Klub Polityczny „Ekogłasnost”
Klub Polityczny „Ekogłasnost” (bułg. Политически клуб „Екогласност”) – bułgarska centrolewicowa, proekologiczna partia polityczna utworzona w marcu 1990 na bazie Komitetu na rzecz Ocalenia Miasta Ruse i Niezależnego Stowarzyszenia „Ekogłasnost”. W latach 1990–1991 partia wchodziła w skład zjednoczonej opozycji antykomunistycznej nazywanej Związkiem Sił Demokratycznych. Od 1994 KP „Ekogłasnost” współpracuje z Bułgarską Partią Socjalistyczną.
Program polityczny Klubu Politycznego „Ekogłasnost”
Klub Polityczny „Ekogłasnost” jest organizacją centrolewicową zajmującą się głównie ochroną przyrody. Partia dąży do ustanowienia proekologicznego prawodawstwa i zapewnienia skutecznej ochrony ekologicznej miejsc zasiedlonych. KP „Ekogłasnost” identyfikuje się z wartościami humanistycznymi, szczególną uwagę poświęcając obronie praw człowieka. Działacze ugrupowania opowiadają się przeciwko powstaniu nowej elektrowni jądrowej w pobliżu wsi Gorna Arda w południowej Bułgarii, ale popierają projekt budowy ropociągu Burgas–Aleksandropolis.[1]
Przewodniczący Klubu Politycznego „Ekogłasnost”
- Petyr Słabakow (1990–1995, obecnie honorowy przewodniczący)
- Stefan Gajtandżijew (1995–2006)
- Emil Georgijew (od 2006)
Historia Klubu Politycznego „Ekogłasnost”
Powstanie KP „Ekogłasnost”
Na początku grudnia 1989 działacze założonego 11 kwietnia 1989 proekologicznego Niezależnego Stowarzyszenia „Ekogłasnost” włączyli się w budowę zjednoczonej, demokratycznej opozycji antykomunistycznej nazywanej Związkiem Sił Demokratycznych (ZSD). Pod koniec tego samego miesiąca część działaczy NS „Ekogłasnost” wystąpiła z organizacji i założyła Partię Zielonych. Pozostali członkowie stowarzyszenia w marcu 1990 utworzyli wraz z działaczami opozycyjnego Komitetu na rzecz Ocalenia Miasta Ruse (sformowanego w Ruse w 1988) Klub Polityczny „Ekogłasnost”. 23 kwietnia 1990 Klub został oficjalnie zarejestrowany jako partia polityczna.
KP „Ekogłasnost” w Wielkim Zgromadzeniu Narodowym 7. kadencji
W pierwszych wolnych po 1946 wyborach do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego, przeprowadzonych 10 czerwca 1990, KP „Ekogłasnost” wystartował z list ZSD i zdobył 17 mandatów deputowanych. W maju 1991 część posłów ZSD, popieranych przez Krajową Radę Koordynacyjną ZSD, zbojkotowała obrady parlamentu i odmówiła podpisania projektu nowej konstytucji, przygotowanej w porozumieniu z byłymi komunistami. Deputowani KP „Ekogłasnost”, z wyjątkiem Edwina Sugarewa, odcięli się od tego protestu i poparli projekt. Konsekwencją tej decyzji było usunięcie Klubu z ZSD. Wkrótce potem w KP „Ekogłasnost” doszło do rozłamu. Część działaczy wystąpiła z partii i powróciła do ZSD.
KP „Ekogłasnost” w wyborach do Zgromadzenia Narodowego 36. kadencji
W wyborach do Zgromadzenia Narodowego 36. kadencji, przeprowadzonych 13 października 1991, KP „Ekogłasnost” wystartował w koalicji o nazwie ZSD - Centrum, którą tworzyli także Bułgarska Partia Socjaldemokratyczna, Partia Demokratyczna - Płowdiw i grupa działaczy niezależnych. Koalicja zdobyła zaledwie 3,2% głosów i tym samym nie przekroczyła progu wyborczego wynoszącego 4%.
KP „Ekogłasnost” w Zgromadzeniu Narodowym 37. kadencji
Przed wyborami do Zgromadzenia Narodowego 37. kadencji, przeprowadzonymi 18 grudnia 1994, działacze KP „Ekogłasnost” podjęli współpracę z Bułgarską Partią Socjalistyczną, zawiązując z nią koalicję wyborczą, w skład której wszedł także Bułgarski Ludowy Związek Chłopski - Blok Narodowy. Koalicja zwyciężyła w wyborach, zdobywając 43,5% głosów, co dało jej 125 miejsc w 240-osobowym parlamencie, z czego 7 mandatów przypadło „Ekogłasnosti”. Wkrótce potem deputowani koalicji sformowali grupę parlamentarną (odpowiednik polskiego klubu parlamentarnego) nazwaną Demokratyczną Lewicą (bułg. Демократична левица) i utworzyli rząd, na czele którego stanął Żan Widenow. Działacz KP „Ekogłasnost”, Georgi Dimitrow Georgijew, objął w gabinecie Widenowa funkcję ministra środowiska.
