Linia kolejowa Malhowice – Chyrów

Linia kolejowa

Malhowice – Chyrów
Dane podstawowe
Rozstaw szyn	1435, 1520 mm
Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek na estakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmiana kilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawa promowa     odcinek zelektryfikowany   102 ↑ Przemyśl Główny 0,000 Malhowice 0,809 ↑ ↓ 1,390 Niżankowice Borszowice 10,430 Nowe Miasto Boniowice 14,630 Dobromil Rożewo 22.480 Chyrów Posada 23.870 Chyrów 31.070 Starzawa 40,670 ↑ ↓ 108 ↓ Zagórz

Linia kolejowa Malhowice – Chyrów – linia kolejowa na zachodniej Ukrainie, w obwodzie lwowskim, łącząca stację Chyrów ze stacją Niżankowice i prowadząca dalej do granicy z Polską, za którą znajduje się przystanek osobowy Malhowice.

Linia stanowi kontynuację polskiej linii nr 102 po stronie ukraińskiej i jest częścią ciągu Przemyśl Główny–Malhowice–Niżankowice–Chyrów–Krościenko–Sanok, po którym prowadzony był rozkładowy ruch pociągów^[1]. Powstała od maja do grudnia 1872 r. jako Pierwsza Węgiersko-Galicyjska Kolej Żelazna zwana magistralą transkarpacką i łączyła Przemyśl przez Zagórz i Łupków z Budapesztem^[2].

Przed II wojną światową znajdowała się w Polsce, po zmianie granic ruch nie został zawieszony^[3]. Na radzieckim odcinku trasy zastosowano splot toru normalnego z szerokim, dzięki czemu przejazd polskich pociągów odbywał się bez konieczności zmiany wózków^[1]. Polskie pociągi dalekobieżne na terenie ZSRR traktowano jako tranzytowe. Składy były niedostępne dla radzieckich podróżnych, polscy pasażerowie nie mieli możliwości wysiadania, a nawet otwierania okien^[3], zaś pociągi jechały pod eskortą^[4]. Przejazd pociągiem był jedną z atrakcji wyjazdu w Bieszczady^[2].

W trakcie przygotowywania wymiany terytoriów z 1951 roku planowano, by cała linia Przemyśl–Zagórz znalazła się na terytorium Polski, jednak Związek Radziecki zażądał dopłaty w złocie, której Polska odmówiła^[2].

Ruch pasażerski na linii odbywał się do 1994 roku^[3] i obejmował m.in. pociąg pośpieszny Warszawa–Zagórz. W kolejnym roku linia została wyremontowana, zastosowano podkłady umożliwiające zainstalowanie splotu torów, jednak szyn dla europejskiego rozstawu nie zainstalowano^[3]. Równocześnie druga część transgranicznego połączenia, tj. linia Sanok–Chyrów pozostawała czynna do 2010 roku^[5]. W 2013 roku na linii realizowano prace rozbiórkowe, w ramach których rozbierano częściowo tor o rozstawie 1435 mm. Od 2016 roku prowadzone były prace przygotowawcze do otwarcia kolejowego przejścia granicznego w Malhowicach^[1]. Jesienią tego samego roku aktywiści i kolejarze wykonali prace w celu oczyszczenia nieprzejezdnego szlaku^[5].

W lutym 2023 roku zakończono trwającą prawie rok odbudowę i remont linii. Ponownie na linii położono tor ze splotem umożliwiającym kursowanie pociągów o rozstawie osi 1520 i 1435 mm. Ukraińska linia została połączona z polską linią nr 102, wybudowaną bez splotu, jedynie w rozstawie 1435 mm, której remont zakończył się we wrześniu 2022 roku. Jednocześnie w lutym 2023 roku oddano do użytku wyremontowaną linię kolejową Sambor–Starzawa^[6].

W przypadku reaktywacji ruchu z Przemyśla Głównego do Ustrzyk Dolnych byłaby to jedyna linia kolejowa łącząca dwa miasta Unii Europejskiej przez terytorium leżące poza Unią^[3].