Sosy bazowe

Sos bazowy holenderski na jajkach po benedyktyńsku

Pięć sosów bazowych – sposób klasyfikacji sosów w gastronomii.

Pojęcie stworzył Antonin Carême, XIX-wieczny francuski szef kuchni[1]. Rozwinął on metodologię, dzięki której setki sosów są klasyfikowane jako warianty pięciu podstawowych sosów bazowych. Tymi pięcioma sosami są[2]:

  • sos holenderski, sos majonezowy (emulsyjny, ubijany sos na bazie masła i żółtek jaj),
  • sos hiszpański(inne języki) (brunatny i gęsty, esencjonalny wyciąg z kości wołowych i warzyw),
  • sos beszamelowy (sos bazujący na mleku lub śmietanie z zarumienioną zasmażką),
  • sos velouté(inne języki) (sos jasny; wywar, zazwyczaj drobiowy, zagęszczony zasmażką),
  • sos pomidorowy (sos czerwony na bazie pomidorów, oliwy oraz cebuli).
Sos bazowy Sosy pochodne, warianty
sos holenderski, sos majonezowy ailloli, sos bearneński, gribiche, rouille
sos pomidorowy marinara, boloński
sos hiszpański demi-glace(inne języki), myśliwski, afrykański, huzarski, Robert(inne języki)
sos beszamelowy Mornay, Soubise
sos velouté rybny velouté, musztardowy, kreolski

Sos pomidorowy jest zaliczany do sosów bazowych, choć wszedł do kuchni później niż pozostałe, ale ze względu na to, że jest bazą do wielu innych sosów współczesnej sztuki kulinarnej, zasłużył sobie na miano sosu bazowego[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. Sos Velouté - wybierz puzzle do ułożenia [online], Puzzle Factory [dostęp 2021-02-20]  (pol.).
  2. SarahS. Larson SarahS., An Introduction to the 5 French Mother Sauces [online], Escoffier Online, 1 września 2020 [dostęp 2023-11-27]  (ang.).
  3. Postępowy sos pomidorowy [online], Jadłonomia · wegańskie przepisy nie tylko dla wegan [dostęp 2021-02-20]  (pol.).