Trylogia Thrawna
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Logo Star Wars Legends | |
Autor | Timothy Zahn |
---|---|
Tematyka | space opera |
Typ utworu | powieść |
Wydanie oryginalne | |
Język | |
Data wydania | 1991–1993 |
Wydawca | Bantam Spectra |
Pierwsze wydanie polskie | |
Data wydania polskiego | 1994–1995 |
Wydawca | Amber |
Przekład | Anna Mickiewicz, Jan Mickiewicz |
Trylogia Thrawna[1][2] (ang. Thrawn trilogy[3][4][5]) – cykl trzech powieści autorstwa Timothy’ego Zahna napisanych w ramach expanded universe Gwiezdnych wojen. Trylogia została wydana w Stanach Zjednoczonych w latach 1991–1993, a w Polsce w latach 1994–1995. Na cykl składają się tytuły w następującej kolejności: Dziedzic Imperium, Ciemna Strona Mocy, Ostatni rozkaz.
Akcja trylogii rozgrywa się pięć lat po ukazanej w filmie Powrót Jedi bitwie o Endor, przedstawiając dalsze losy bohaterów oryginalnej trylogii Gwiezdnych wojen, takich jak m.in. Luke Skywalker, Leia Organa, Han Solo i Lando Calrissian. Bohaterowie po pokonaniu Imperatora muszą zmierzyć się z nowym zagrożeniem jakim jest tytułowy Admirał Thrawn – genialny strateg i mistrz dedukcji, którego głównym celem jest odbudowa Imperium Galaktycznego i obalenie zawiązanej kilka lat wcześniej Nowej Republiki.
Popularność trylogii stworzonej przez Zahna sprawiła, że tracąca na popularności franczyza Gwiezdnych wojen ponownie spotkała się z zainteresowaniem fanów, doszło do rozwoju tzw. expanded universe (obecnie legendy), a wykreowana na potrzeby cyklu postać Thrawna stała się jedną z najbardziej rozpoznawalnych w całym uniwersum.
Powstanie
Pod koniec lat 80. XX wieku popularność Gwiezdnych wojen stopniowo malała. W kulturze masowej gadżety i zabawki związane z franczyzą George’a Lucasa ustępowały miejsca Transformersom i My Little Pony. Gwiezdne wojny cieszyły się popularnością głównie w gronie ścisłych fanów[6]. W 1989 roku wydawnictwo Bantam zaproponowało Lucasfilmowi wydanie nowych pozycji z uniwersum. W ramach uniwersum już wcześniej wydawano powieści w ramach trylogii, np. The Han Solo Adventures (1979–1980) czy The Lando Calrissian Adventures (1983), ale od tego czasu nie pojawiły się nowe pozycje[7]. Lucasfilm odrzucił propozycje nowych produktów złożone przez Kennera(inne języki) i Dark Horse’a. Franczyza popadła w stagnację[8] . Wytwórnia po roku odpowiedziała pozytywnie na propozycję wydawnictwa. Do napisania nowych powieści zakontraktowano pisarza science fiction Timothy’ego Zahna[7].
Zahn otrzymał następujące wytyczne, co do swojej pracy. Po pierwsze, akcja książki miała być umiejscowiona po części VI – Powrocie Jedi. Ponadto nie mogła być związana z wojnami klonów, których tematyką chciał zająć się sam Lucas w osobnej trylogii filmowej. Po drugie, Zahn nie mógł przywrócić na karty powieści uśmierconych już postaci. W ten sposób Lucasfilm nie wyraził zgody na to, aby Obi-Wan Kenobi posiadał własnego klona pod postacią Joruusa C'baotha. Poza tym w kwestii fabuły pisarz dostał wolną rękę. Lucasfilm posiadał jednak prawo veta w kwestii historii zaproponowanych w powieściach[8][9]. W udzielonych po publikacji trylogii wywiadach Zahn przyznał się, że jego założeniem było stworzenie czegoś, czego nie zawierała koncepcja Lucasa, czyli historia bez superbroni pokroju Gwiazdy Śmierci czy postaci o mocach Lorda Vadera i Imperatora[3][5]. Głównym antagonistą Nowej Republiki miała być postać, która stanowiłaby wyzwanie dla dotychczasowych bohaterów, a jej głównymi atrybutami nie byłyby przemoc i siła, a strategia i przebiegłość[5][10] . Ponadto nowi bohaterowie mieli być bardziej zniuansowani pod względem zachowań i charakterów, a podział „dobrzy-źli” nie miał być oczywisty[5].