Po dymisji rządu Widenowa 12 lutego 1997, spowodowanej poważnym kryzysem walutowym w kraju, Zgromadzenie Narodowe zostało przedterminowo rozwiązane.
KP „Ekogłasnost” w Zgromadzeniu Narodowym 38. kadencji
W wyborach do Zgromadzenia Narodowego 38. kadencji, przeprowadzonych 19 kwietnia 1997, KP „Ekogłasnost” ponownie wystartował w koalicji z Bułgarską Partią Socjalistyczną. Początkowo chęć uczestnictwa w koalicji, nazwanej Demokratyczną Lewicą, wyraził Bułgarski Ludowy Związek Chłopski „Aleksandyr Stambolijski”, ale potem wycofał się z niej. Demokratyczna Lewica zdobyła 22,1% głosów, co dało jej 58 mandatów i umieściło ją w opozycji wobec prawicowego rządu Iwana Kostowa.
KP „Ekogłasnost” w wyborach do Zgromadzenia Narodowego 39. kadencji
Przed przeprowadzonymi 17 czerwca 2001 wyborami parlamentarnymi Bułgarska Partia Socjalistyczna zerwała współpracę z KP „Ekogłasnost”. Jednym z powodów tej decyzji był skrajnie negatywny stosunek przewodniczącego „Ekogłasnosti”, Stefana Gajtandżijewa, do kwestii integracji Bułgarii z NATO.[2] W tej sytuacji KP „Ekogłasnost” zawiązał koalicję wyborczą z Partią Zielonych. Koalicja, nazwana Związek Narodowy Ojczyzna i Lewica (bułg. Национален съюз Отечество и Левица), uzyskała tylko 0,5% głosów i nie zdobyła mandatu.
KP „Ekogłasnost” przed wyborami do Zgromadzenia Narodowego 40. kadencji
- Osobny artykuł: Wybory parlamentarne w Bułgarii w 2005 roku.
Przed wyborami do Zgromadzenia Narodowego 40. kadencji, przeprowadzonymi 25 czerwca 2005, Centralna Komisja Wyborcza odmówiła zarejestrowania KP „Ekogłasnost”. Powodem tej decyzji, którą podtrzymał Najwyższy Sąd Administracyjny,[3] było niedostarczenie przez partię kilku dokumentów: potwierdzenia wpłaty depozytu, dokumentu wydawanego przez Najwyższą Izbę Kontroli stwierdzającego finansową przejrzystość organizacji oraz listy poparcia dla partii podpisanej przez co najmniej 5 tys. osób.[4]
KP „Ekogłasnost” przed wyborami prezydenckimi w 2006
- Osobny artykuł: Wybory prezydenckie w Bułgarii w 2006 roku.
W lipcu 2006, na kilka miesięcy przed wyborami prezydenckimi, KP „Ekogłasnost” podpisał porozumienie z Bułgarską Partią Socjalistyczną o poparciu kandydatury Georgiego Pyrwanowa i Angeła Marina (kandydat na wiceprezydenta).[5] W wyborach, przeprowadzonych w dwóch turach (22 i 29 października 2006), Pyrwanow i Marin zwyciężyli, zdobywając odpowiednio 64% i 76% głosów.
Organy prasowe Klubu Politycznego „Ekogłasnost”
- gazeta „Ekogłasnost” (bułg. Екогласност) (1990-1991)
Bibliografia
- Zarys historii Klubu Politycznego „Ekogłasnost” w witrynie internetowej ОМДА. omda.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-03)]. (bułg.)
- Borisław Angełow. Кратък обзор на политическите коалиции в изборите за Народно събрание след 1991 г. (w tłum. Krótki przegląd politycznych koalicji w wyborach do Zgromadzenia Narodowego po 1991 r.). „Czasopismo Ново време”. Luty 2008. 2.
Przypisy
- ↑ ПК „Екогласност” разпространиха декларация в подкрепа на петролопровода „Бургас-Александруполис” (w tłum. KP „Ekogłasnost” rozpowszechnił deklarację poparcia dla ropociągu „Burgas-Aleksandropolis”) (artykuł w portalu informacyjnym today.bg z dn. 12.02.2008)
- ↑ Stenogram z 468. posiedzenia Zgromadzenia Narodowego 38. kadencji (19.01.2001) (bułg.)
- ↑ Decyzja Najwyższego Sądu Administracyjnego w sprawie 11 skarg złożonych odnośnie do postanowień Centralnej Komisji Wyborczej (18.05.2005). sac.government.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-21)]. (bułg)
- ↑ Postanowienie nr 90 Centralnej Komisji Wyborczej (12.05.2005) (bułg.)
- ↑ Tekst porozumienia między Bułgarską Partią Socjalistyczną i Klubem Politycznym „Ekogłasnost” (bułg.)