Józef Niećko
Data i miejsce urodzenia | 25 marca 1891 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 20 listopada 1953 | ||
Członek Rady Państwa | |||
Okres | od 21 maja 1948 | ||
Przynależność polityczna | Polskie Stronnictwo Ludowe / Zjednoczone Stronnictwo Ludowe | ||
Prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego | |||
Okres | od 16 listopada 1947 | ||
Przynależność polityczna | Polskie Stronnictwo Ludowe | ||
Poprzednik | |||
Następca | funkcja zniesiona | ||
Prezes Stronnictwa Ludowego „Roch” | |||
Okres | od 4 listopada 1944 | ||
Przynależność polityczna | |||
Poprzednik | |||
Odznaczenia | |||
|
Józef Niećko (ur. 25 marca 1891 w Kozłówce, zm. 20 listopada 1953 w Warszawie) – polski publicysta, działacz ruchu ludowego, kierownik Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici” (1928–1939), członek Rady Naczelnej Stronnictwa Ludowego, prezes Centralnego Komitetu Wykonawczego Polskiego Stronnictwa Ludowego (1947–1949) i członek Rady Państwa (1948–1953). Poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm PRL I kadencji. Jeden z międzywojennych głosicieli powrotu do słowiańskiej wiary rodzimej, postulowanego w ramach doktryny „agraryzmu wiciowego”[1].
Życiorys
Syn Michała i Zuzanny zd. Kozieł[2]. Uzyskał wykształcenie niepełne podstawowe, samouk. W latach 1914–1915 był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej na Lubelszczyźnie, za co został wywieziony w głąb Rosji. W 1919 powrócił do kraju. W okresie II Rzeczypospolitej od 1919 działał w ruchu młodzieży wiejskiej, był m.in. redaktorem „Wici” – organu Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici” i miesięcznika „Chłopski Świat” (1945–1947) oraz „Chłopi i Państwo” (1947); w latach 1928–1939 był kierownikiem ZMW RP „Wici”. Od 1938 był członkiem Rady Naczelnej Stronnictwa Ludowego.
Podczas II wojny światowej uczestniczył w konspiracyjnym Stronnictwie Ludowym „Roch”. W latach 1940–1945 był członkiem Centralnego Kierownictwa Ruchu Ludowego, w tym w latach 1944–1945 jego przewodniczącym. Z ramienia kierownictwa ruchu ludowego był politycznym zwierzchnikiem Batalionów Chłopskich. W 1945 należał do Rady Jedności Narodowej.
W latach 1945–1947 pełnił funkcję wiceprezesa i członka Naczelnego Komitetu Wykonawczego Polskiego Stronnictwa Ludowego, reprezentował (obok Czesława Wycecha) frakcję ugodową wobec PPR[3], 27 marca 1947 usunięty z partii. Po wykluczeniu z PSL przewodniczący Komitetu Organizacyjnego, następnie przewodniczący Centralnego Komitetu Lewicy PSL, który po ucieczce Stanisława Mikołajczyka (20.X.1947) przekształcił się 27 października w Tymczasowy NKW PSL i przejął samozwańczo władzę nad Polskim Stronnictwem Ludowym, przejmując siłą, przy udziale funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, jego siedzibę i redakcje gazet stronnictwa – Gazety Ludowej i Chłopskiego Sztandaru[4]. Od 1949 do 1953 przewodniczący Rady Naczelnej Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W 1949 wiceprzewodniczący Centralnego Komitetu Jedności Ruchu Ludowego. Od 1952 do 1953 członek Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Narodowego.
W latach 1945–1947 był posłem do Krajowej Rady Narodowej, a w latach 1948–1953 członkiem Rady Państwa. Od 1952 do śmierci poseł na Sejm PRL I kadencji. W listopadzie 1949 został członkiem Ogólnokrajowego Komitetu Obchodu 70-lecia urodzin Józefa Stalina[5].
W 1949 odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[6], a w 1951 Orderem Sztandaru Pracy I klasy[7].
Zmarł 20 listopada 1953 w Warszawie i został pochowany na stołecznym cmentarzu Powązkowskim (aleja zasłużonych, grób 21)[8].
Uchwałą Rady Państwa z dnia 21 listopada 1953 r. „Za wybitne zasługi w pracy dla Polski Ludowej” pośmiertnie odznaczony został Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[9].
Jego żoną była Joanna Niećko.
Przypisy
- ↑ Okraska 2010 ↓, s. 84.
- ↑ Akt urodzenia Józefa Niećki (nr 52/1891). szukajwarchiwach.gov.pl. [dostęp 2023-04-29].
- ↑ Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, ISBN 83-7095-056-6s. 806-807.
- ↑ Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, ISBN 83-7095-056-6s. 828.
- ↑ Życie Warszawy, nr 306 (1808), 6 listopada 1949, str. 1
- ↑ M.P. z 1949 r. nr 62, poz. 831.
- ↑ M.P. z 1951 r. nr 38, poz. 456.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: JÓZEF NIEĆKO, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-31] .
- ↑ M.P. z 1953 r. nr 117, poz. 1517.
Bibliografia
- Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
- Informacje w BIP IPN
- Remigiusz Okraska: Słowiańska sielanka. Józef Niećko i jego „neopogańska” wizja dziejów Polski. W: Religia – Polityka – Naród. Studia nad współczesną myślą polityczną. Rafał Łętocha (red.). Kraków: Zakład Wydawniczy »NOMOS«, 2010.
- Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991
- p
- d
- e
|
- p
- d
- e
Przewodniczący |
|
---|---|
Zastępcy przewodniczącego |
|
Sekretarz |
|
Członkowie |
|
- kursywa – członkowie odwołani przed końcem kadencji
- p
- d
- e
Przewodniczący |
|
---|---|
Członkowie |
|
- kursywa – członkowie odwołani przed końcem kadencji
- PWN: 3947214