Rusofilia

Rusofilia^[1], także rusofilstwo^[2], rusofilizm^[3] – przychylny stosunek wobec Rosji, jej historii, języka, kultury i obyczajów, jak i do samych Rosjan^[4][5][3]. Antonimem rusofilii jest rusofobia(inne języki)^[6].

Rusofilia w kontekście historycznym jest zjawiskiem związanym z narodami, które miały stały kontakt z Rosją, często sąsiadując z nią lub będąc pod jej okupacją. W częściach Europy Wschodniej rusofilia zaczęła pojawiać się od początku XX wieku w charakterze ruchu mniejszościowego (patrz moskalofilstwo)^[7].

Niektórzy politycy rusofilscy mogą również popierać rusyfikację swojego kraju (szczególnie w byłych państwach radzieckich lub państwach satelickich Związku Radzieckiego), jak np. Aleksander Łukaszenka^[8][9][10].

W 2004 Instytut Gallupa opublikował międzynarodowe wyniki badań opinii społecznej, według których 9% Finów, Japończyków i Turków miało pozytywny lub bardzo pozytywny stosunek do Rosji. Na wyniki badań w Łotwie (36%) i Estonii (34%) prawdopodobny wpływ wywarły liczne mniejszości Rosjan w tych krajach^[11].

Wielu Serbów tradycyjnie postrzega Rosję jako bliskiego sojusznika Serbii, ze względu na wspólne korzenie słowiańskie oraz wiarę prawosławną dzieloną przez oba państwa^[12][13][14]. W 2021 Europejska Rada Spraw Zagranicznych przeprowadziła sondaż, według którego 54% serbskich badanych postrzegało Rosję jako ich kluczowego sojusznika. Dla porównania, 11% tak samo postrzegało Unię Europejską, a 6% Stany Zjednoczone^[15]. W Serbii znajdują się obiekty odnoszące się kulturowo do Rosji, m.in. pomnik Mikołaja II czy Hotel Moskwa^[16][17][18]. W 2017 roku mieszkańcy serbskiej wsi Adžinci zmienili nazwę swojej wioski na Putinovo, na cześć Władimira Putina^[19][20].

Po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę, skrajnie prawicowa organizacja Narodowy Patrol zorganizowała serię prorosyjskich wiecy w Belgradzie. Udział w nich wzięło około 4000 osób^[21][22]. W 2024 nowo wybrany premier Serbii Miloš Vučević wyraził poparcie dla ukraińskiej strony konfliktu, jednak nie zdecydował się na wprowadzenie sankcji wobec Rosji^[23]. Według sondażu z maja 2024, przeciwko sankcjom wobec Rosji opowiedziało się 84,6% badanych, natomiast 69,1% winą za wojnę na Ukrainie obarcza USA i Zachód, a 7% – samą Ukrainę^[24].

Armeńska Federacja Rewolucyjna to jedna z głównych prorosyjskich partii politycznych w Armenii^{[25][26][27][28]}.

Białoruś ma bliskie powiązania polityczne i gospodarcze z Rosją, gdyż oba kraje są członkami Państwa Związkowego, Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym, Wspólnoty Niepodległych Państw i Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej, ze względu na wspólne dziedzictwo radzieckie. Po protestach na Białorusi w latach 2020–2021 i rosyjskiej inwazji na Ukrainę wielu obserwatorów określiło Białoruś jako marionetkowe państwo Rosji lub państwo satelickie^{[29][30][31][32][33][34]}.

Chińska Republika Ludowa pod przywództwem Partii Komunistycznej udzieliła Federacji Rosyjskiej zdecydowanego wsparcia po nałożeniu międzynarodowych sankcji po inwazji Rosji na Ukrainę^[35][36][37]. Chiny utrzymywały bliskie stosunki ze Związkiem Radzieckim jeszcze przed rozłamem chińsko-radzieckim ze względu na ideologiczne pokrewieństwo między tymi dwoma państwami komunistycznymi^[38].

Dawne nastroje antyrosyjskie w Chinach znacznie osłabły ze względu na postrzegane wspólne nastroje antyzachodnie wśród nacjonalistów rosyjskich i chińskich^[39][40]. Rosjanie są jedną z 56 grup etnicznych oficjalnie uznawanych przez Chińską Republikę Ludową^[41].

Według badania Pew Research Center z 2019 r. 71% Rosjan ma pozytywną opinię o Chinach^[42]. Z badania YouGov przeprowadzonego w tym samym roku wynika, że 71% Chińczyków uważa, że Rosja ma pozytywny wpływ na sprawy światowe^[43].

Podczas rosyjskiej inwazji na Ukrainę w 2022 r. wielu użytkowników mediów społecznościowych w Chinach wyraziło sympatię dla narracji rosyjskich, częściowo z powodu nieufności do amerykańskiej polityki zagranicznej^[44][45]. Według sondażu przeprowadzonego przez Carter Center China Focus w kwietniu 2022 r. około 75% respondentów zgodziło się, że wspieranie Rosji w wojnie na Ukrainie leży w najlepszym interesie Chin^[46]. W pierwszych dniach rosyjskiej inwazji na Ukrainę nacjonalistyczny ruch Little Pink zwrócił na siebie uwagę społeczności międzynarodowej ze względu na swoją rolę w podsycaniu nastrojów w chińskim internecie, głównie prowojennych i prorosyjskich^[47].