W ten sposób głównym przedstawicielem resztek sił Imperium stał się wielki admirał Thrawn. Niebieskoskóry i czerwonooki przedstawiciel rasy Chissów, który charakteryzuje się nieprzeciętną inteligencją, przebiegłością i umiejętnością planowania, które pozwalają mu na działania uprzedzające siły Nowej Republiki. Thrawn to bohater, który obserwacje otoczenia potrafi przekuć w swój oręż, aby kontrolować i manipulować przeciwnikami. Zahn chciał, aby przedstawiciel Imperium stanowił prawdziwe wyzwanie dla znanych bohaterów Lucasa takich jak Luke Skywalker, Han Solo czy Leia[3][10][11][12] . Tym, co miało uczynić go wyjątkową postacią w uniwersum to fakt, iż był najwyżej postawionym w hierarchii Imperium nieczłowiekiem[13] .
Trylogia została wydana w Stanach Zjednoczonych przez Bantam Spectra, kolejno: Heir to the Empire (1991), Dark Force Rising (1992), The Last Command (1993). Natomiast w Polsce trylogię wydano w ramach „Wielkich Serii SF” przez wydawnictwo Amber w tłumaczeniu Anny Mickiewicz i Jan Mickiewicza pod tytułami: Dziedzic Imperium (1994), Ciemna Strona Mocy (1995), Ostatni rozkaz (1995). Trylogia doczekała się w Polsce kilku wznowień[14][15][16]. W latach 2018-2019 Uroboros wydało trylogię w nowej edycji, w tłumaczeniu Marcina Mortki i Anny Hikiert-Berezy[1][17][18].
Tomy trylogii
Dziedzic Imperium (Heir to the Empire)
Akcja książki dzieje się pięć lat po bitwie o Endor i zniszczeniu Gwiazdy Śmierci. Nowopowstała Nowa Republika stawia czoła resztkom imperialnej armii i stara się zaprowadzić ład i porządek w galaktyce. Wielki admirał Thrawn łączy siły z kapitanem Giladem Pellaeonem, aby połączyć rozbitą flotę. Chiss odnajduje tajny ośrodek Imperatora z aparaturą do klonowania, którą Thrawn postanowił wykorzystać do stworzenia armii, którą obali Nową Republikę. W tym celu Thrawn sprzymierza się z upadłym Jedi Joruusem C’Baothem, który ma mu pomóc w koordynacji działań wojsk i zwabić w pułapkę Luke’a Skywalkera. W pierwszym tomie trylogii Zahn przedstawia plan porwania Lei, a także losy byłej prawej ręki Imperatora Mary Jade, która zmaga się z nałożonym na nią zadaniem zabójstwa Skywalkera[14][19][20].
Ciemna Strona Mocy (Dark Force Rising)
Wątek drugiego tomu trylogii koncentruje się wokół floty katańskiej, czyli owianych mitami drednotów, ukrytych jeszcze w czasach wojen klonów. Flota ma ogromne znaczenie zarówno dla Thrawna jak i dla Nowej Republiki. Thrawn podejmuje działania, aby wejść w jej posiadanie i użyć przeciwko siłom Nowej Republiki. Mara Jade z jednej strony pragnie zabić Skywalkera, a z drugiej strony podejmuje z nim współpracę w celu uratowania szmuglera Talona Karrde. Joruus C’Baoth wykorzystuje swoje umiejętności do zwabienia na swoją planetę Skywalkera i skłonienia, aby Jedi przeszedł na jego stronę. Leia natomiast podejmuje współpracę z Noghrimi, niedoszłymi jej porywaczami, a także odkrywa, w jaki sposób Imperium wykorzystywało Noghrich do współpracy[15][19][21].
