Kościół Przemienienia Pańskiego w Jabłecznej

Kościół Przemienienia Pańskiego

A/1020 z dnia 18.11.1997
kościół parafialny
Widok ogólny
Państwo	Polska
Miejscowość	Jabłeczna
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	Kościół łaciński
Parafia	Przemienienia Pańskiego
Historia Data zakończenia budowy 1752 Poprzednie wyznanie prawosławie Fundator Hieronim Florian Radziwiłł
Dane świątyni Wieża kościelna • liczba wież 1
Położenie na mapie gminy Sławatycze Kościół Przemienienia Pańskiego
Położenie na mapie Polski Kościół Przemienienia Pańskiego
Położenie na mapie województwa lubelskiego Kościół Przemienienia Pańskiego
Położenie na mapie powiatu bialskiego Kościół Przemienienia Pańskiego
51°48′18,8″N 23°36′05,5″E/51,805222 23,601528
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół Przemienienia Pańskiego – rzymskokatolicki kościół parafialny w Jabłecznej, dawna cerkiew unicka, a następnie prawosławna.

Parafia prawosławna istniała w Jabłecznej, niezależnie od męskiego monasteru, od 1516. Jej pierwszym patronem był św. Onufry^[1]. Po zakupieniu dóbr jabłeczyńskich przez Karola Stanisława Radziwiłła, wyznawcy katolicyzmu i protektora unii, parafia ta została zmuszona do przyjęcia unii^[2][3]. W 1752 Hieronim Florian Radziwiłł wzniósł w Jabłecznej nową cerkiew unicką. Była ona następnie dwukrotnie odnawiana, na początku XIX w. i w latach 40. tego samego stulecia. W 1875, po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, parafia w Jabłecznej została odgórnie przemianowana na prawosławną^[1].

W 1894 budynek został przebudowany, wtedy nad jego przedsionkiem wzniesiono wieżę, a nad nawą kopuły. Po I wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości przez Polskę, w 1919 obiekt został zrewindykowany na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego i zaadaptowany na parafialny kościół. W 1929 przebudowano go, by usunąć cechy stylu bizantyjsko-rosyjskiego. Kolejne remonty świątyni miały miejsce w latach 1962–1964, 1976 i w latach 80. XX wieku^[1].

Kościół w Jabłecznej jest budowlą drewnianą, orientowaną, o konstrukcji zrębowej, oszalowaną, na podmurówce. Zgodnie z tradycją budownictwa cerkiewnego jest obiektem trójdzielnym, z prostokątną nawą, przedsionkiem i niższym od nawy, prosto zamkniętym pomieszczeniem ołtarzowym, do którego przylegają skarbczyk i zakrystia. Wieża kościelna, dwukondygnacyjna, na planie ośmioboku, wznosi się nad przedsionkiem. Dach kościoła jest dwuspadowy, zaś wieżę wieńczy dach namiotowy. Nawę kryje strop wsparty na dwóch parach ośmiobocznych słupów, natomiast w prezbiterium znajduje się pozorne sklepienie. Od zachodu znajduje się chór muzyczny^[1].

Ołtarz główny w kościele pochodzi z końca XIX w., jednak wstawiony do niego obraz Przemienienia Pańskiego jest prawdopodobnie starszy o stulecie. Neobarokowe ołtarze boczne powstały natomiast już po rewindykacji świątyni, w 1923. Na wyposażeniu świątyni pozostaje także metalowa chrzcielnica z przełomu XIX i XX w. oraz monstrancja z końca XIX stulecia z elementami z w. XVIII w.^[1].