Małżeństwo Kreczyńskiego

Małżeństwo Kreczyńskiego (także Wesele Kreczyńskiego, ros. Свадьба Кречинского) – trzyaktowa komedia Aleksandra Suchowo-Kobylina napisana w 1854. Prapremiera odbyła się w Moskwie w 1855.[1][2]

Fabuła

Inscenizacja Małżeństwa Kreczyńskiego w Moskwie (1897).

Akcja rozgrywa się w Moskwie. Michał Wasiliewicz Kreczyński jest wykolejeńcem i bankrutem uzależnionym od hazardu karcianego, a jednocześnie ujmującym uwodzicielem kobiet. Poprzez sprytne sztuczki doprowadza do zaręczyn z posażną panną - Lidoczką (Lidką) Muromską. Aby doprowadzić do ślubu musi jednak spłacić swoje długi karciane i wyprawić wytworne przyjęcie zaręczynowe. Wpada więc na pomysł: wysyła do narzeczonej czuły list, w którym niby mimochodem prosi o wypożyczenie na jeden dzień należącego do niej cennego brylantu, co motywuje wymyśloną historyjką o zakładzie z przyjacielem-księciem. Z wyłudzonym w ten sposób brylantem biegnie do lichwiarza, którego również oszukuje - podsuwa mu zręcznie fałszywą kopię i w efekcie ma w kieszeni i pieniądze i brylant. Teraz może się odbyć przyjęcie zaręczynowe. Uroczystość niespodziewanie przerywa Nielkin - odrzucony konkurent do ręki Lidoczki - i publicznie zarzuca Kreczyńskiemu nieuczciwość. Kreczyński udaje pokrzywdzonego niesłusznymi oskarżeniami, ostentacyjnie oddaje brylant i naciska na jak najszybszy ślub. Nielkin wkracza jednak ponownie - tym razem w towarzystwie oszukanego lichwiarza i policji. Panna Lidoczka rozumie teraz, że została perfidnie oszukana, jednak ze względu na dumę oświadcza, że sama ofiarowała Kreczyńskiemu brylant. Zaręczyny jednakże zostają zerwane a ojciec Lidoczki decyduje o wyjeździe rodziny z Moskwy[1][3].

Ekranizacje

  • Свадьба Кречинского (1908; reż. Aleksandr Drankow)[4]
  • Свадьба Кречинского (1953; reż. Aleksej Zołotnickij)[5][6]
  • Свадьба Кречинского (1974; reż. Władimir Worobiow)[7]

Musical

Na podstawie utworu Małżeństwo Kreczyńskiego powstał musical autorstwa Aleksandra Kołkera (muzyka) i Kima Ryżowa (libretto). Prapremiera odbyła się w Leningradzie 7 czerwca 1973.[8] W Polsce został on wystawiony w Operetce Warszawskiej (1978 ; reż. Jurij Pietrow)[9].

Małżeństwo Kreczyńskiego w Polsce

Przekłady

Utwór przełożyli na język polski: Czesław Jastrzębiec-Kozłowski, B. Korzeniewski, I. Kościelski, L. Kozłowski oraz A. Trapszo[2].

Inscenizacje (wybór)[10]

Premiera polska odbyła się w Wilnie w 1859 r[11][2].

  • Teatry Dramatyczne we Wrocławiu (1951)
  • Teatr Ziemi Pomorskiej (1954; reż. Maria d'Alphonse)
  • Teatr Ludowy w Warszawie (1960; reż. Artur Kwiatkowski)
  • Teatr Nowy w Zabrzu (1961; reż. Danuta Bleicherówna)
  • Teatr Ziemi Łódzkiej (1963; reż. Aniela Borysławska)
  • Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie (1965; reż. Jerzy Hoffmann)
  • Teatr Ziemi Opolskiej (1970; reż. Edmund Pietrzyk)
  • Teatr Polski Bielsko-Cieszyn (1980; reż. Marek Tadeusz Nowakowski)

Spektakl telewizyjny

W 1976 r. w Teatrze Telewizji wyemitowano spektakl pt. Małżeństwo Kreczyńskiego w reżyserii Juliusza Burskiego i Wiesława Wodeckiego[12][13].

Przypisy

  1. ↑ a b Małżeństwo Kreczyńskiego, [w:] StanisławS. Marczak-Oborski StanisławS., Iskier przewodnik teatralny, Warszawa: Iskry, 1964, s. 208-209 .
  2. ↑ a b c Wesele Kreczyńskiego, [w:] HannaH. Baltyn-Karpińska HannaH., "Iskier" leksykon dramatu, Warszawa: "Iskry", 2008, s. 287, ISBN 978-83-244-0083-6 .
  3. ↑ Kronika miejscowa i zagraniczna. Kraków 24 czerwca, „Czas” (nr 143), Małopolska Biblioteka Cyfrowa, 25 czerwca 1878, s. 2 [dostęp 2024-04-16] .
  4. ↑ Свадьба Кречинского (1908) [online], Kinopoisk [dostęp 2023-10-27] .
  5. ↑ Małżeństwo Kreczyńskiego (1953) [online], IMDb [dostęp 2023-10-27] .
  6. ↑ Małżeństwo Kreczyńskiego [online], Filmweb [dostęp 2023-10-27] .
  7. ↑ Свадьба Кречинского (ТВ, 1974) [online], Kinopoisk [dostęp 2023-10-27] .
  8. ↑ Мюзикл Колкера «Свадьба Кречинского» [online], Belcanto - Классическая музыка, опера и балет [dostęp 2023-10-27] .
  9. ↑ Wesele Kreczyńskiego, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-10-27] .
  10. ↑ Małżeństwo Kreczyńskiego, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2023-10-27] .
  11. ↑ Małżeństwo Kreczyńskiego, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2023-10-27] .
  12. ↑ Małżeństwo Kreczyńskiego [online], FilmPolski.pl [dostęp 2023-10-27] .
  13. ↑ Małżeństwo Kreczyńskiego, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-10-27] .

Linki zewnętrzne

  • Małżeństwo Kreczyńskiego, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2023-10-27] .
  • Małżeństwo Kreczyńskiego - afisz Towarzystwa Artystów Dramatycznych pod dyr. K. Hoffmana i J. Głodowskiego (1888) [w:] Bibliotece Cyfrowej Polona [online] [dostęp 2023-10-27]