Partie polityczne w Afganistanie
W 2007 roku w Afganistanie działały 84 partie polityczne[1], z czego 30 było lewicowych[2]. W 2019 roku zarejestrowanych partii było 74[3].
Po powrocie Talibów do władzy w 2021 roku większość afgańskich partii została w kraju zdelegalizowana, część z nich działa poza granicami kraju[4].
Główne partie[3]
Partia | Ideologia |
---|---|
Afgańska Partia Rozwoju | islamizm |
Narodowa Zjednoczona Partia Afganistanu | socjalizm, sekularyzm, równość płci, progresywizm, lewicowy nacjonalizm[5], feminizm[6], pacyfizm[7] |
Narodowa Partia Konsensusu Oświecenia Afganistanu | socjalizm, sekularyzm, równość płci |
Afgańska Partia Pokoju | socjalizm, sekularyzm |
Partia Islamska (frakcja Hekmatjara) | islamizm, islamski fundamentalizm |
Republikańska Partia Afganistanu | islamizm |
Stowarzyszenie Muzułmańskie | islamizm, islamska demokracja, republikanizm, komunitaryzm[6] |
Islamski Ruch Afganistanu | islamski fundamentalizm, szariatyzm[6] |
Afgańska Partia Socjaldemokratyczna | socjaldemokracja, pasztuński nacjonalizm[6], pasztunizacja |
Islamska Partia Jedności Afganistanu | islamizm szyicki[6] |
Islamska Organizacja Misji Afganistanu | islamizm[6] |
Narodowy Islamski Ruch Afganistanu | sekularyzm[6] |
Narodowy Front Ocalenia Afganistanu | tradycjonalizm, islamizm |
Afgańska Umiarkowana Partia | afgański nacjonalizm, demokracja |
Organizacja Wyzwolenia Afganistanu | komunizm, marksizm-leninizm-maoizm, antyrewizjonizm |
Komunistyczna Partia Afganistanu | komunizm, marksizm-leninizm-maoizm, antyimperializm, antyrewizjonizm |
Partia Solidarności Afganistanu | demokratyczny socjalizm, sekularyzm, reformizm, socjaldemokracja, demokratyczny socjalizm, socjalistyczny feminizm, równość płci, antyimperializm[6][8] |
Partia Islamska (frakcja Chalisa) | islamizm, islamski fundamentalizm, trybalizm, pasztunwali, konserwatyzm socjalny, antykomunizm |
Ruch Narodowy | islamska demokracja, islamski liberalizm, reformizm, antypakistanizm |
Narodowy Kongres Partii Afganistanu | sekularyzm, liberalizm, federalizm |
Narodowy Islamski Front Afganistanu | afgański nacjonalizm, dawniej monarchizm |
Partia Tauhidu | tauhid |
Narodowy Ruch Solidarności Afganistanu | monarchizm |
Narodowa Islamska Partia Jedności Afganistanu | islamizm szyicki, konserwatyzm religijny, afgański nacjonalizm |
Narodowa Partia Solidarności Afganistanu | ismailizm |
Pasztuńska Partia Socjaldemokratyczna | sekularyzm, socjaldemokracja, pasztuński nacjonalizm |
Prawda i Sprawiedliwość | multikulturalizm, reformizm, eurazjatyzm |
Afgańska Partia Liberalna | sekularyzm |
Demokratyczna Partia Watan | socjaldemokracja, progresywizm, reformizm |
Hezbollah | islamizm szyicki, polityka Ruhollaha Chomejniego |
Partia Aśramy | aśrama |
Organizacja Wyzwolenia Afganistanu | komunizm, marksizm-leninizm, maoizm, antyrewizjonizm |
Partia Ojczyzny (1997) | socjaldemokracja, progresywizm, reformizm |
Ludowa Islamska Partia Jedności Afganistanu | |
Islamska Partia Jedności Afganistanu (frakcja Irfaniego) | |
Partia Dobrobytu Afganistanu | |
Demokratyczna Partia Afganistanu | |
Partia Zgody i Zmiany Afganistanu | |
Partia Jedności Narodowej Afganistanu | |
Narodowy Ruch Afganistanu | |
Narodowa Partia Suwerenności | |
Narodowa Islamska Partia Pokoju | |
Partia Insaf | |
Partia Nowego Afganistanu | |
Islamistyczny Ruch Ludowy | |
Progresywna Demokratyczna Partia Afganistanu | |
Partia Sprawiedliwości i Rozwoju | |
Jedna Partia | |
Młodzieżowa Partia Solidarności Afganistanu | |
Narodowa Partia Przebudzenia Afganistanu | |
Islamska Partia Afganistanu | |
Afgańska Ludowa Islamska Partia Rewolucyjna | |
Islamska Partia Ruchu Rewolucyjnego Afganistanu | |
Partia Prawdy | |
Islamska Partia Afgańskiego Ruchu Ludowego | |
Afgańska Partia Narodowa | |
Partia Ruchu Narodowego Afganistanu | |
Afgańska Ludowa Partia Wolności | |
Partia Narodów Zjednoczonych Afganistanu | |
Partia Głosu Ludu | |
Partia Ludowa Afganistanu | |
Narodowa Partia Konsensusu Młodzieży | |
Afgańska Partia Powstania Narodowego | |