Fińska partia polityczna VKK - Valta kuuluu kansalle (Władza należy do ludu) wyróżniała się silnym poparciem dla Rosji. W 2022 r. była jedyną partią prorosyjską w Finlandii. Protestowała przeciwko sankcjom wobec Rosji i poparła inwazję na Ukrainę w 2022 r.^[48][49]. Partia odcięła się od powiązań z Rosją po tym, jak Ano Turtiainena zastąpił Antti Asikainen^[50][51]. Fiński aktywista polityczny Johan Bäckman znany jest ze swoich prorosyjskich poglądów i werbował Finów do walki po stronie Rosji w wojnie z Ukrainą^[52]. Później Bäckman dołączył do VKK, na którego czele stał Ano Turtiainen^[53]. Niektórzy członkowie Partii Finów również mieli poglądy prorosyjskie^[54].

Z sondażu przeprowadzonego latem 2022 r. wynika, że Hindusi najczęściej wskazywali Rosję jako swojego najbardziej zaufanego partnera – 43% wskazało Rosję w tym kontekście, podczas gdy 27% wskazało Stany Zjednoczone^[55].

Wśród Indonezyjczyków utrzymuje się wysokie poparcie dla Rosji, ze względu na domniemane powiązania Moskwy z muzułmanami. Wrogość społeczeństwa wobec Zachodu jest wynikiem wojen prowadzonych w Afganistanie i Iraku przez USA i ich sojuszników oraz postrzeganego zaniedbania w traktowaniu Palestyńczyków na terytoriach okupowanych przez Izrael.

Niektórzy Indonezyjczycy pozytywnie porównywali poparcie dla prezydenta Rosji Władimira Putina w wojnie rosyjsko-ukraińskiej do poparcia dla byłego prezydenta Suharto w indonezyjskiej inwazji na Timor Wschodni^[56]. Rusofilów można znaleźć także wśród lewicy politycznej, która popiera Rosję ze względu na bliskie powiązania pierwszego prezydenta Indonezji Sukarno ze Związkiem Radzieckim. Nastroje prorosyjskie są szczególnie silne wśród członków rządzącej Demokratycznej Partii Indonezji, na której czele stoi córka Sukarno, Megawati Sukarnoputri, która publicznie krytykowała Ukrainę i prezydenta Wołodymyra Zełenskiego^[57].

Według sondażu IranPoll z grudnia 2018 r. 63,8% Irańczyków pozytywnie ocenia Rosję^[58].

Po uzyskaniu przez Ukrainę niepodległości w 1991 r., w referendum niepodległościowym 92% obywateli tego kraju (w tym 55% etnicznych Rosjan) opowiedziało się za niezależnością od Moskwy^[59] jednak niektórzy Ukraińcy, głównie ze wschodu i południa kraju, opowiedzieli się za bardziej rusofilską postawą rządu, sięgającą od bliższego partnerstwa gospodarczego po pełną unię narodową^[60]. Rosję i Ukrainę łączyły szczególnie bliskie powiązania gospodarcze, a rusofilska partia polityczna, Partia Regionów, stała się największą partią w Radzie Najwyższej w wyborach parlamentarnych na Ukrainie w 2006 r., uzyskując 33% głosów. Pozostała dominującą siłą w polityce ukraińskiej aż do Rewolucji Godności w 2014 roku. Po rosyjskiej interwencji wojskowej na Ukrainie w 2014 r . ogólny stosunek Ukraińców do Rosji i Rosjan stał się znacznie bardziej negatywny^[61], przy czym większość Ukraińców opowiada się za członkostwem w NATO^[62] i Unii Europejskiej^[63] . Ich poglądy na temat Rosji staną się jeszcze bardziej negatywne po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 r.

Z badania przeprowadzonego w 2016 r. przez Kijowski Międzynarodowy Instytut Socjologii wynikało, że 67% Ukraińców miało pozytywny stosunek do Rosjan, ale tylko 8% miało pozytywny stosunek do rosyjskiego rządu^[64].

Według ukraińskiego sondażu przeprowadzonego w październiku 2021 r. wśród ludności kraju, 41% Ukraińców miało pozytywny stosunek do Rosjan (42% negatywny), podczas gdy ogólnie 54% Rosjan miało pozytywny stosunek do Ukrainy^[65].

Wielu członków Partii Republikańskiej w Stanach Zjednoczonych wyraża pozytywne poglądy na temat Rosji. Sondaż przeprowadzony w 2017 r. wykazał, że około 32% respondentów pozytywnie ocenia prezydenta Rosji Władimira Putina^[66]. Po inwazji Rosji na Ukrainę liczba ta gwałtownie wzrosła. Z sondażu YouGov wynika, że prawie 62% Republikanów preferuje Władimira Putina bardziej niż Joe Bidena, przy czym pierwszy z nich jest silniejszym liderem niż drugi^[67]. Wielu znanych Republikanów, w tym były prezydent Donald Trump, prezenter telewizyjny Tucker Carlson i urzędująca kongresmenka stanu Georgia Marjorie Taylor Greene, wyrazili podziw dla Rosji i jej przywódców^[68][69].

W 2017 roku 83% Wietnamczyków postrzegało wpływ Rosji pozytywnie^[70]. Wynika to z historycznego wsparcia, jakiego ZSRR udzielił Wietnamowi podczas wojny w Wietnamie^[71].

• eurazjatyzm
• moskalofilstwo
• nacjonalizm rosyjski
• nostalgia za Związkiem Radzieckim
• putinizm
• słowianofilstwo
• związek Rosji i Białorusi