Stefan Olszowy

Stefan Olszowy
Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1909
Trześnik

Data i miejsce śmierci

27 lutego 1942
KL Auschwitz

Partia

Stronnictwo Ludowe

Stefan Olszowy ps. Dębowy (ur. 24 grudnia 1909 w Trześniku[1], zm. 27 lutego 1942 w KL Auschwitz) − polski rolnik[2], działacz ruchu ludowego.

Życiorys

Pochodził z rodziny chłopskiej. Był synem Józefa i Wilhelminy z domu Wołowiec[1]. Ukończył sześcioletnią[3] szkołę powszechną w Kosowach[1]. W wieku 16 lat wstąpił do Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”[3]. W latach 1928–1931 pracował na Śląsku jako robotnik[1]. W 1929 roku powołano go do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Był aktywnym działaczem Stronnictwa Ludowego od momentu jego powstania w 1931 roku. W 1932 roku został prezesem Powiatowego Zarządu Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici” w Kolbuszowej, natomiast w 1935 roku objął funkcję prezesa Zarządu Powiatowego SL w Kolbuszowej. Był jednym z kierujących w 1937 roku strajkiem chłopskim w powiecie kolbuszowskim[3]. Po zakończeniu strajku został aresztowany[4].

Według Haliny Dudzińskiej „powszechnie uważano” go za członka Komunistycznej Partii Polski[5].

W 1940 roku Olszowy wstąpił do Związku Walki Zbrojnej[5]. Od maja tegoż roku był również przewodniczącym powiatowej trójki SL „Roch”[1]. 20 czerwca 1941 roku został aresztowany przez Niemców i osadzony w rzeszowskim więzieniu. 23 października 1941 roku[a] przewieziono go do KL Auschwitz, gdzie otrzymał numer obozowy 21911[4]. Został zastrzelony podczas próby ucieczki z obozu[6].

Upamiętnienie

Pośmiertnie został awansowany do stopnia kapitana Batalionów Chłopskich[1].

Do grudnia 1990 roku był patronem jednej z ulic w Kolbuszowej[7].

W 1959 roku został patronem szkoły podstawowej w Kosowach. Do początku lat 90. na budynku szkoły znajdowała się tablica upamiętniająca patrona[8]. W październiku 2018 roku na patrona szkoły wybrano ks. Jerzego Popiełuszkę[9].

Uwagi

  1. ↑ Według innego źródła do obozu przybył 22 października 1941 roku[2]

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Piórek 2009 ↓, s. 10.
  2. ↑ a b Informacja o więźniach [online], Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu [dostęp 2024-02-17] .
  3. ↑ a b c Potocki 2016 ↓, s. 34.
  4. ↑ a b Potocki 2016 ↓, s. 35.
  5. ↑ a b Dudzińska 1987 ↓, s. 85.
  6. ↑ Dudzińska 1987 ↓, s. 91.
  7. ↑ UCHWAŁA Nr. IX/50/90 Rady Gminy i Miasta w Kolbuszowej z dnia 14 grudnia 1990 r. w sprawie zmian nazw ulicna terenie Miasta Kolbuszowa oraz na terenie sołectwa Kolbuszowa Dolna [online], 14 grudnia 1990 [dostęp 2023-10-29]  (pol.).
  8. ↑ Potocki 2016 ↓, s. 45.
  9. ↑ AnnaA. Pocałuń AnnaA., GMINA NIWISKA. W Kosowach będzie zmiana dotychczasowego patrona placówki [online], Korso Kolbuszowskie, 25 lutego 2019 [dostęp 2024-02-08]  (pol.).

Bibliografia

  • Andrzej Potocki: Kosowy. Historia i współczesność. Niwiska-Rzeszów: Gmina Niwiska, 2016. ISBN 978-83-65551-21-4. [dostęp 2024-01-31].
  • Halina Dudzińska. Kolbuszowianie w niemieckich obozach koncentracyjnych. „Rocznik Kolbuszowski”. 2, s. 65-138, 1987. Towarzystwo Kultury im. J.M Goslara w Kolbuszowej. (pol.). 
  • MarianM. Piórek MarianM., Stefan Olszowy był ludowcem, nie komunistą, „Korso Regionalne” (34 (112)), Agencja Wydawniczo-Reklamowa „KORSO", 26 sierpnia 2009, s. 10 .