Lissotriton lantzi
| Lissotriton lantzi[1] | |||
| (Wolterstorff, 1914) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | płazy | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | Salamandroidea | ||
| Rodzina | salamandrowate | ||
| Rodzaj | Lissotriton | ||
| Gatunek | Lissotriton lantzi | ||
| Synonimy | |||
| | |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 najmniejszej troski | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
| |||
| |||
Lissotriton lantzi – gatunek (lub podgatunek) płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych występujący endemicznie w zachodnim i środkowym Kaukazie. Dorasta do 10 cm długości i cechuje się dużą głową i długim ogonem. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN płaz ten klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski.
Nazewnictwo
Nazwany na cześć francuskiego herpetologa Louisa Lantza (1886–1953), który dostarczył osobniki do Francji z Gruzji i Rosji na początku XX wieku[4].
Pozycja taksonomiczna
Pozycja taksonomiczna niepewna. Do niedawna uznawany za podgatunek traszki zwyczajnej (Lissotriton vulgaris). Badanie filogenetyczne z 2017 roku dowiodło, że takson ten powinien być traktowany jako osobny gatunek[5]. Część badaczy nadal klasyfikuje go jako podgatunek traszki zwyczajnej[6]. Figuruje jako osobny gatunek w płazich bazach danych AmphibiaWeb[7] i Amphibian Species of the World[2], od 2023 roku także w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN[3].
Wygląd
Dorasta do 6–10 cm długości[4]. Ogon długi, szczególnie u samców, głowa duża. U samców na brzuchu występują duże czarne kropki, u samic są one bardzo małe. Na palcach u stóp widoczne duże frędzle skóry. Występuje 13 kręgów (u traszki zwyczajnej zazwyczaj 12)[7]. Grzebień na grzbiecie poszarpany. Na końcu ogona znajduje się długa nić[4].
Zasięg występowania i siedlisko
Endemit. Płaz ten występuje na zachodnim i środkowym Kaukazie od Noworosyjska na zachodzie, do zachodniego Dagestanu na wschodzie[7]. Stwierdzany był też we wschodnim Azerbejdżane, ale prawdopodobnie wymarł w tym kraju. Historyczne stwierdzenia pochodzą też z północnej Armenii i północno-wschodniej Turcji, jednak płaz ten od dawna nie był tam obserwowany[3]. Spotykany na wysokościach bezwzględnych 250–2700 m n.p.m.[7] L. lantzi zasiedla stawy, rowy oraz tereny podmokłe na obszarach leśnych[4].
Rozmnażanie
Okres godowy trwa od marca do maja[4], a samica składa do 220 jaj w jednym okresie godowym[7].
Status
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN płaz ten od 2023 roku klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Trend liczebności oceniany jest jako spadkowy[3]. Wielu jego populacjom zagraża wyginięcie[3][4]. Zagraża mu utrata siedlisk bagiennych, urbanizacja, rozwój turystyki, wylesianie, osuszanie i zanieczyszczanie zbiorników wodnych, introdukowane ryby i szopy pracze oraz odłów w celach hodowlanych[3].
Przypisy
- ↑ a b c Lissotriton lantzi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Darrel R.D.R. Frost Darrel R.D.R., Lissotriton lantzi (Wolterstorff, 1914), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.1 [online], 2023 .
- ↑ a b c d e f Lissotriton lantzi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f Dufresnes Ch., Amphibians of Europe, North Africa and the Middle East, 19 stycznia 2019, s. 126, ISBN 978-1-4729-4137-4.
- ↑ MaciejM. Pabijan MaciejM. i inni, Isolation and gene flow in a speciation continuum in newts, „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 116, 2017, s. 1–12, DOI: 10.1016/j.ympev.2017.08.003, ISSN 1055-7903 (ang.).
- ↑ Speybroeck, J., Beukema, W., Dufresnes, C., Fritz, U., Jablonski, D., Lymberakis, P., Martínez-Solano, I., Razzetti, E., Vamberger, M., Vences, M., Vörös, J., & Crochet, P.. Species list of the European herpetofauna – 2020 update by the Taxonomic Committee of the Societas Europaea Herpetologica. „Amphibia-Reptilia”. 41 (2), s. 139–189, 2020. DOI: 10.1163/15685381-bja10010.
- ↑ a b c d e Lissotriton lantzi, [w:] AmphibiaWeb [online], University of California, Berkeley, CA, USA, 2023 [dostęp 2023-03-08] .
