Mały gończy gaskoński
 Pies rasy mały gończy gaskoński | |||
| Inne nazwy | Petit Bleu de Gascogne | ||
|---|---|---|---|
| Kraj patronacki | Francja | ||
| Kraj pochodzenia | Francja[1] | ||
| Wymiary | |||
| Wysokość | 52 – 58 cm (psy), | ||
| Klasyfikacja | |||
| FCI | Grupa 6, Sekcja 1.2, numer wzorca 31 | ||
| |||
Mały gończy gaskoński – rasa psa, należąca do grupy psów gończych, zaklasyfikowana do sekcji średnich psów gończych. Według klasyfikacji FCI podlega próbom pracy[1].
Rys historyczny
Mały gończy gaskoński to stara rasa, wywodząca się od dużych gończych gaskońskich. Rasa ta długo pozostawała w ukryciu, ponieważ gończe z Gaskonii były hodowane jedynie przez myśliwych i tylko jako psy użytkowe. Hodowcy przeważnie nie rejestrowali miotów w organizacjach kynologicznych, a tym bardziej nie pokazywali ich na wystawach.
Historia zarówno małych, jak i dużych gończych gaskońskich zaczęła się we Francji i sięga wieku XIV, kiedy to Gaston Phoebus – hrabia de Foix i autor „Księgi Łowów” – wyhodował słynną wówczas sforę „błękitnych psów”, które radziły sobie z wilkami, a także polowały na niedźwiedzie i dziki. Przez kolejne stulecia, poprzez starannie ukierunkowaną hodowlę, stworzono dwie odmiany gończego gaskońskiego – małą i dużą, także odmiana mniejsza jest wynikiem celowej redukcji wzrostu dużego gończego gaskońskiego, bezpośrednio związanej z jej użytkowością. Mniejszy gończy był potrzebny do polowania na zające i inną drobną zwierzynę.
Pierwsze wzmianki o małych gończych gaskońskich pojawiają się w piśmiennictwie XVIII wieku. Jednym z udokumentowanych opisów rasy mały gończy gaskoński jest opis sfory trzymanej na dworze biskupa Poitiers. Foundras – Chateauthiers (1720 – 1773) tak ją przedstawił:
„Są niewielkie i lekkie, lecz silne, mają mocne grzbiety, cienkie ogony, zaś uszy ich są miękkie i pofałdowane. Ich charakterystyczna maść nie zmienia się nawet wtedy, gdy zmokną podczas polowania w porannej rosie. Polują uważnie. Mają piękny, głęboki głos”.
Wygląd
Mały gończy gaskoński przypomina wyglądem swego większego krewniaka – dużego gończego gaskońskiego, ma nieco bardziej zwartą sylwetkę i lżejszą głowę. Główną różnicą pomiędzy tymi dwiema rasami gończych gaskońskich jest wzrost – u małego gończego gaskońskiego waha się on w granicach od 52 do 58 cm dla psów oraz od 50 do 56 cm dla suk, zaś duży gończy gaskoński osiąga nawet 72 cm.
Budowa
Według wzorca FCI, który został opublikowany w wersji obowiązującej 24 stycznia 1996 roku, mały gończy gaskoński:
- Jest psem średniej wielkości, proporcjonalnym, dystyngowanym
- W budowie anatomicznej:
- Czaszka widziana od przodu jest lekko wysklepiona, niezbyt szeroka; guz potyliczny lekko zaznaczony. Widziana z góry ma słabo wyrażony kształt owalny. Czoło pełne. Stop słabo zaznaczony.
- Trzewioczaszka: Nos czarny, szeroki, nozdrza rozwarte. Kufa tej samej długości co czaszka, mocna, często lekko wysklepiona. Szczęki/uzębienie: zgryz nożycowy. Siekacze osadzone prostopadle do szczęk. Wargi niezbyt grube i niezbyt rozwinięte. Warga górna zakrywa dolną. Policzki suche. Oczy owalne, brązowe, o łagodnym wyrazie. Uszy niezbyt grube, pofałdowane, sięgające co najmniej do końca nosa.
- Szyja jest długa, z nieznacznym podgardlem.
