Wola Gułowska
wieś | |||
Sanktuarium Maryjne | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | łukowski | ||
Gmina | Adamów | ||
Wysokość | 165 m n.p.m. | ||
Liczba ludności (2021) | |||
Strefa numeracyjna | 25 | ||
Kod pocztowy | 21-412[4] | ||
Tablice rejestracyjne | LLU | ||
SIMC | 0668152[5] | ||
Położenie na mapie gminy Adamów | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa lubelskiego | |||
Położenie na mapie powiatu łukowskiego | |||
51°42′02″N 22°12′31″E/51,700556 22,208611[1] | |||
|
Wola Gułowska – wieś w Polsce w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Adamów[5][6]. Leży 28 km[a] w kierunku pd.-pd.-zach. od Łukowa i 18 km w kierunku zach.-pn.-zach. od Kocka. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0668169 | Księżyzna | kolonia |
We wsi ma siedzibę rzymskokatolicka parafia Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny oraz muzeum ostatniej bitwy kampanii wrześniowej 1939 roku.
Wieś stanowi sołectwo w gminie Adamów[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 328 mieszkańców[8].
Położenie
Wola Gułowska położona jest nad rzeką Czarną, małym dopływem Tyśmienicy. Znajduje się na skraju Wysoczyzny Żelechowskiej, blisko Równiny Łukowskiej. W rzeźbie terenu zaznacza się dolina Czarnej. Nad małą miejscowością dominuje kościół z klasztorem karmelitów.
Historia
Najstarsze wzmianki dotyczące Woli Gułowskiej pochodzą z lat 1508 i 1545. Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w ziemi stężyckiej[9]. W 1633 r. Ludwik Krasiński, dziedzic tutejszych dóbr, ufundował klasztor karmelitów oraz nowy kościół w miejsce starej, drewnianej kaplicy.
Od 3 do 5 października 1939 w rejonie Woli Gułowskiej i Helenowa żołnierze SGO Polesie toczyli zacięte walki stanowiące ostatni etap bitwy pod Kockiem.
Według pierwszego powszechnego spisu ludności z 30 września 1921 r. we wsi znajdowało się 61 budynków mieszkalnych, a liczba ludności wynosiła 467 osób.
Od roku 2013 przez wieś przebiega kilka rowerowych szlaków turystycznych stanowiących część sieci szlaków pn. Szlak Ziemi Łukowskiej[10].
Zabytki
Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[11]:
- zespół klasztorny karmelitów trzewiczkowych, 2 poł. XVII-XIX, nr rej.: A/578 z 17.02.1972:
- barokowy kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, zbudowany w latach 1659-1780, konsekrowany w 1782 r. Znajduje się tu cudami słynący obraz Najświętszej Maryi Panny, koronowany w 1982 r. przez kard. Józefa Glempa koronami papieskimi. Po koronacji kościół zyskał miano Sanktuarium Matki Bożej Patronki Żołnierzy Września oraz Unitów Podlaskich[12][13]. W ołtarzu bocznym świątyni znajduje się też kopia obrazu Madonny z Białynic[14].
- klasztor, skasowany przez władze carskie w 1864 r., odzyskany przez zakonników w 1924 r[15]
- dzwonnica
- kostnica
- cmentarz przykościelny
- ogrodzenie z bramą
W Woli Gułowskiej znajduje się także Muzeum Czynu Bojowego Kleeberczyków, założone w 1989 r[16].
Uwagi
- ↑ Odległości w linii prostej.
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150018
- ↑ Wieś Wola Gułowska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-11-13] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-04-06] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., lipiec 2014, s. 1379 [zarchiwizowane 2014-09-28] .
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ BIP gminy, sołectwa.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Szlak Ziemi Łukowskiej
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024, s. 79 [dostęp 2015-09-22] .
- ↑ Historia – Klasztor OO. Karmelitów w Woli Gułowskiej [online] [dostęp 2023-10-17] (pol.).
- ↑ Wola Gułowska [online], www.lubelskieklimaty.pl [dostęp 2023-10-17] .
- ↑ Krzysztof Przygoda: Matka Boska Białynicka na Lesznie w Madonny kresowe w świątyniach Warszawy. Instytut Kresowy. [dostęp 2009-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 grudnia 2013)]. (pol.).
- ↑ Redakcja, Karmelitańskie Sanktuaria Maryjne w Polsce, „Źródła Karmelitańskie” (2), 2023, s. 17, ISSN 2956-5189 .
- ↑ Dom Kultury - Pomnik Czynu Bojowego Kleeberczyków [online], Dom Kultury - Pomnik Czynu Bojowego Kleeberczyków, 16 czerwca 2023 [dostęp 2023-10-17] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Wola (149), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 784 .
- Gułowska Wola, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 909 .
- Wola Gułowska w Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 4, Województwo lubelskie, s. 71, Warszawa 1924.
- Parafia Wola Gułowska
- p
- d
- e
- Siedziba gminy: Adamów
Wsie |
|
---|---|
Osady leśne |
|
Części wsi |
|
Kolonie wsi |
|
Osady leśne wsi |
|