Przymiotno jednokoszyczkowe
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | astrowce | ||
Rodzina | astrowate | ||
Podrodzina | Asteroideae | ||
Rodzaj | przymiotno | ||
Gatunek | przymiotno jednokoszyczkowe | ||
Nazwa systematyczna | |||
Erigeron uniflorus L. Sp. pl. 2:864. 1753[3] | |||
|
Przymiotno jednokoszyczkowe[4] (Erigeron uniflorus L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje w górach Europy, Ameryki Północnej, Turcji i Kaukazu[5]. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach. Roślina rzadka[6].
Morfologia
- Łodyga
- Wzniesiona, o wysokości 2–12 cm, nierozgałęziająca się. Jest zielona i obficie wełnisto owłosiona (ale bez gruczołów). Na jej szczycie pojedynczy koszyczek i stąd gatunkowa nazwa rośliny[6]. Pod ziemią nierozgałęzione kłącze[7].
- Liście
- Dolne klinowatojajowate, o stępionych wierzchołkach, czasami nawet wycięte, łodygowe siedzące, lancetowate, ostro zakończone. Mają orzęsione brzegi i są mniej lub więcej owłosione[7].
- Kwiaty
- Zebrane w pojedynczy koszyczek o średnicy 10–27 mm. Kwiaty dwojakiego rodzaju; wewnętrzne kwiaty w koszyczku to obupłciowe kwiaty rurkowate, brzeżne to żeńskie kwiaty języczkowe. Kwiaty rurkowe przeważnie czerwonawe na szczycie, brzeżne kwiaty języczkowe w jasnoliliowym kolorze, ok. 2-krotnie dłuższe od kwiatów wewnętrznych. We wszystkich kwiatach puch kielichowy w jednym szeregu. Listki okrywy koszyczka silnie wełnisto owłosione, zielone, lub o fioletowych szczytach[7].
- Owoc
- Niełupka o długości 1,2–2 mm z krótkim (2,5–4 mm) puchem kielichowym[7].
- Morfologia
- Pokrój
- Kwiatostan
Biologia i ekologia
Bylina. Kwitnie od lipca do września. Siedlisko: porasta wilgotne skały i hale. W Tatrach występuje głównie w piętrze alpejskim[6].
Tworzy mieszańce z bardzo podobnym gatunkiem – przymiotnem węgierskim.
Zagrożenia
Kategorie zagrożenia gatunku:
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[8]: R (rzadki).
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin: LR (low risk, gatunek niskiego ryzyka).
Gatunek nie ma statusu gatunku prawnie chronionego – w Polsce występuje wyłącznie na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego, gdzie i tak podlega ochronie.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-06-15].
- ↑ a b c Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd.. ISBN 83-7073-385-9.
- ↑ a b c d Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- SNL: ullbakkestjerne
- EoL: 468936
- EUNIS: 152653
- Flora of North America: 242422281
- FloraWeb: 2187
- GBIF: 3147144
- identyfikator iNaturalist: 162543
- IPNI: 204648-1
- ITIS: 35963
- NCBI: 72932
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): gcc-101356
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:204648-1
- Tela Botanica: 75111
- identyfikator Tropicos: 2710161
- USDA PLANTS: ERUN4
- CoL: 6GPX5