Troilos

Troilos

królewicz trojański
Achilles ścigający Troilosa. Etruska amfora z Vulci, ok. 540–530 p.n.e.
Inne imiona	Trojlos, Troilus
Występowanie	mitologia grecka
Rodzina
Ojciec	Priam lub Apollon
Matka	Hekabe

Troilos (także Trojlos, Troilus, gr. Τρωίλος) – w mitologii greckiej najmłodszy syn Hekabe i Priama^[1] lub – według innej wersji mitu – Apollona^[1][2], który przyszedł do Hekabe pod postacią Priama. Według przepowiedni Troja nigdy nie zostałaby zdobyta, gdyby Troilos dożył dwudziestu lat^[1]. Achilles przygotował więc zasadzkę przy wodopoju w okolicach Bramy Skajskiej, gdzie młodzieniec towarzyszył swojej siostrze Poliksenie lub sam przybył napoić konie. Troilos umknął przed herosem i schronił się w świątyni Apollona lub u stóp Palladionu jednak Achilles dopadł chłopca, zabił go i uciął mu głowę. Apollon poprzysiągł Achillesowi zemstę^{[potrzebny przypis]}. Według innej wersji mitu Trojanin został złożony przez Achillesa w ofierze^[1]. W kolejnym wariancie młodzieniec schronił się w świątyni Apollona Tymbrejskiego, aby ukryć się przed zakochanym w nim Achillesem, który po nieudanych próbach nakłonienia go do wyjścia zabił go w gniewie włócznią^[1].

Troilos jest tylko raz wspomniany przez Homera jako znakomity jeździec^[3]. Był tytułowym bohaterem niezachowanej tragedii Sofoklesa^[1]. Scena jego śmierci była często przedstawiana w malarstwie wazowym i ściennym^[4].

W literaturze średniowiecznej historia o Troilosie została znacznie przekształcona, a na pierwszy plan wysunął się wątek miłosny. Troilos pojawia się w Powieści o Troi Benoît de Sainte-Maure’a i w poemacie Boccaccia Filostrato. Na tym ostatnim wzorował się Geoffrey Chaucer pisząc poemat Troilus i Criseyda^[5][6]. William Szekspir podjął temat w sztuce Troilus i Kresyda^[6].

• Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. red. wydania polskiego Jerzy Łanowski, tłum. Jerzy Łanowski, Maria Bronarska, Barbara Górska, Anna Nikliborc, Joanna Sachse, Olga Szarska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997. ISBN 83-04-04389-0.
• Karl Kerényi: Mitologia Greków. tłum. Robert Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2002. ISBN 83-89158-09-4.
• Władysław Kopaliński: Leksykon wątków miłosnych. Warszawa: Muza, 2002. ISBN 83-7319-323-5.
• Juliusz Kydryński: Posłowie. W: Geoffrey Chaucer: Troilus i Criseyda. tłum. Maciej Słomczyński. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1978.
• Alberto Manguel: Homer. Iliada i Odyseja. Biografia. Muza, 2010. ISBN 978-83-7495-7-267.