzecim zakręcie. Chwilę później Roberto Guerrero uderzył w oponę, ta natomiast wystrzeliła w górę i poleciała w najlepsze trybuny "K", po czym spadła na Kurtenbacha.
Przypadkowe ofiary poza torem
- 1931
- Wilbur Brink; Indianapolis – Brink miał 12 lat, gdy bawił się na swoim podwórku położonym obok toru. Gdy doszło do wypadku, koło jednego z samochodów odbiło się i przeleciało przez płot spadając i zabijając chłopca.
Bibliografia
- Racing Is a Sport – But It’s Not a Game. indymotorspeedway.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-10)].
Linki zewnętrzne
Zobacz multimedia związane z tematem: Indianapolis 500 |
- Oficjalna strona Indy 500 (ang.)
- p
- d
- e
|
- p
- d
- e
- p
- d
- e
- Britannica: sports/Indianapolis-500