Ostatni rozkaz (The Last Command)
W ostatnim tomie Thrawn podejmuje ofensywę przeciwko Nowej Republice z udziałem floty katańskiej obsadzonej przez armię klonów. Wdraża w życie swój plan zwabienia floty Nowej Republikii w zasadzkę. Jednocześnie wielki admirał musi zmierzyć się z ambicjami swojego sojusznika C’Baotha, który sam mianował się Imperatorem. Dzięki pomocy Mary Jade Han Solo i Luke Skywalker odnajdują centrum klonowania Thrawna na planecie Wayland, gdzie pułapkę zastawił na nich C’Baoth. W tej częsci Noghri zwracają się przeciwko siłom Imperium i samemu Thrawnowi[16][19][22].
Odbiór i wpływ na Gwiezdne wojny
Trylogia spotkała się z pozytywnymi odbiorem i ocenami. Sam Zahn przyznał, że nie spodziewał się takiego zainteresowania książkami[5][23] . Dziedzic Imperium stał się numerem jeden na liście bestsellerów „The New York Timesa”[8] i pozostawał na tym miejscu przez 29 tygodni. W ciągu pierwszego tygodnia po premierze sprzedano 60 000 książek. Zanim wydano drugą i trzecią część trylogii, Lucasfilm postanowił stworzyć plany rozwoju uniwersum pod kątem książek i komiksów[24]. Łączna liczba wszystkich sprzedanych książek z trylogii przekroczyła 15 milionów sztuk[5]. Trylogia Thrawna przyczyniła się do pojawienia się nowych powieści w ramach uniwersum Gwiezdnych wojen i rozwoju samego expanded universe (również jako EU; od 2014 znanego jako Legendy)[23] . Dodatkowo trylogia przyniosła ponowną popularność franczyzy Gwiezdnych wojen, w której ramach pojawiły się nowe plany wydawnicze (książki, komiksy, czasopisma), wyprodukowano gry komputerowe (np. X-Wing czy Rebel Assault II) oraz stworzono nowe serie figurek[25]. W części gier wideo ze świata Gwiezdnych wojen pojawiły się bezpośrednie odniesienia do trylogii m.in. sam Thrawn jako jeden z bohaterów w TIE Fighterze[26] czy Mara Jade będąca postacią kontrolowaną przez gracza w Mysteries of The Sith[27]. Jade stała się ponadto popularną bohaterką wielu kolejnych dzieł EU[28]. Pomimo że Zahn nie był pierwszym autorem w ramach Expanded Universe, to jego praca sprawiła, że zaczął być on postrzegany jako twórca EU. Wielu fanów traktuje Zahna jako „drugiego po Lucasie”[5][29] . W 2011 roku National Public Radio opublikowało wyniki ankiety na 100 najważniejszych książek science fiction (60 000 głosujących) i Trylogia Thrawna zajęła 88. miejsce[30].
Thrawn stał się jedną z najpopularniejszych postaci z uniwersum Gwiezdnych wojen[31][32] . Portal CBR stwierdził, że „Od samego początku Thrawn był wszystkim, czego oczekiwali od niego fani, a nawet więcej: zawsze uprzejmy mistrz strategii, zawsze dwa kroki przed bohaterami”[32] . Poza Thrawnem Zahn wprowadził do uniwersum bohaterkę, która mogła stanowić alternatywę dla znanej wszystkim księżniczki Lei – Marę Jade. Ryan Britt stwierdził, że dzięki temu, iż jej początkowym zadaniem w trylogii było zabójstwo Skywalkera, to nie była to typowa „dama w opałach”. Stworzenie postaci mrocznego Jedi Joruusa C’Baotha spopularyzowało w uniwersum kwestie klonowania. Do lat 90. jedyna wzmianka na ten temat pojawiła się w Nowej nadziei. Co więcej, trylogia Zahna doprowadziła do ustanowienia polityki jako istotnego elementu narracji w uniwersum[11] . Zahn jako pierwszy nazwał planetę-stolicę Imperium Galaktycznego Coruscant[4] , a także sprawił, że fabuła w Gwiezdnych wojnach wykroczyła poza tradycyjny konflikt pomiędzy Sithami a Jedi[11] .
