Scholastyka Mackiewicz
podporucznik | |
Data i miejsce urodzenia | 29 listopada 1848 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 5 maja 1943 |
Przebieg służby | |
Główne wojny i bitwy | powstanie styczniowe |
Odznaczenia | |
Scholastyka Mackiewicz (ur. 29 listopada 1848 w Wilnie[1], zm. 5 maja 1943 w Krakowie) – uczestniczka powstania styczniowego[2].
Życiorys
Pochodziła z rodziny Jamonttów[3]. Ojciec miał na imię Mateusz, matka Scholastyka była urzędniczką[4].
Jerzy Maliszewski zapisał, że należała do organizacji Rządu Narodowego w Wilnie[5]. Scholastyka jako piętnastolatka wraz z matką oraz siostrami Marią i Heleną[2] przechowywała tajną drukarnię, prowadziła działalność kurierską, przenosiła broń i amunicję[6]. Nastolatkę aresztowano i zesłano na Syberię[3] do Tobolska[5], podobnie jak jej siostry, które w 1864 trafiły do guberni permskiej[2].
W 1870 otrzymała pozwolenie powrotu do Warszawy. Tu poznała i poślubiła byłego powstańca walczącego pod rozkazami Ludwika Zwierzdowskiego, Grzegorza Mackiewicza, zesłańca do Tobolska po przegranej bitwie pod Hory-Horkami, którego poznała na Sybirze[5][7].
W styczniu 1913 uczestniczyła w zjeździe powstańców styczniowych w Żbikowie[8], a 1938 w spotkaniu kombatantów[9].
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę została awansowana do stopnia podporucznika Wojska Polskiego[6]. Brała udział w spotkaniach z młodzieżą oraz uroczystościach związanych z obchodami rocznic powstania oraz innych okazji, czego świadectwem są zdjęcia w Narodowym Archiwum Cyfrowym[10] i bogata spuścizna przechowywana w Archiwum Państwowym w Krakowie[11].
Mieszkała przy ul. Słowackiego 23 w Krakowie[7]. Wraz z mężem[2] jest pochowana w mogile powstańców styczniowych na cmentarzu Rakowickim[3]
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości (8 listopada 1930)[12]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)[13]
- Złoty Krzyż Zasługi (22 stycznia 1938)[14]
Przypisy
- ↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2022-05-10] .
- ↑ a b c d MarcinM. Niewalda MarcinM., Jamontt - Katalog Powstańców Styczniowych [online], genealogia.okiem.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ a b c PiotrP. Hapanowicz PiotrP., „W bój lećmy zwyciężać…” Kraków i Galicja wobec powstania styczniowego [online], Nasza Historia, 22 stycznia 2022 [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ MariaM. Bruchnalska MariaM., Ciche bohaterki. Udział kobiet w powstaniu styczniowem (materjały), t. 1, Miejsce Piastowe 1933 [dostęp 2022-02-13] .
- ↑ a b c JerzyJ. Maliszewski JerzyJ., Powstanie styczniowe. Notatki biograficzne uczestników z oryginalnemi ilustracjami, Warszawa, 1932 [dostęp 2022-02-16] .
- ↑ a b Mackiewiczowa Scholastyka – Blisko Polski [online] [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ a b Ostatni z r. 1863, „Światowid” (4), 1938, s. 11 .
- ↑ TadeuszT. Jaros TadeuszT., Pamięć narodowa o Powstaniu Styczniowym 1863 r. w Pruszkowie, „Przegląd Pruszkowski” (1), 2013, s. 33–38 .
- ↑ Przemówienie weteranki powstania styczniowego ppor. Scholastyki Mackiewiczowej, 1938 [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Wręczenie sztandaru katowickiemu oddziałowi Przysposobienia Wojskowego Kobiet, 1938 [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Spuścizna Heleny Mackiewicz ok. 1861–1970 [online], www.archivesportaleurope.net [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 350 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 276, poz. 638 „za zasługi na polu pracy narodowej i obywatelskiej”.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 17, poz. 14 „za zasługi w walkach o niepodległy byt Narodu oraz w pracy dla Państwa weterance 1863 r.”.