Kompozisyon (görsel sanatlar)

Kompozisyon, görüntü alanındaki nesnelerin kabul görmüş genel estetik kurallarına bağlı olarak konumlandırılmasıdır. Fotoğrafın sınırlarını belirleyen dikdörtgen çerçeveye ise kadraj denir.

Kompozisyon içinde ilgi çekici noktaya (renk farkı, ışık farkı, canlılık, durağanlık) ilgi merkezi denir. İlgi merkezi genel kabul görmüş altın orana göre yerleştirilebilir. Fotoğrafçılıkta genel kabul görmüş kuralların uygulanması zorunlu olmamakla birlikte, kurallara uymak genel olarak fotoğrafın anlaşılabilirliğini ve başarısını artırmaktadır.

Çeşitleri

Görsel sanatlarda kompozisyon açık ve kapalı olmak üzere iki ayrı alt kategoriye bölünebilir. Açık kompozisyon resim üzerinde tasvir edilenin, esasen resmin sınırları dışında da sürüp giden doğal gerçekliğin bir parçası olduğu izlenimini verecek şekilde düzenlenmişken, kapalı kompozisyon bu duruma tezat oluşturmaktadır. Buna göre bilhassa Barok döneminde tercih edilen açık kompozisyonlarda olanaksız olan gerçekliğin tümünün betimlenmesinin aksine, doğadaki bu gerçekliğin bir kesimini içeren bir çerçeve resmedilir. Kapalı kompozisyonlar, betimlenen ve tuval üzerinde tasvir edilen her şeyi belirli bir sınır içerisine koyar ve gerçeklikten bir kesit vermektense, gerçekliği belirli sınırlar ile içinde barındırır. Buna göre tasvir edilen konu tümüyle resim düzleminin içindedir. Kapalı kompozisyonların en belirgin örnekleri Rönesans sanatında verilmiştir.