Lista światowego dziedzictwa UNESCO na Malcie
Lista światowego dziedzictwa UNESCO na Malcie – lista miejsc na Malcie wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowanej przez Maltę 14 listopada 1978 roku[2].
Obecnie (stan na 2022 rok) na liście znajdują się 3 obiekty o charakterze dziedzictwa kulturowego[2].
Na maltańskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Malta zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa – znajduje się 7 obiektów (stan na 2022 rok)[2].
Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO
Zobacz multimedia związane z tematem: Lista światowego dziedzictwa UNESCO na Malcie |
Poniższa tabela przedstawia maltańskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:
- Num ref. – numer referencyjny UNESCO;
- Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[3] wraz z jej angielskim oryginałem[2];
- Położenie – miasto, local council; współrzędne geograficzne
- Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[4]:
- kulturowe (K)
- przyrodnicze (P)
- kulturowo–przyrodnicze (K,P)
- Rok wpisu – roku wpisu na listę i rozszerzenia wpisu
- Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Położenie | Typ | Rok | 131 | Miasto Valletta City of Valletta | ArValletta (local council) 35°53′52″N 14°30′45″E/35,897778 14,512500 | K (i)(vi) | 1980 | Miasto Valletta zostało założone w 1566 roku przez Joannitów. Duża część miasta została zniszczona w wyniku niemieckich bombardowań w trakcie II wojny światowej. Stolica Malty jest bogata w wiele zabytków m.in.: Zajazd Bawarski, Kolegiata św. Pawła Rozbitka, Teatr Manoel, Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej czy Kościół Najświętszej Marii Panny[5]. | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
130 | Hypogeum Ħal Saflieni Ħal Saflieni Hypogeum | Paola (local council) 35°52′10,4″N 14°30′24,8″E/35,869556 14,506889 | K (iii) | 1980 | Hypogeum to ogromna podziemna struktura wybudowana w ok. 2500 roku p.n.e. oraz odkryta w 1902 roku. Pierwotnie pełniła funkcję sanktuarium, natomiast później stała się nekropolią[6]. | |||||||
132 | Świątynie megalityczne Megalithic Temples of Malta | Xagħra 36°02′50,1″N 14°16′08,7″E/36,047250 14,269083 | K (iv) | 1980 1992 | Megalityczne świątynie położone na wyspach Malta oraz Gozo. Są to najstarsze kamienne budowle na świecie. Wpis na listę obejmuje świątynie: Ġgantija, Ħaġar Qim, Mnajdra, Ta’ Ħaġrat, Skorba oraz Tarxien[7]. |
Obiekty na maltańskiej liście informacyjnej UNESCO
Poniższa tabela przedstawia obiekty na maltańskie liście informacyjnej UNESCO:
- Nr ref. – numer referencyjny UNESCO
- Obiekt – polskie nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na maltańskiej liście informacyjnej[2]
- Położenie – miasto, local council; współrzędne geograficzne
- Typ – klasyfikacja według zgłoszenia[4]:
- kulturowe (K)
- przyrodnicze (P)
- kulturowo–przyrodnicze (K,P)
- Rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną
- Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Położenie | Typ | Rok | 979 | Klify nadbrzeżne Coastal Cliffs | Wyspy: Malta, Gozo, Comino, Cominotto oraz FilflaAr | P | 1998 | Wysokie wybrzeże położone na pięciu wyspach archipelagu Wysp Maltańskich posiada dużą bioróżnorodność gatunkową roślin i zwierząt[8]. | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
980 | Qawra/Dwejra Qawra/Dwejra | Wyspa Gozo | P (vii)(viii)(ix)(x) | 1998 | Na zachodnim wybrzeżu wyspy Gozo znajdują się obiekty historyczne pochodzące z XVII wieku. Należą do nich m.in.: Wieża Dwejra oraz Wieża Xlendi będące jednymi z tzw. wież Lascarisa[9]. | |||||||
981 | Cittadella Cittadella (Victoria - Gozo) | ArVictoria 36°02′47″N 14°14′22″E/36,046389 14,239444 | K (ii)(iii)(iv)(v) | 1998 | Ufortyfikowane miasto położone w środkowej części wyspy Gozo. Osada została założona w epoce brązu. W średniowieczu została rozbudowana i przekształcona w placówkę wojskową. Jednym z najbardziej znanych zabytków jest Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny[10]. | |||||||
982 | Fortyfikacje rycerskie wokół portów maltańskich Knights' Fortifications around the Harbours of Malta | ArBirgu, Cospicua, Floriana, Gżira, Kalkara, Senglea, Sliema | K (i)(ii)(iv) | 1998 | System fortyfikacji wybudowanych w XVI wieku przez Zakon Maltański. Wpis na listę informacyjną obejmuje: Fortyfikacje Birgu, Floriana Lines, Fortyfikacje Senglei, Santa Margherita Lines, Cottonera Lines, Fort Ricasoli oraz Fort Tigné[11]. | |||||||
983 | Mdina (Città Vecchia) Mdina (Citta' Vecchia) | Ar35°53′09″N 14°24′11″E/35,885833 14,403056 | K (i)(ii)(iii) | 1998 | Mdina to dawna stolica Malty. Posiada system fortyfikacji wybudowanych w XVI wieku przez Zakon Maltański. Jednym z najbardziej znanych zabytków jest Katedra Świętego Pawła[12]. | |||||||
1113 | Maltańskie katakumby Maltese Catacomb Complexes | ArWyspa Malta | K (i)(ii)(iii) | 1998 | Seria katakumb zlokalizowanych na wyspie Malta. Najstarsze z nich pochodzą z VII wieku p.n.e. Największe skupiska katakumb znajdują się w Rabat oraz Mqabba[13]. | |||||||
1114 | Fortyfikacje Victoria Lines Victoria Lines Fortifications | ArGħargħur, Mġarr, Mosta, Naxxar, Rabat | K (i)(ii)(iii) | 1998 | Linia fortyfikacji została wybudowana w XIX wieku przez Brytyjczyków. Początkowo fortyfikacje składały się tylko z trzech fortów: Fortu Binġemma, Fortu Madliena oraz Fortu Mosta. W latach dziewięćdziesiątych XIX w. forty zostały połączone ze sobą murem obronnym[14]. |
Zobacz też
- Ftira – maltański chleb wpisany na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO
Przypisy
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-31] (ang.).
- ↑ a b c d e UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Malta - UNESCO World Heritage Convention [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-15] (ang.).
- ↑ l (red.), Polski Komitet ds Unesco: Malta [online], unesco.pl [dostęp 2023-02-20] (ang.).
- ↑ a b UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., The Criteria for Selection [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-31] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., City of Valletta [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-15] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Ħal Saflieni Hypogeum [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-15] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Megalithic Temples of Malta [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-02] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Coastal Cliffs [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-02] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Qawra/Dwejra [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-20] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Cittadella (Victoria - Gozo) [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-11] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Knights' Fortifications around the Harbours of Malta [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-12] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Mdina (Citta' Vecchia) [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-12] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Maltese Catacomb Complexes [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-12] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Victoria Lines Fortifications [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-12] (ang.).