W 2016 roku podczas Star Wars Celebration w Londynie Dave Filoni ogłosił, że w trzecim sezonie Rebeliantów jednym z głównych bohaterów stanie się właśnie Thrawn. Tym samym postać stworzona przez Zahna stała się częścią kanonicznych Gwiezdnych wojen. Filoni podkreślił rolę Thrawna w całym uniwersum stwierdzając: „Nie mogłeś dorastać jako fan Gwiezdnych wojen bez zetknięcia się z admirałem Thrawnem (...)”[13][33] . W Rebeliantach pojawił się także osobisty ochroniarz Thrawna – Rukh, który reprezentuje rasę Noghrich[34] . Po Star Wars Celebration Zahn ogłosił, że postać Thrawna powróci w nowej trylogii, w której przedstawi początki bohatera w szeregach Imperium, jego relację z Lordem Vaderem i Imperatorem[8][35] .
Przypisy
- ↑ a b Uroboros: Zapowiedź Ahsoki i nowego wydania Trylogii Thrawna [online], Świat Star Wars, 16 lutego 2018 [dostęp 2024-09-12] .
- ↑ Trylogia Thrawna (1991) :: Książki [online], Bastion Polskich Fanów Star Wars [dostęp 2024-09-12] .
- ↑ a b c From the Pages of Star Wars Insider: Timothy Zahn Talks 30 Years of Thrawn [online], Star Wars, 26 kwietnia 2021 [dostęp 2024-09-12] .
- ↑ a b Vaux 2021 ↓.
- ↑ a b c d e f g The Man Who Saved Star Wars: An Interview With Pensacon Guest Timothy Zahn [online], WUWF Public Media, 20 lutego 2014 [dostęp 2024-09-12] .
- ↑ Kaminski 2008 ↓, s. 286–287.
- ↑ a b Kaminski 2008 ↓, s. 288.
- ↑ a b c d Liptak 2021 ↓.
- ↑ Kaminski 2008 ↓, s. 289.
- ↑ a b Liptak 2017a ↓.
- ↑ a b c Britt 2013 ↓.
- ↑ Crouse 2019 ↓.
- ↑ a b Breznican 2016 ↓.
- ↑ a b Gwiezdne Wojny: Dziedzic Imperium [online], Bastion Polskich Fanów Star Wars [dostęp 2024-09-13] .
- ↑ a b Gwiezdne Wojny: Ciemna Strona Mocy [online], Bastion Polskich Fanów Star Wars [dostęp 2024-09-13] .
- ↑ a b Gwiezdne Wojny: Ostatni rozkaz [online], Bastion Polskich Fanów Star Wars [dostęp 2024-09-13] .
- ↑ „Ciemna strona Mocy” panuje w Empikach [online], Bastion Polskich Fanów Star Wars [dostęp 2024-09-14] .
- ↑ W końcu padł „Ostatni rozkaz” [online], Bastion Polskich Fanów Star Wars [dostęp 2024-09-14] .
- ↑ a b c Grand Admiral Thrawn, Star Wars [dostęp 2024-09-13] [zarchiwizowane 2006-02-05] .
- ↑ Recenzja: Star Wars Legendy: Dziedzic Imperium - Timothy Zahn [online], Świat Star Wars, 19 sierpnia 2019 [dostęp 2024-09-13] .
- ↑ Recenzja: Star Wars Legendy: Ciemna strona Mocy - Timothy Zahn [online], Świat Star Wars, 22 sierpnia 2019 [dostęp 2024-09-13] .