- Tłów posiada grzbiet dobrze związany. Lędźwie dobrze związane, niezbyt długie. Zad lekko spadzisty. Klatka piersiowa długa, sięgająca łokci; przedpiersie dość dobrze rozwinięte. Żebra lekko zaokrąglone. Brzuch płaski i głęboki.
- Ogon jest cienki, sięgający do stawu skokowego. W ruchu noszony dumnie, szablasto wygięty.
- Kończyny przednie są dość mocne. Łopatka umięśniona, średnio kątowana. Łokieć dobrze przylegający do tułowia. Przedramię o dobrym kośćcu.
- Kończyny tylne proporcjonalne. Udo dość długie, muskularne, ale nie przesadnie. Staw skokowy szeroki, lekko kątowany, nisko osadzony. Łapy owalne, palce suche i zwarte. Opuszki i pazury czarne.
- Chody regularne i swobodne.
- Skóra jest sprężysta, czarna lub z dużą ilością czarnych plam, nigdy nie całkowicie biała.
Śluzówki czarne.
- Samce muszą posiadać dwa prawidłowo wykształcone jądra całkowicie umieszczone w worku mosznowym.
Szata i umaszczenie
Włos jest krótki, półgruby oraz obfity. Umaszczenie w całości cętkowane (czarno-białe), co nadaje maści odcień niebiesko-łupkowy; z czarnymi łatami różnej wielkości lub bez łat. Dwie czarne łaty zwykle umiejscowione są po obu stronach głowy, pokrywając uszy, obejmując oczy i sięgając do policzków. Nie łączą się one na czaszce, pozostawiając białą strzałkę pośrodku, w środku której często znajduje się małe czarne znaczenie, owalnego kształtu, charakterystyczna dla rasy. Nad łukiem brwiowym znajdują się dwie plamki podpalane o mniej lub bardziej żywym kolorze. Ślady podpalania znajdują się także na policzkach, na wargach, na wewnętrznej powierzchni uszu, na kończynach i pod ogonem. Według standardu wadami są wszelkie odchylenia od powyższego opisu, a wady dyskwalifikujące to:
- brak typu,
- przodozgryz lub tyłozgryz,
- oko jasne,
- wszelkie inne maści poza przewidzianymi przez wzorzec,
- widoczne kalectwo,
- poważne wady anatomiczne,
- osobniki tchórzliwe lub agresywne.
Zachowanie i charakter
Mały gończy gaskoński to pies o czułym węchu, który wykorzystuje podczas polowania, dostosowuje się do innych psów i pracy w grupie, stąd dobrze poluje w sforach. Wymaga konsekwentnego prowadzenia. Jako inteligentny i wytrwały przedstawiciel ras myśliwskich chętnie się uczy i wykonuje polecenia swego przewodnika. Jest psem przyjaznym, bez skłonności do agresji.
Użytkowość
Mały gończy gaskoński potrzebuje dużo ruchu. Realizuje się na konkursach tropowców i dzikarzy, a także w zwykłej zabawie w szukanie przedmiotów. Małe gończe gaskońskie potrafią trzymać się tropu nawet przy niesprzyjającej pogodzie i w trudnym terenie. Wytrwałe, silne i chętnie współpracujące z człowiekiem, nadają się do polowania na zające, ale także na dziki, lisy i inną zwierzynę.
Mały gończy gaskoński jest wszechstronnym psem myśliwskim, używanym do polowania z bronią palną, czasami do polowania par force. Najczęściej używany do polowania na zające, ale poluje także na grubą zwierzynę.
Popularność
Ze względu na swoje uniwersalne cechy użytkowe i charakterologiczne mały gończy gaskoński jest popularną rasą psów myśliwskich w południowo-zachodniej części Francji.
Przypisy
Bibliografia
- Bruce Fogle: Wielka encyklopedia : Psy. Warszawa: MUZA SA, 1996. ISBN 83-7079-672-9.
- Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2012. ISBN 978-83-7705-179-5.
- Eva-Maria Krämer "Rasy psów", Oficyna Wydawnicza MULTICO, Warszawa 2003, ISBN 83-7073-372-7
- Hans Räber "Encyklopedia psów rasowych" tom II, Oficyna Wydawnicza MULTICO, Warszawa 2001, ISBN 83-7073-220-8
