Masakra Arabów na Zanzibarze

Masakra Arabów na Zanzibarze
Ilustracja
Scena z dokumentu Africa Addio ukazująca ciała zamordowanych Arabów
Państwo

 Zanzibar

Miejsce

wyspa Zanzibar, Afryka

Data

styczeń 1964

Liczba zabitych

między 13-20 tyś.

Sprawca

bojówki Partii Afroszyrazyjskiej i Umma, lokalna czarnoskóra ludność

Położenie na mapie Afryki
Mapa konturowa Afryki, po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia6°09′00,41″S 39°20′21,46″E/-6,150114 39,339294

Masakra Arabów na Zanzibarze – masowe egzekucje, gwałty i tortury ludności arabskiej dokonane przez bojówki Partii Afroszyrazyjskiej i Umma oraz lokalną czarnoskórą ludność podczas rewolucji na Zanzibarze w styczniu 1964 roku[1][2].

Nie jest znana dokładna liczba ofiar, historycy szacują, że zginęło ok. 13–20 tys. Arabów, a tysiące kolejnych zostało wygnanych do Omanu[3][2]

Zdaniem niektórych naukowców, działania te nosiły znamię ludobójstwa[4][3].

Tło

Niewolnictwo, będące motorem lokalnej arabskiej ekonomii, zostało zniesione na Zanzibarze w 1897 r., jednak większość arabskiej elity, która od 200 lat dominowała politykę wyspy, nie podjęła żadnego wysiłku, aby ukryć swoje rasistowskie poglądy na temat czarnoskórej większości ludności wyspy i otwarcie postrzegała ich jako podwładnych nadających się jedynie do pracy w niewoli. W efekcie tego, w parlamencie Minister Finansów Juma Aley odmówił odpowiedzi na pytanie czarnoskórego Abeida Karume, komentując, że nie musi odpowiadać na pytania zwykłego „barkarza”. W innym przemówieniu w parlamencie powiedział dodatkowo, że jeśli Arabowie są nadreprezentowani w rządzie, to nie jest to spowodowane kolorem skóry, ale raczej tym, że zdolności umysłowe czarnoskórych są niskie, a zdolności umysłowe takich jak on Arabów są wysokie[5].

Wciąż obecna na wyspie pamięć o arabskim handlu niewolnikami (niektórzy żyjący wtedy starsi czarnoskórzy byli niewolnikami w młodości) w połączeniu z wyraźnie protekcjonalnym poglądem, który żywiła elita arabska wobec czarnej większości, spowodowała, że duża część mieszkańców wyspy zaczeła podważać legalność ówczesnego rządu[5]. Dodatkowo drastyczne cięcia finansowania szkół na obszarach nie-arabskich zostały powszechnie odebrane jako znak, że zdominowany przez Arabów rząd planuje zapewnić czarnoskórym stały status drugiej kategorii[5].

Przebieg

W efekcie zamordowano tysiące nieuzbrojonych arabskich cywilów[6][2]. Wiele hinduskich sklepów zostało splądrowanych i spalonych, a niektórzy Hindusi (element miejscowej elity handlowej) zostali zabici. Majątki Arabów zostały wywłaszczone[1]. Po ukierunkowanej rzezi tysiące kolejnych umieszczono w obozach, a później przymusowo deportowano do Omanu[7].

Niszczone było również kojarzone z Arabami islamskie dziedzictwo Zanzibaru. Większość arabskich rękopisów znajdujących się w Archiwach Narodowych Zanzibaru została zniszczona. Na ulicach symbolicznie palono Korany, mimo że 98 procent populacji Zanzibaru stanowili muzułmanie[6].

Zabijanie arabskich cywilów i grzebanie ich zwłok w masowych grobach zostały udokumentowane przez włoską ekipę realizującą w helikopterze sceny do dokumentu Africa Addio, a ta sekwencja filmu jest jedynym znanym, wizualnym udokumentowaniem zbrodni. Weterani rewolucji określają dokument jako fikcyjny[8].

Przypisy

  1. ↑ a b Leo Kuper: Race, Class, and Power: Ideology and Revolutionary Change in Plural Societies. Routledge, 2017-07-05, s. 127. ISBN 978-1-351-49504-2. (ang.).
  2. ↑ a b c What We Forgot To Remember, Part 1: Genocide in Zanzibar. Areo, 2017-07-02. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).
  3. ↑ a b The 1964 Zanzibar Genocide: The Politics of Denial. W: Abdullah Ali Ibrahim: Africa and the Gulf Region: Blurred Boundaries and Shifting Ties. Gerlach Press, June 2015. DOI: 10.2307/j.ctt1df4hs4. ISBN 978-3-940924-70-4.
  4. ↑ Amr Salahi: Zanzibar's forgotten legacy of slavery and ethnic cleansing. The New Arab, 2020-07-03. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).
  5. ↑ a b c Donald Petterson: Revolution In Zanzibar: An American's Cold War Tale. Basic Books, 2009-04-21, s. 12. ISBN 978-0-7867-4764-1. (ang.).
  6. ↑ a b Kazuo Morimoto: Sayyids and Sharifs in Muslim Societies: The Living Links to the Prophet. Routledge, 2012-06-25, s. 192. ISBN 978-1-136-33738-3. (ang.).
  7. ↑ Amar Diwakar: Remembering Zanzibar's revolution and its bloody aftermath. TRT World. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).
  8. ↑ Marie-Aude Fouéré. Film as archive: Africa Addio and the ambiguities of remembrance in contemporary Zanzibar. „Social Anthropology”. 24 (1), s. 93, 2016. DOI: 10.1111/1469-8676.12282. (ang.).