- ↑ Recenzja: Star Wars Legendy: Ostatni rozkaz - Timothy Zahn [online], Świat Star Wars, 24 sierpnia 2019 [dostęp 2024-09-13] .
- ↑ a b Newbold 2014 ↓.
- ↑ Kaminski 2008 ↓, s. 290.
- ↑ Kaminski 2008 ↓, s. 291.
- ↑ The making of TIE Fighter: How being the bad guys changed Star Wars forever. pcgamer.com. [dostęp 2024-09-16].
- ↑ Jedi Knight: Mysteries of the Sith PC review. avault.com. [dostęp 2024-09-16].
- ↑ 21-Year-Old Star Wars Poll Explains Why Mara Jade's Return To Canon Feels So Inevitable. screenrant.com. [dostęp 2024-09-16].
- ↑ Garcia 2018 ↓.
- ↑ Your Picks: Top 100 Science-Fiction, Fantasy Books [online], National Public Radio, 11 sierpnia 2011 [dostęp 2024-09-13] .
- ↑ Star Wars: Top 10 Characters for TV, IGN, 18 stycznia 2008 [dostęp 2024-09-13] [zarchiwizowane 2016-03-22] .
- ↑ a b Vaux 2024 ↓.
- ↑ Krupa 2016 ↓.
- ↑ Liptak 2017b ↓.
- ↑ Hoffmeyer 2017 ↓.
Bibliografia
- AnthonyA. Breznican AnthonyA., Star Wars Rebels resurrects Grand Admiral Thrawn [online], Entertainment Weekly, 16 lipca 2016 [dostęp 2024-09-13] .
- RyanR. Britt RyanR., How Timothy Zahn’s Heir to the Empire Turned Star Wars into Science Fiction, Tor.com, 28 lutego 2013 [dostęp 2024-09-12] [zarchiwizowane 2015-06-16] .
- MeganM. Crouse MeganM., Who is Grand Admiral Thrawn? [online], Star Wars, 30 lipca 2019 [dostęp 2024-09-12] .
- Adam LanceA.L. Garcia Adam LanceA.L., 'Star Wars' writer reveals original vision for the sequels and his thoughts on 'The Last Jedi' [online], Yahoo Entertainment, 31 lipca 2018 [dostęp 2024-09-13] .
- CoreyC. Hoffmeyer CoreyC., Star Wars: Thrawn Novel Synopsis - Grand Admiral's Rise to Power [online], Screen Rant, 22 stycznia 2017 [dostęp 2024-09-13] .
- MichaelM. Kaminski MichaelM., The Secret History of Star Wars. The Art of Storytelling and the Making of a Modern Epic, wyd. 3, 2008 .
- DanielD. Krupa DanielD., Star Wars Celebration 2016: Grand Admiral Thrawn Is Now Canon [online], IGN, 20 lipca 2016 [dostęp 2024-09-13] .
- AndrewA. Liptak AndrewA., Timothy Zahn on Grand Admiral Thrawn: ‘He’s like an old friend who I understand completely’ [online], The Verge, 27 kwietnia 2017a [dostęp 2024-09-12] .
- AndrewA. Liptak AndrewA., Another expanded universe character is coming to Star Wars Rebels, voiced by Warwick Davis [online], The Verge, 15 kwietnia 2017b [dostęp 2024-09-13] .
- AndrewA. Liptak AndrewA., 30 years ago, Timothy Zahn resurrected Star Wars [online], Transfer Orbit, 4 maja 2021 [dostęp 2024-09-12] .
- MarkM. Newbold MarkM., Critical Opinion: Heir to the Empire Reviews [online], Star Wars, 4 kwietnia 2014 [dostęp 2024-09-13] .
- RobertR. Vaux RobertR., How the Thrawn Trilogy Changed Star Wars Forever [online], CBR, 21 marca 2021 [dostęp 2024-09-12] .
- RobertR. Vaux RobertR., 10 Best Animated Star Wars Characters, Ranked [online], CBR, 19 kwietnia 2024 [dostęp 2024-09-13] .