Trika
Trika (dosłownie „trójka”, „trójca”, „triada”) – jedna z głównych koncepcji w śiwaizmie kaszmirskim, który do początku XX w. był znany właśnie pod tą nazwą, gdyż charakterystyczną cechą są różne kategorie filozoficzne uporządkowane w trójki. Niektóre z ważniejszych triad:
Śiwa, Śakti i Nara
Ontologicznie rzecz ujmując, istnieją trzy podstawowe kategorie[1]:
- Śiwa – byt transcendentny
- Śakti – energia twórcza
- Nara – człowiek
Triada energii
- Icchā Śakti – energia woli
- Jñāna Śakti – energia poznania
- Kriyā Śakti – energia działania
Triada poznania
- Pramatri – podmiot poznający
- Pramana – sposób poznania
- Prameya – obiekt poznania
Trzy podstawowe stany świadomości
- jāgrat – stan czuwania
- svapna – marzenia senne
- suszupti – sen bez marzeń sennych
Trzy klasy ksiąg systemu trika
- Agama Śastra
- Spanda Śastra
- Pratyabhijna Śastra
Zobacz też
- Tantra
- Tantryzm
- Śiwaizm
Przypisy
- ↑ Przedmowa. W: Siwasutry, czyli sutry Siwy przez czcigodnego Wasuguptę odczytane oraz komentarzami ułożonymi przez Śri Kszemaradżę zwanego też Krysznadasą opatrzone. przełożyła Anna Rucińska. Wyd. 1. Warszawa: Fundacja Vivaswan, 2015, s. 12. ISBN 978-83-938477-4-7.
Bibliografia
- Śiva Sutras, The Yoga of Supreme Identity, oprac. Jaideva Singh, Motilal Banarsidass 1982