Pentium

Pentium

Thông tin chung
Ngày bắt đầu sản xuất	22 tháng 3 năm 1993; 31 năm trước (1993-03-22)
Ngày ngừng sản xuất	2023 (laptops only)[1]
Nhà sản xuất phổ biến	Intel
Hiệu năng
Xung nhịp tối đa của CPU	50 MHz đến 4.4 GHz
Tốc độ FSB	50 MHz đến 800 MT/s
Tốc độ DMI	2 GT/s đến 16 GT/s
Kiến trúc và phân loại
Công nghệ node	0.8 μm đến Intel 7
Vi kiến trúc	P5 P55C P6 Klamath NetBurst Core Nehalem Westmere Sandy Bridge Ivy Bridge Haswell Broadwell Skylake Willow Cove Golden Cove
Tập lệnh	IA-32, x86-64
Các lệnh	x86
Thông số vật lý
Nhân	1-4
(Các) chân cắm	Desktop Socket 4 Socket 5 Socket 7 Socket 8 Slot 1 Socket 370 Socket 423 Socket 478 LGA 775 LGA 1155 LGA 1150 LGA 1151 LGA 1200 LGA 1700 Mobile Socket 495 Socket 479
Sản phẩm, mẫu mã, biến thể
Tên hãng	Pentium Pentium Pro Pentium II Pentium III Pentium 4 Pentium D Pentium M Pentium Silver Pentium Gold
(Các) biến thể	Celeron
Lịch sử
Tiền nhiệm	i486
Kế nhiệm	Core

Pentium logo

1993–2003

2003–2006

Tập tin:Pentiummn.png

2006–2009

Tập tin:Intel PentiumDC 2009.png

2009–2013

2013-2015

Tập tin:Intel Pentium Logo 2015-20.png

2015–2020

2020–2022

Pentium là một thương hiệu được sử dụng cho một loạt các bộ vi xử lý tương thích kiến trúc x86 do Intel sản xuất từ năm 1993.

Các bộ xử lý Pentium trong gia đoạn từ 2002 đến 2022 được coi là sản phẩm cấp đầu vào mà Intel xếp hạng là "hai sao",^[2] có nghĩa là chúng nằm trên dòng Atom và Celeron cấp thấp nhưng thấp hơn dòng Core i3, i5, i7, i9 và dòng Xeon của máy workstation và server. Các bộ xử lý Pentium sau này có ít điểm chung ngoài tên gọi của chúng so với các Pentium trước đó, khi mà chúng vẫn còn là dòng bộ xử lý hàng đầu của Intel trong hơn một thập kỷ cho đến khi dòng Intel Core được giới thiệu vào năm 2006. Chúng dựa trên cả kiến trúc được sử dụng trong Atom và của bộ xử lý Core. Trong trường hợp kiến trúc Atom, Pentium là vi xử lý có hiệu suất cao nhất của kiến trúc. Bộ xử lý Pentium với kiến trúc Core trước năm 2017 khác với dòng bộ xử lý i-series nhanh hơn, cao cấp hơn ở các đặc điểm: tốc độ xung nhịp thấp hơn và một số tính năng bị vô hiệu, như siêu phân luồng, ảo hóa và đôi khi là L3 cache.

Tên Pentium ban đầu có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp penta (πεεττ), có nghĩa là "năm", ngụ ý đến quy ước đặt tên số của dòng xử lý Intel 80x86 trước đó (8086-80486), với kết thúc theo kiểu chữ Latinh -ium.

Năm 2017, Intel đã chia Pentium thành hai dòng sản phẩm: Pentium Silver nhắm đến các thiết bị tiêu thụ điện năng thấp và chia sẻ kiến trúc với Atom và Celeron. Pentium Gold nhắm đến máy tính để bàn cấp thấp và sử dụng kiến trúc hiện có, như Kaby Lake hoặc Coffee Lake.

Tổng quan

Trong quá trình phát triển, Intel thường gọi các vi xử lí bằng codename, ví dụ như Prescott, Willamette, Coppermine, Katmai, Klamath, và Deschutes. Các tên này thường được biết đến rộng rãi,^[3] ngay cả khi bộ xử lí đã có tên gọi chính thức.

Các CPU mang nhãn hiệu Pentium ban đầu dự kiến sẽ được đặt tên là 586 hoặc i586, để tuân theo quy ước đặt tên của các thế hệ trước (286, i386, i486). Tuy nhiên, vì Intel muốn ngăn các đối thủ cạnh tranh sao chép nhãn hiệu cho bộ vi xử lý của mình bằng các tên tương tự (như AMD đã làm với Am486), Intel đã nộp đơn đăng ký nhãn hiệu cho tên này ở Hoa Kỳ, nhưng bị từ chối vì một con số không có đủ tính nổi bật.^[4]

Sau loạt bộ vi xử lý 8086, 80186, 80286, 80386 và 80486 trước đó của Intel, bộ xử lý dựa trên P5 đầu tiên của công ty đã được phát hành dưới tên Intel Pentium vào ngày 22 tháng 3 năm 1993. Công ty tiếp thị Lexicon Branding đã được thuê để đặt tên cho bộ vi xử lý mới. Hậu tố -ium được chọn vì nó ngụ ý một thành phần cơ bản của máy tính, giống như một nguyên tố hóa học,^[5] trong khi tiền tố pent- chỉ thế hệ thứ năm của x86.^[6]

Do thành công của nó, thương hiệu Pentium tiếp tục được dùng cho các bộ xử lý cao cấp trong nhiều thế hệ. Năm 2006, cái tên này biến mất khỏi lộ trình công nghệ của Intel trong một thời gian ngắn,^[7][8] chỉ xuất hiện trở lại vào năm 2007.^[9]

Năm 1998, Intel giới thiệu thương hiệu Celeron^[10] cho các bộ vi xử lý giá rẻ. Với việc giới thiệu thương hiệu Intel Core vào năm 2006 với tư cách là dòng bộ xử lý hàng đầu mới của công ty, dòng Pentium được dự định ngừng sản xuất. Tuy nhiên, do nhu cầu về bộ vi xử lý lõi kép tầm trung, thương hiệu Pentium đã được thay đổi thành dòng bộ xử lý tầm trung của Intel, Pentium Dual-Core, được xếp giữa dòng Celeron và Core.^[11][12][13]

Vào năm 2009, hậu tố "Dual-Core" đã bị loại bỏ và các bộ xử lý x86 mới lại bắt đầu mang tên Pentium.

Vào năm 2014, Intel đã phát hành Phiên bản kỷ niệm 20 năm Pentium, để đánh dấu kỷ niệm 20 năm thương hiệu Pentium. Những bộ xử lý này được mở khóa và có khả năng ép xung cao.

Vào năm 2017, Intel đã chia thương hiệu Pentium thành hai dòng sản phẩm. Pentium Silver hướng đến các thiết bị tiêu thụ điện năng thấp và chia sẻ kiến trúc với Atom và Celeron, trong khi Pentium Gold hướng đến các máy tính để bàn cấp thấp và sử dụng kiến trúc hiện có, chẳng hạn như Kaby Lake và Coffee Lake.

Vào tháng 9 năm 2022, Intel thông báo rằng nhãn hiệu Pentium và Celeron sẽ được thay thế bằng nhãn hiệu "Bộ xử lý Intel" mới cho các bộ xử lý cấp thấp trong máy tính xách tay, bắt đầu từ năm 2023.^[1]

Tham khảo