Steatoda grossa
| Steatoda grossa[1][2][3] | |||
| (C. L. Koch, 1838) | |||
 Samica | |||
 Samiec | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Podtyp | |||
| Gromada | pajęczaki | ||
| Rząd | pająki | ||
| Podrząd | Opisthothelae | ||
| Infrarząd | Araneomorphae | ||
| Rodzina | omatnikowate | ||
| Rodzaj | Steatoda | ||
| Gatunek | Steatoda grossa | ||
| |||
Steatoda grossa lub fałszywa czarna wdowa – gatunek pająka z rodziny omatnikowatych (Theridiidae).
Występowanie
Europa i Azja[1], w tym Polska[4][5][6]. Został introdukowany w północno-zachodniej Afryce, Ameryce Północnej i Południowej, na Hawajach[1][2].
Steatoda grossa jest gatunkiem synantropijnym[7][8], chociaż występuje też poza domami ludzkimi[8].
Morfologia
Ubarwienie bardzo zmienne - od białawo-żółtego poprzez brązowe z wyraźnym rysunkiem na odwłoku do prawie czarnego z rozmytym rysunkiem[9]. Zwykle jest purpurowo-brązowe. Stałym (ale nie jedynym) elementem rysunku na odwłoku wszystkich gatunków Steatoda jest biały lub jasny pas wokół przodu[8].
Samice mają 6,5–10 mm długości, samce 4–6 mm[8].
Samce w porównaniu do samic mają mniejszy odwłok oraz wyraźniejszy, biały rysunek na odwłoku - zarówno półksiężycowaty pas z przodu jak i dalsze elementy[8].
Tryb życia
Steatoda grossa buduje sieci trójwymiarowe, składające się z krzyżujących się nici. Są one podobne do typowych sieci rodziny omatnikowatych (Theridiidae)[8].
Podobnie jak u całego rodzaju Steatoda samce mają aparat strydulacyjny. Dźwięki są wydawane dzięki wibracyjnym ruchom odwłoka powodującym pocieranie specjalnymi zębami znajdującymi się pod jego przednią częścią o wyrostki w formie krawędzi na tylnej części karapaksu pokrywającego głowotułów. Można je usłyszeć[8].
Ukąszenia
Gatunki z rodzaju Steatoda (np. S. grossa) są często określane nazwą fałszywa czarna wdowa (ang. false black widow). Wynika to z fizycznego podobieństwa do należących do tej samej rodziny pająków z rodzaju Latrodectus (wdowa)[10]. Jad pająków z rodzaju Steatoda zawiera również α-latrotoksynę, ale mniej niebezpieczną formę niż u Latrodectus spp[10].
Ukąszenie przez Steatoda grossa może być dotkliwe, ale nie jest tak niebezpieczne jak ukąszenie czarnej wdowy[11][12]. W jego wyniku pojawia się zwykle palący ból, a następnie obrzęk wokół miejsca gdzie wprowadzony został jad[12]. Znany jest jednak przypadek, gdy wystąpiły nudności, wymioty i silny ból, lokalny i regionalny, a pacjentkę z powodzeniem traktowano surowicą przeciwko jadowi Latrodectus hasselti[11]. Wiadomo również, że objawy ukąszenia ustępują, gdy przez przypadek zastosuje się surowicę przeciwko jadowi czarnej wdowy[12].
Przypisy
- ↑ a b c Taxon details; Steatoda grossa (C. L. Koch, 1838), „World Spider Catalog (2018). World Spider Catalog. Version 19.5.”, Natural History Museum Bern, DOI: 10.24436/2 [dostęp 2018-11-19] (ang.).
- ↑ a b Species Details : Steatoda grossa (C. L. Koch, 1838). Kropf C., Nentwig W., Blick T. & Gloor D. (organizing board). (2018). WSC: World Spider Catalog (version 19). In: Roskov Y., Ower G., Orrell T., Nicolson D., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., DeWalt R.E., Decock W., Nieukerken E. van, Zarucchi J., Penev L., eds. (2018). Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 30th October 2018. Digital resource at www.catalogueoflife.org/col. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-8858.
- ↑ Steatoda grossa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Robert Rozwałka, Marzena Stańska: Check-list of spiders of Poland. Arachnologia Polska. [dostęp 2018-11-17].
- ↑ Steatoda grossa (C.L. Koch, 1838). Mapa Bioróżnorodności [online] 2018. Krajowa Sieć Informacji o Bioróżnorodności.. [dostęp 2018-11-18].
- ↑ J. Prószyński, W. Staręga. Pająki – Aranei. „Katalog Fauny Polski”. XXXIII (16), 1971.
- ↑ P. Sacher. Spinnen (Araneae) an und in Gebäuden - Versuch einer Analyse der synanthropen Spinnenfauna in der DDR, I.Teil. „Ent. Nachr. Ber.”. 27 (3), s. 97-104, 1983. (niem.).
- ↑ a b c d e f g Michael J. Roberts: Spiders of Britain and Northern Europe. London: HarperCollinsPublishers, 1995, seria: Collins Field Guide. ISBN 0-00-219981-5. (ang.).
- ↑ Stefan Heimer, Wolfgand Nentwig: Spinnen Mitteleuropas. i in.. Berlin und Hamburg: Verlag Paul Parey, 1991. ISBN 3-489-53534-0. (niem.).
- ↑ a b Richard S. Vetter, William V. Stoecker, Richard C. Dart: Envenomations by Widow, Recluse, and Medically Implicated Spiders. W: Clinical Toxinology in Australia, Europe, and Americas. Toxinology. Gopalakrishnakone P., Vogel CW., Seifert S., Tambourgi D. (red.). Dordrecht: Springer, 2018. DOI: 10.1007/978-94-007-6288-6_74-1. (ang.).
- ↑ a b Andis Graudinsac, Narendra Gunja, Kevin W. Broady, Graham M. Nicholson. Clinical and in vitro evidence for the efficacy of Australian red-back spider (Latrodectus hasselti) antivenom in the treatment of envenomation by a Cupboard spider (Steatoda grossa). „Toxicon”. 40 (6), s. 767-775, czerwiec 2002. Elsevier Science. DOI: 10.1016/S0041-0101(01)00280-X. (ang.).
- ↑ a b c R.S. Vetter. Widow Spiders and their Relatives. Integrated Pest Management for Homes, Gardens, and Landscapes. „Pest Notes”. 4149, marzec 2017. Oakland: University of California. (ang.).