Partia Zjednoczonego Afganistanu | |
Afgańska Narodowa Partia Dobrobytu | |
Islamska Partia Ochrony Afganistanu | |
Partia Sprawiedliwości Afganistanu | |
Muzułmański Ruch Afganistanu | |
Islamska Partia Ruchu Afganistanu | |
Afgańska Partia Zmiany i Dobrobytu | |
Afgańska Ludowa Narodowa Partia Rozwoju | |
Partia Ruchu Ludowego Afganistanu | |
Afgańska Narodowa Partia Współpracy | |
Zjednoczona Islamska Partia Ruchu Afganistanu | |
Afgańska Partia Ludowa | |
Afgańska Ludowa Partia Równości | |
Partia Solidarności Ludu Afganistanu | |
Islamska Partia Sprawiedliwości Afganistanu |
Rozwiązane partie
Partia | Ideologia | Uwagi |
---|---|---|
Ludowy Ruch Solidarności Afganistanu | ||
Tebajska Partia Islamska | ||
Partia Ruchu Narodowego Afganistanu | ||
Rewolucyjna Organizacja Robotników Afganistanu | ||
Afgański Ruch Młodzieży Muzułmańskiej | ||
Partia Narodu Afgańskiego | ||
Liberalno-Demokratyczna Partia Afganistanu | ||
Partia Robotnicza | ||
Ogólnoafgański Ruch na rzecz Demokracji i Rozwoju | ||
Partia Jedności Narodów Afganistanu | ||
Narodowa Islamska Umiarkowana Partia | ||
Islamska Organizacja Młodego Afganistanu | ||
Narodowa Partia Niepodległości Afganistanu | ||
Islamistyczny Ruch Afganistanu | islamizm | |
Nowa Partia Afganistanu | Partia powstała w roku 2004. W grudniu 2005 doszło do połączenia Nowej Partii Afganistanu ze Stowarzyszeniem Muzułmańskim. | |
Wieczny Płomień | komunizm, marksizm-leninizm, maoizm, antyrewizjonizm | W 1969 roku partia została zdelegalizowana za krytyczne stanowisko wobec Mohammada Zahera Szaha. |
Ludowo-Demokratyczna Partia Afganistanu | afgański nacjonalizm, lewicowy nacjonalizm, progresywizm, sekularyzm; do 1987 socjalizm, marksizm-leninizm | Partia komunistyczna założona w 1965 r., zdobyła władzę w zamachu stanu w 1978 r. i do 1989 roku była dominującą partią w Afganistanie. Partia została w 1989 roku przemianowana na Partię Ojczyzny. |
Partia Ojczyzny (1989-1992) | afgański nacjonalizm, lewicowy nacjonalizm, progresywizm, sekularyzm | Partia powstała w 1989 roku w wyniku przemianowania z Ludowo-Demokratycznej Partii Afganistanu, została rozwiązana dnia 16 kwietnia 1992 roku. |
Narodowa Rewolucyjna Partia Afganistanu | pasztuński nacjonalizm, pasztunizacja, autorytaryzm, republikanizm, progresywizm, sekularyzm | Partia działała w latach 1974-1978. Została założona przez Mohammada Dauda Chana; po rewolucji kwietniowej partia została zdelegalizowana przez władze komunistyczne, a jej przewodniczący, wraz z rodziną, został zamordowany przez nowe władze. |
Partia Islamska | panislamizm, salafizm[6] | Partia działała w latach 1975-1979. |
Partia Pracy i Rozwoju | Partia działała w latach 2002-2014. Została zarejestrowana dnia 23 lutego 2013, jednak 21 stycznia następnego roku została wycofana z listy partii politycznych, ponieważ ugrupowanie nie spełniało wymogu posiadania 10 tys. członków oraz biur w co najmniej 20 wilajetach[9][10]. | |
Partia Jedności i Dobrobytu Afganistanu | Partia została założona w 2007 roku. W 2016 roku została przekształcona w Afgańską Partię Zmiany i Dobrobytu. |
Przypisy
- ↑ Licensed Political Parties. moj.gov.af. [dostęp 2007-05-14]. (ang.).
- ↑ Leftist Parties of the World - Afghanistan. broadleft.org, 2006-10-01. [dostęp 2011-05-14]. (ang.).
- ↑ a b لیست احزاب سیاسی راجستر شده در وزارت عدلیه. moj.gov.af. [dostęp 2019-08-01]. (pers.).
- ↑ Afghanistan: Political party leaders protest cabinet choices made by Taliban. aninews.in, 2021-09-09. (ang.).
- ↑ حزب متحد ملی افغانستان. payam-aftab.com, 2016-08-14. (pers.).
- ↑ a b c d e f g h i List of Political Parties in Afghanistan. timesofelection.com. [dostęp 2022-04-08]. (ang.).
- ↑ مرامنامه (برنامه) حزب متحد ملی افغانستان. mehrwatan.com. (pers.).
- ↑ هشتم مارچ ، روز نبرد زنان گرامی باد!. shoresh.eu, 2012-03-08. [dostęp 2013-08-08]. (pers.).
- ↑ وزارت عدلیه ۱۰ حزب سیاسی را لغو کرد. mandegardaily.com. [dostęp 2017-06-04]. (pers.).
- ↑ فعالیت نزدیک به بیست حزب سیاسی به حالت تعلیق درآمد. 8am.af. [dostęp 2016-03-03]. (pers.).