Srpska saborna crkva u Temišvaru

Srpska saborna crkva u Temišvaru
Naziv crkve	Srpska saborna crkva u Temišvaru
Lokacija	Temišvar Rumunija
Izgrađena	1748.

Srpska saborna crkva u Temišvaru je najvažnije crkveno zdanje srpske zajednice u Rumuniji. To je i prestona crkva Temišvarske eparhije.

Crkva nalazi u samom "srcu" Temišvara. Sa okolnim eparhijskim zdanjima ona čini čitav gradski blok duž zapadne strane Trga ujedinjenja, najstarijeg trga u gradu.

U Temišvaru, kao vekovima najvećem gradu Banata, je od davnina postojala srpska zajednica i pravoslavna i srpska crkva Svetog velikomučenika Georgija. Data crkva prikazana je i na starim vedutama Grada, kao i na grbu Temišvarske eparhije. Zgrada je uništena u požaru 1737. godine.

Sadašnja Saborna crkva, hrama Vaznesenja Gospodnjeg, podignuta je desetak godina kasnije. Izgradnja sadašnje Saborne crkve, započeta 1745. godine, a okončana je 1748. godine. Temelji i zgrada do krova izvedeni su od samog početka u današnjem obliku, a 1791. godine nadzidani su visinski delovi tornjeva, što 1748. godine verovatno nije bilo moguće zbog vojnih strateških razloga: da ne bi ometali osmatranje iz tvrđave. U suštini crkva je zadržala svoj prvobitni izgled.

Prvi ikonostas, rad slikara Stefana Teneckog (rezbar je nepoznat) zamenjen je 1843. godine. Novi (sadašnji) ikonostas, rad je rezbara Mihaila Janića i slikara Konstantina Danila. Od tada su na njemu obavljeni isključivo restauratorski i konzervatorski radovi. Bilo je to najpre 1903. godine, kada je u hramu radio tim stručnjaka, među njima i Stevan Aleksić, poznati banatski slikar, i u razdoblju 1993-1997., kada je u hramu radio tim Pokrajinskog zavoda Vojvodine za zaštitu spomenika kulture iz Novog Sada, o trošku Crkvene opštine i uz novčanu pomoć Ministarstva za kulturu u Vladi Srbije.

Katedralni hram vekovne (i namučene) Eparhije temišvarske bio je zajednički za Srbe i Rumune do Jerarhijske podele u Mitropoliji Karlovačkoj 1864. godine.

1964. godine crkva je dobila status spomenika kulture rumunske države.

Crkva je danas u dobrom stanju. Pravoslavna srpska saborna crkva je 1998. godine svečano proslavila svoju 250. godišnjicu. Crkvena opština ima u vidu dalju doradu i obnovu crkve i porte.

• 
  Unutrašnjost saborne crkve

• Temišvar
• Srbi u Rumuniji
• Rumunska saborna crkva u Temišvaru

• Srbi u Rumuniji od ranog srednjeg veka do današnjeg vremena Arhivirano 2013-06-14 na Wayback Machine-u
• Zvanična prezentacija grada Temišvara
• Istorijat crkve^{[mrtav link]}

Srpska saborna crkva u Temišvaru na Wikimedijinoj ostavi

• p
• r
• u

Saborni hramovi Srpske pravoslavne crkve

Podignuti u 18. veku

Temišvar (1745—1748)  • Sremski Karlovci (1758—1762)  • Sentandreja (1756—1763)  • Pakrac (1743—1768)  • Vršac (1728—1785)  • Dalj (1799)

Podignuti u 19. veku

Karlovac (1785—1803, 2001—2007)  • Požarevac (1819—1823)  • Šibenik (1810—1827)  • Šabac (1826—1831)  • Zaječar (1834)  • Kraljevo (1824—1839)  • Beograd (1837—1845)  • Novi Sad (1851)  • Vranje (1858—1860)  • Zagreb (1866)  • Niš (1856—1872)  • Mostar (1863—1873)  • Sarajevo (1859—1874)  • Nikšić (1875—1880)  • Kragujevac (1869—1884)  • Prizren (1856—1887)  • Bosanski Petrovac (1890)

Podignuti u 20. veku

Kruševac (1885—1904)  • Banja Luka (1925—1929, 1993—2004)  • Nova Gračanica (1977—1984)  • Podgorica (1993-1999)  • Toronto (1986—2000)

Podignuti u 21. veku

Valjevo (1992—)  • Zvornik (2011—)