Ophisurus

Ophisurus
Lacepède, 1800[1]
Ilustracja
Ophisurus serpens na ilustracji z 1845 roku
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

ryby kostnoszkieletowe

Gromada

promieniopłetwe

Podgromada

nowopłetwe

Infragromada

doskonałokostne

Rząd

węgorzokształtne

Rodzina

żmijakowate

Podrodzina

Ophichthinae

Rodzaj

Ophisurus

Typ nomenklatoryczny

Muraena serpens Linnaeus, 1758

Synonimy
  • Leptognathus Swainson, 1838[2]
  • Leptorhynchus[a] Smith, 1840[3]
  • Anepistomon[b] Gistel, 1848[4]
Gatunki

2 gatunki – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Ophisurus – rodzaj ryb promieniopłetwych z podrodziny Ophichthinae w obrębie rodziny żmijakowatych (Ophichthidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Do rodzaju należą gatunki występujące w wodach Oceanu Spokojnego i Oceanu Atlantyckiego wraz z Morzem Śródziemnym[5][6].

Morfologia

Długość ciała do 250 cm; brak danych dotyczących masy ciała[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1800 roku francuski przyrodnik Bernard Germain de Lacépède w publikacji własnego autorstwa poświęconej historii naturalnej ryb[1]. Gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) żmijak piaskowy (O. serpens)[7].

Etymologia

  • Ophisurus: gr. οφις ophis, οφεως opheōs ‘wąż’; ουρα oura ‘ogon’[8].
  • Leptognathus: gr. λεπτος leptos ‘delikatny, drobny’[9]; γναθος gnathos ‘żuchwa’[10]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Leptognathus oxyrhynchus Swainson, 1838 (= Muraena serpens Linnaeus, 1758).
  • Leptorhynchus: gr. λεπτος leptos ‘delikatny, drobny’[9]; ῥυγχος rhunkhos ‘pysk, ryj, dziób’[11]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Leptorhynchus capensis Smith, 1840 (= Muraena serpens Linnaeus, 1758).
  • Anepistomon: etymologia niejasna, autor nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej; być może od gr. ανεπιστημων anepistēmōn ‘nieumiejętny’[12].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[5]:

  • Ophisurus macrorhynchos Bleeker, 1852
  • Ophisurus serpens (Linnaeus, 1758) – żmijak piaskowy[13]

Uwagi

  1. Młodszy homonim Leptorhynchus Clift, 1828 (Reptilia).
  2. Nowa nazwa dla Leptorhynchus Smith, 1840.

Przypisy

  1. a b B.G. de Lacépède: Histoire naturelle des poissons. T. 2. Paris: Plassan, 1800, s. 134. (fr.).
  2. W. Swainson: The natural history of fishes, amphibians, & reptiles, or monocardian animals. Cz. 1. London: Longman & Co., 1839, s. 221. (ang.).
  3. A. Smith: Illustrations of the zoology of South Africa, consisting chiefly of figures and descriptions of the objects of natural history collected during an expedition into the interior of South Africa, in the years 1834, 1835, and 1836; fitted out by "The Cape of Good Hope association for exploring Central Africa": together with a summary of African zoology, and an inquiry into the geographical ranges of species in that quarter of the globe. Cz. 4. London: Smith, Elder and Co., 1845, s. ryc. vi i tekst. (ang.).
  4. J.von N.F.X. Gistel: Naturgeschichte des Thierreichs für höhere Schulen. Stuttgart: Hoffmann, 1848, s. ix. (niem.).
  5. a b RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 11 maja 2024 [dostęp 2024-06-09]  (ang.).
  6. a b R. Froese & D. Pauly: Ophisurus. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-06-09]. (ang.).
  7. A. Risso: Histoire naturelle des principales productions de l’Europe méridionale, et particulièrement de celles des environs de Nice et des Alpes maritimes. T. 3. Paris: Chez F.-G. Levrault, 1827, s. 206. (fr.).
  8. Ch. Scharpf: Family Ophichthidae Günther 1870 (Snake Eels and Worm Eels). The ETYFish Project. [dostęp 2024-06-09]. (ang.).
  9. a b Jaeger 1959 ↓, s. 139.
  10. Jaeger 1959 ↓, s. 111.
  11. Jaeger 1959 ↓, s. 222.
  12. Z. Abramowiczówna: Słownik grecko-polski. T. 1: Α-Δ. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 178. (pol. • gr.).
  13. S. Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo morskie, 1982, s. 228. ISBN 83-215-2103-7.

Bibliografia

  • E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).